mm
ill
Op zoek naar een kortere Indië-route
f
i
'Voor wat nu bekend staat als de Amerikaanse droom, zijn de Nederlandse
invloeden Zeer belangrijk geweest.Charles Chering, onderzoeker
warv
i
'■A-Ai,
PZC Woensdag 8 april 2009 9
V./':
-
De Engelse kapitein Henry
Hudson vertrekt in april
1609 in opdracht van de
VOC met zijn schip 'De Halve
Maen' naar het westen. De op
dracht is een kortere vaarroute
naar Indië te ontdekken, maar die
vindt hij niet. Hij ontdekt wel iets
anders: de natuurlijke haven op
het eiland Mana-hatta, zoals de lo
kale bevolking het gebied noemt.
Het betekent 'eiland van de heu
vels'.
Hudson vaart langs het eiland de
rivier op, die later naar hem ver
noemd is, in de hoop een zee
straat te vinden die dwars door
het Amerikaanse continent loopt.
Het pakt anders uit, een zeestraat
is er niet. Wel rapporteert de kapi
tein dat er vruchtbare grond is en
dat er handel in pelzen en bont
kan zijn. Nederlanders stichten er
een kleine nederzetting. Vanuit de
ze handelspost worden dierhui
den, met name beverhuiden, geëx
porteerd naar het moederland.
Deze posten gaan steeds meer lij
ken op permanente nederzettin
gen. Uiteindelijk wordt op het zui
delijke punt van Manhattan in
1624 Nieuw-Amsterdam gesticht.
Het omliggende land langs de ri
vier wordt gekoloniseerd en krijgt
de naam Nieuw-Nederland. De
Nederlanders kopen het eiland
van de indianen voor de prijs van
60 gulden. Nieuw-Amsterdam
wordt het bloeiende centrum van
de kolonie. Peter Stuyvesant wordt
in 1647 de nieuwe gouverneur. On
der zijn bewind krijgt de plaats in
Henry Hudson
1653 stadsrechten. De stad bloeit
door de komst van het stadsbe
stuur op. Wegen worden gepla
veid met keitjes, de houten huizen
vervangen door stenen exempla
ren.
In de aanloop naar de TWeede En
gels-Nederlandse Oorlog wordt
Nieuw- Nederland veroverd door
de Engelsen, die over een veel
machtiger zeevloot beschikken.
Op 24 september 1664 capituleert
directeur-generaal Peter Stuy
vesant en draagt Nieuw-Amster-
danj over a^n de Engelsen. Stuy
vesant dringt aan op garanties
voor de rechten van burgers, die te
recht komen in de zogenaamde Ar
ticles of Capitulation. De Engelsen
dopen de stad om in New York,
vernoemd naar het Engelse York.
In 1673 veroveren de Nederlanders
de kolonie terug en noemen het
Nieuw-Oranje. Een jaar later
wordt het bewind definitief overge
dragen aan de Engelsen. Neder
land ruilt New York voor Surina
me.
Festiviteiten
Er stam dit jaar tal van activi
teiten df> het programma in
het kader van 400 jaar New
Vork, zowel in de 'Big Apple'
zelf als in Nederland. Van dans
en theatervoorstellingen, tot
exposities en festivals.
Sinds het begin van deze
maand toont het Rijksmuseum
in samenwerking met het Na
tionaal Archief verschillende do
cumenten die te maken heb
ben met het ontstaan van de
Nederlandse kolonie Nieuw-
Nederland en de handelspost
Nieuw-Amsterdam aan het be
gin van de 17de eeuw, het te
genwoordige New York. Eén
van de topstukken van de pre
sentatie, getiteld 'Weerzien
met Manhattan', is ongetwij
feld de 'Schaghenbrief uit
1626, afkomstig uit het Natio
naal Archief. De Schaghen
brief is het vroegste docu
ment dat melding maakt van
de aankoop van Manhattan.
In New York wordt het jubi
leum vooral herdacht tijdens
een feestweek 'Holland aan de
Hudson', van 8 tot en met 13
september, waarbij ook Willem
Alexander en Maxima aanwe
zig zullen zijn. Behalve tentoon
stellingen, lezingen over water
beheer en een schepenshow,
worden ook festivals gehou
den, waaronder een versie van
Oerol.
Het Roosevelt Study Center pu
bliceert in september een
boek met de overzichtsge
schiedenis over de relatie Ne
derland en Amerika.
pi
Gezicht op Nieuw-Amsterdam
door Johannes Vingboons, 1664
.- #5*.
