marend geweest'
'De rol van aardgas zal veranderen van basisvoorziening naar back-upvoorziening'.
Pieter Trienekens, lid van de Raad van Bestuur van de Gasunie
PZC Vrijdag 10 april 2009 1 1
Emmen
Alkmaar
van en naar Rusland, en de bouw van
een gasterminal in de haven van Rot
terdam. Hier zal vloeibaar gas worden
opgeslagen en verhandeld, dat per
mammoettanker uit Noord-Afrika en
het Midden-Oosten wordt aangevoerd.
Daarmee wordt de afhankelijkheid
van Rusland, dat zich de afgelopen ja
ren niet altijd een betrouwbare leveran
cier toonde, een stuk kleiner.
Het gasleidingennet zal over vijftig jaar
nog steeds een belangrijke rol spelen,
verwacht Trienekens. „De rol van aard
gas zal veranderen van basisvoorzie
ning naar back-upvoorziening. Wind
en zonne-energie zijn onbetrouwbare
bronnen, ze leveren niet constant. Gas
kan die dalen opvangen."
Daarvoor is onder andere opslag van
gas noodzakelijk. Bij Norg en Grijps-
kerk gebeurt dat al in lege gasvelden.
In de buurt van Veendam worden
over twee jaar lege zoutcavernes,
grondlagen waaruit zout is gewonnen,
daarvoor gebruikt.
Om het makkelijk winbare gas uit het
Groningen-veld te sparen, ligt sinds de
jaren '70 de nadruk op winning uit
kleine velden. In hoeverre die kleine
velden worden opgemaakt, hangt van
de gasprijs af Hoe hoger die is, hoe
rendabeler het boren. „De huidige klei»
ne velden voldoen nog zeker tot 2025.
En er zijn nog nieuwe aan te slaan",
vertelt Bard ter Haar, directeur ver
koop van de NAM. Steeds kleinere in
stallaties, die makkelijk zijn te verplaat
sen, drukken de exploitatiekosten.
Niemand kon vijftig jaar geleden be
vroeden dat gas nu zon belangrijke rol
in ons land zou gaan spelen.
Oud-NAM-medewerker Jan Uhleman,
nu 79, begon in 1963 in een klein kan
toortje in Sappemeer. Ver weg van zijn
woonplaats Delft. „In het begin moes
ten we vooral wachten op boormateri-
aal uit de Verenigde Staten. We had
den nog geen idee over wat ons te
wachten stond."
Grens continentaal plat (zeegrens) j
del ontstond al direct na de Twee
de Wereldoorlog."
En dat er zonder gas bijvoorbeeld
geen dure Oosterscheldedam zou
zijn geweest, durft De Jong niet te
zeggen. „Dan waren we waar
schijnlijk wel op een andere ma
nier aan geld gekomen. We doen
soms alsof we na de oorlog ontzet
tend arm waren, maar dat is niet
waar. Nederland is in de twintig
ste eeuw altijd een erg rijk land ge
weest. Zonder gas zouden we ook
welvarend zijn geweest."
Sterker, de goudmijn heeft Neder
land ook nadelen gebracht. Onder
economen bestaat daarvoor zelfs
een aparte term, de Dutch disease,
de Nederlandse ziekte: rijkdom
maakt lui.
En: „We exporteren veel gas, waar
door de wisselkoers van de gulden
■kunstmatig hoog bleef De overige
export had daar last van, met na
me in tijden van crisis."
„Nederland is België plus aardgas",
zei WD-kopstuk en voormalig
Commissaris der Koningin in Gro
ningen Henk Vonhoff. Belgische
wegen zijn bijvoorbeeld slechter.
De long: „Dat heeft een andere re
den, omdat veel bestuurslagen be
trokken zijn bij de aanleg en on
derhoud. België is ook een rijk
land met wellicht een iets minder
uitgebreid sociaal stelsel. Zij heb
ben langer de kolenmijnen kunst
matig opengehouden, dat was in
een Nederland zonder gas mis
schien ook gebeurd."
Schematische weergave
aardgasvelden in Nederland
Gasveld Groningen
'Slochteren'
Haarlem Amsterdam
Enschede
Utrecht
50 km
Cijfers en feiten gasveld Groningen
Eén van de grootste gasvelden ter wereld
Ontdekt in 1959; start productie 1963
Oorspronkelijk winbare hoeveelheid gas:
2.700 a 2.800 miljard m3
60 procent van het gas is gewonnen
Diepte: bijna 3.000 meter;
dikte gashoudende laag: ca. 100 meter
Afmetingen: ca. 900 km2
Oorspronkelijke druk: ca. 350 bar
Aantal geboorde putten: ca. 300, verspreid over
29 productielocaties
Bovenop het gas
Het aardgas heeft Gronin
gen voordelen als werkgele
genheid gebracht. De ge
meente Slochteren onder
vindt echter ook een groot
nadeel. Brussel beschouwt
de gemeente als steenrijk,
vanwege de bodemschat,
en Slochteren loopt daar
door subsidies mis. Dat de
aardgasbaten naar Den
Haag vloeien, maakt de
ambtenaren van de Europe
se Unie niet uit.
De laatste jaren worden
Drenthe en Groningen regel
matig opgeschrikt door lich
te aardschokken. Scheuren
in gebouwen zijn het ge
volg. Een link met de gas
winning ligt voor de hand,
maar is meestal niet bewe
zen.
P- Vorig jaar is de gaswinning
infographic Ronald Visser foto NASA bron; NAM
bij Franeker stopgezet, om
dat uit onderzoek bleek dat
de bodem sneller daalde
dan voorzien.
Enkele boerderijen in het
uitgestrekte Oost-Gronin-
gen staan bovenop de gas
bel, maar hebben geen aan
sluiting op het aardgas, om
dat ze te ver van de hoofd
aansluiting staan. Een aan
sluiting is daardoor te duur.
