spectrum
Privévliegtuigen
IO
PZC
Zaterdag 11 april 2009
STANDPLAATS
Trix van Bennekom
Wapenlobby
Bijna dagelijks kom ik langs de
luchthaven van Bonaire, Flamin
go Airport. Enkele politici hebben
grote plannen voor uitbreiding,
maar voorlopig is het nog een klein vlieg
veld met een lieflijk roze geverfd luchtha
vengebouw. De meeste vluchten zijn met
kleine toestellen naar Curasao en Aruba.
Ook de KLM doet vrijwel dagelijks Bonai
re aan. 's Middags als tussenlanding op de
vlucht Amsterdam-Quito en 's nachts
weer terug.
Het vliegverkeer is zo voorspelbaar, dat ie
dere verandering de aandacht trekt. Zo zag
ik vorige week ineens een onbekend straal
vliegtuig op het KLM-platform staan. Een
dag later stond het er nog. Ik besloot
aan de hand van het identificatie
nummer uit te zoeken wie de eige
naar was: Wells Fargo. Meteen ging
een belletje rinkelen. Dat is toch de
bank die 25 miljard dollar steun van
de Amerikaanse regering kreeg? Die
in februari de Amerikaanse politiek
tegen zich in het harnas joeg met
een 'conferentie van een week' voor
de top van het bedrijf in Las Vegas?
Wells Fargo kon niet anders doen
dan de luxe trip voor duizend perso
nen afzeggen.
Twee dagen later kreeg het raadsel
achtige Wells Fargo-toestel gezel
schap van een tweede vliegtuig van
de bank. Ook andere Amerikaanse banken
en grote bedrijven ontdekten Bonaire. Da
genlang stonden in totaal dertien grote pri
vévliegtuigen op Flamingo Airport gepar
keerd. Nooit eerder vertoond. In de jaren
negentig stond het vliegveld een keer vol
met kleine privévliegtuigen. Maar dat was
een andere situatie: die toestellen zochten
een veilig heenkomen vanwege een nade
rende orkaan.
Speculaties en wilde geruchten zoemden
over het eiland en op websites. Wat kwa
men die bankiers hier doen? Sommige
Amerikanen wisten het zeker:
deze banken probeerden hun
vliegtuigen voor de kritische
Amerikaanse overheid te ver
bergen. Anderen legden een
verband met oud-minister van Defensie
Henk Kamp. Hij woont en werkt sinds ja
nuari op Bonaire en is namens de Neder
landse regering verantwoordelijk voor de
integratie van Bonaire, Sint Eustatius en
Saba binnen Nederland. Het kon niet an
ders of deze Amerikaanse bankiers en za
kenlieden spraken met Kamp over om
vangrijke investeringen op Bonaire.
Pas aan het eind van de week verlieten de
dertien zakenjets Flamingo Airport weer.
Toen bleek ook wat de echte reden van
hun aanwezigheid was: Venezuela, 80 kilo
meter zuidelijker. Op 21 maart nationali
seerde de populistische president Hugo
Chavez alle belangrijke lucht- en zeeha
vens. Het leger nam de macht over van de
autoriteiten in de deelstaten. Daarmee
bracht Chavez hen ook een gevoelige, fi
nanciële klap toe. Want voortaan gaan de
inkomsten van de lucht- en zeehavens
naar Chavez, die met de lage olieprijs wel
wat extra geld kan gebruiken om zijn socia
listische plannen te realiseren.
Om de inkomsten nog wat verder op te
krikken,, heeft Venezuela besloten dat bui
tenlandse particuliere vliegtuigen meer
moeten betalen: 1 procent van de verzeker
de waarde van het toestel. Dat kan in de
papieren lopen voor grote en luxe zaken-
vliegtuigen. Ook Amerikaanse banken en
bedrijven moeten tegenwoordig op de
kleintjes letten. Die parkeren hun toestel
liever op Bonaire en charteren daarna een
Venezolaans vliegtuig om hen naar de
plaats van bestemming te brengen.
De Belgische
wapenwet werd in
2006 gewijzigd na de
racistische moorden
door Hans van
Themsche in
Antwerpen. De
nieuwe wet gold als
één van de strengste
ter wereld. Maar de
wapenlobby is
machtig. Vorig jaar
werd de wet alweer
versoepeld, de
handel floreert.
door Pascale Thewissen
foto Peter Blok/C PD
Kinderen kijken naar wapens
in een wapenwinkel in het
Belgische Luik. De handel
floreert en er worden meer
wapens in België ingevoerd
dan ooit tevoren.
Op de ochtend van 11 mei 2006 stapt de
18-jarige Hans van Themsche een wapen
winkel binnen aan de Antwerpse Lombar-
denvest. Hij vraagt welk vuurwapen hij
kan kopen zonder vergunning, gaat pin
nen en schaft zich een Marlin-jachtgeweer aan, met twin
tig kogels. Even later schiet hij de 2-jarige peuter Luna
Drowart en haar Malinese oppas Oulematou dood. De
Turkse Songul Ko?, die rustig buiten een boek zit te lezen
op een bankje, krijgt een kogel in de borst, maar overleeft
het drama.
„Dat zou nu niet meer kunnen", zegt de Belgische senator
Geert Lambert van de Sociaal-Liberale Partij (SLP). „In
een opwelling een wapen kopen, zonder vergunning, zon
der voorafgaande controle en zonder wachttijd, is geluk
kig verleden tijd."
Na de racistische moorden door Van Themsche wordt de
Belgische wapenwet, die dateert uit 1933, snel veranderd.
Lambert ijverde er jaren voor. Hij gaf ooit een persconfe
rentie met een geladen jachtgeweer op tafel, dat hij op ver
toon van een viskaart had aangeschaft. Met ingang van
8 juni 2006 behoort de Belgische wapenwet tot de streng
ste ter wereld. „Maar daarmee zijn de problemen niet op
gelost", zegt Lambert.
Het Vlaamse Vredesinstituut becijferde vorige maand dat
de invoer van handwapens en munitie voor particulier ge
bruik de laatste jaren spectaculair is gestegen.
Lambert: „Niemand weet waar die wapens terechtkomen
en wie er, legaal of illegaal, een wapen op zijn of haar
nachtkastje heeft liggen. Dat is te wijten aan de chaos bij
het Centraal Wapenregister, dat niet berekend is op zo
veel extra werk en kampt met een chronisch gebrek aan
mensen en middelen. In de databank zitten mensen die al
jaren dood zijn, zelfs mensen die zich onder een Disney-
naam lieten registreren. Dat passeert allemaal."
Ook de handel in illegale wapens blijft een groot pro
bleem. In 2005 waren er naar schatting twee miljoen wa
pens in omloop in België, waarvan ruim een miljoen ille
gaal. Ter vergelijking: Nederland telt een kwart miljoen le
gale vuurwapens, het aantal illegale wapens wordt op
75.000 tot 125.000 geschat, onder meer afkomstig uit Bel
gië.
De Italiaanse maffiabestrijder Pietra Grasso zei al in okto
ber 2007 dat hij steeds weer vaststelt dat maffiagroepen
hun wapens in België halen. „Ik ken de Belgische wet op
de wapenhandel niet, maar óf ze is niet efficiënt óf er is
geen controle op. Echt: jullie hebben een serieus pro
bleem, maar jullie beseffen het niet", zo waarschuwde hij.
Daar is Jan Rogiers het niet mee eens. Hij is voorzitter van
de commissie wapenhandel in het Vlaams parlement. „De
wapenwet op zich werkt", zegt hij. „Als ik morgen een wa
pen wil kopen, dan moeten al mijn vergunningen in orde
zijn. Maar als ik een heel arsenaal wil aanschaffen, dan
kan er misschien ook iets onder de toonbank geregeld
worden. Ik heb daar geen bewijs voor, maar ik heb wel
mijn vermoedens. Ik geloof best dat er heel wat bonafide
wapenhandelaars iri België rondlopen, maar ook heel wat
malafide."
Bovendien is de wapenwet in 2008 alweer afgezwakt.
Lambert wilde dat voorkomen, maar werd door een han
digheidje buitenspel gezet. Zonder hem te informeren,
werd de stemming vervroegd. Lambert kreeg daardoor
niet de kans amendementen in te dienen.
België heeft van oudsher een sterke wapenlobby. Het wa
penbezit is wijdverbreid, vooral in het zuiden van het
land. Schuttersverenigingen, jagers, sportschutters, verza
melaars: allemaal lopen ze te hoop tegen de in hun ogen
te strenge regels. De wapenindustrie is ook een belangrij
ke economische factor. In Vlaanderen worden hoogtech
nologische wapens geproduceerd, in het zuiden zit