Miljoenen jaren van natuurlijke selectie maakten de mens tot een
intellectueel hoogstaand wezen. Constructietechnisch gezien zit de
homo sapiens echter niet altijd even goed in zijn vel. Onder meer
slijtage en ziekten eisen hun tol. De medische wetenschap werkt
hard aan reconstructieve en functieherstellende methodes en
materialen, die het leven van patiënten kunnen verbeteren,
verlengen of redden.
Een beknopt overzicht van 'de nieuwe mens'.
Schedel
Door ongevallen of operaties kunnen
schedeldak ontstaan, die een deuk veroorzaken. Een
onder de huid aangebrachte kunststofprothese geeft
de schedel weer een natuurlijk aanzien.
Oog, neus,oor
In 1949 kwam er voor staarpatiënten weer licht aan de
einder, toen oogarts Harold Ridley als eerste een menselijke
ooglens verving door een plexiglazen exemplaar. Vandaag de
dag zijn er ook kunstlenzen van siliconen en acrylaat beschikbaar.
Zelfs voor mensen die hun hele neus, een oor of oogkas moeten
missen vanwege een tumor, zijn er kunststof en siliconen prothesen.
De vorm, kleurstelling en textuur worden zeer zorgvuldig gekozen en
regelmatig aangepast.
Voor iemand met een troebel hoornvlies, die de wereld als door
matglas ziet, is transplantatie nog de enige (tijdelijke) oplossing. Het
gedoneerde hoornvlies is tot ongeveer 4 weken houdbaar.
Stembanden
Kankerpatiënten wier strottenhoofd moet worden verwij
derd, verliezen daarmee ook hun stembanden. Opnieuw
leren spreken kan met behulp van bijvoorbeeld een siliconen
ventielstemprothese. De patiënten vormen hun 'slokdarm
stemgeluid' in de mond-, neus-, en keelholte om tot
verstaanbare spraak. Zingen, hard roepen, fluisteren, neuriën
of fluiten is echter niet meer mogelijk. Een nieuwe vinding is
een stemprothese die ook zelf geluid kan maken.
Longen
De longen brengen zuurstof in, en kooldioxide
uit het lichaam. Bij patiënten met een ernstige
longziekte dreigt het lichaam te verstikken.
Afhankelijk van het soort ziekte kunnen zij
worden geholpen met een enkelvoudige of
een dubbelzijdige longtransplantatie. Wanneer
ziektebeeld onherstelbare hartschade optreedt, is een
gecombineerde hart-longtransplantatie mogelijk.
Lever
De eerste succesvolle levertransplantatie,
in Nederland werd in 1979 uitgevoerd.
Sindsdien vonden er al ruim 1000
levertransplantaties plaats. Tegenwoordig1
worden er ook levertransplantaties verricht
met levende donoren. Deze methode staat in
Nederland echter nog in kinderschoenen.
Zi; >it
Haartransplantatie is een goede mogelijkheid om de
gevolgen van haaruitval te bestrijden. Er zijn verschil^
lende methoden, die geschikt zijn voor mannen en
vrouwen, bijvoorbeeld laser- en stamceltherapie.
Gehoorbeentjes
Donorgehoorbeentjes en kunstgehoorbeentjes
worden gebruikt om gehoorschade te herstellen
Een belangrijk voordeel van donorgehoorbeen
tjes is dat ze niet worden afgestoten.
Tanden en kiezen
Met het vervangen van ontbrekende tand
kiezen is er niets nieuws onder de zon. De oude
Egyptenaren en de Maya's deden het al, met behulp
van hout, ivoor en schelpen.
Schouder
Bij slijtage of breuken van de schouderkop wordt
regelmatig een schouderprothese geplaatst Bij de
zogenoemde reversed schouderprothese wordt op de
kom een metalen kop geschroefd en komt er een
kunststof kommetje op de plaats waar feitelijk de
schouderkop thuishoort.
Hart
Iemand komt in aanmerking voor een harttransplan
tatie als er sprake is van een zeer ernstige hart- of
hartspierziekte en andere medische behandeling niet
meer mogelijk is. Dokter Christian Barnard verrichtte
in december 1967 de eerste harttransplantatie ooit,
in het Groote Schuur Ziekenhuis in Kaapstad. De
patiënt overleed achttien dagen na de operatie aan
een longontsteking.
Bij sommige patiënten werken de hartkleppen niet
goed. Daardoor krijgt hun lichaam te weinig zuurstof
en zijn ze altijd moe. Voor deze mensen is een nieuwe
- eventueel kunststof - hartklep de enige oplossing.
Nieren
De nieren zorgen ervoor dat afvalstoffen"?! óns
lichaam verwerkt worden en het lichaam verlaten.
Werken,ze niet goed, dan kan het lichaam vergiftigd
raken, ledereen die lijdt aan chronisch nierfalen komt
in aanmerking voor een niertransplantatie. In
afwachting van een niertransplantatie kan een patiënt
in leven blijven door middel van nierdialyse. Een
beschikbaar gekomen nier moet uiterlijk binnen 40
uur na urtname worden getransplanteerd.
Elleboog pols
Een elleboogprothese (van metaal met kunststof)
wordt voornamelijk geplaatst bij ernstige misvorming
van het gewricht door bijvoorbeeld reuma. Ook bij
sliitaee van het oolseewrirhf is Hat moaeliik
Z3
cy>
