Israëlische soldaat Folman
verfilmt zijn trauma
The Reader opent eerste
editie filmfestival Breda
www.pzc.nl/uit
in de bioscoop
filmagenda
w
Scène uit de animatiefilm Waltz with Bashir
door Hetty van Rooij
De Israëlische regisseur Ari
Folman was in 1982 een
jonge dienstplichtige sol
daat, toen Libanese christenmili
ties een bloedbad aanrichtten
in de vluchtelingenkampen Sabra
en Shatila. Het Israëlische invasie
leger in Libanon stond erbij en
liet het gebeuren.
Folman heeft die traumatische er
varing verdrongen, en Waltz with
Bashir is zijn therapeutische po
ging om met het verleden in het
reine te komen.
Maar stel dat een Israëlische regis
seur een persoonlijke documen
taire zou hebben gemaakt, waar
in interviews met lotgenoten
worden afgewisseld met archief
beelden vol ellende? Die film zou
nooit de Nederlandse bioscopen
hebben gehaald. Waltz with Bas
hir was echter een sensatie op
het festival in Cannes en trekt we
reldwijd publiek.
Folman heeft eigenhandig het
genre van de animatie-documen
taire uitgevonden, een vorm die
hem oneindig veel mogelijkhe
den biedt om de waanzin van de
oorlog in beeld te brengen. De ge
tekende beelden zijn realistisch
en een beetje schokkerig; de film
is met vrij weinig geld gemaakt.
Maar het resultaat is onvergete
lijk.
Folman heeft zijn kameraden
van destijds opgezocht, en zijn
film bestaat voor een groot deel
uit de visualisering van verhalen
die hij te horen kreeg. Die beel
den zijn hallucinerend: half
droom, half realiteit, half herinne
ring, half verbeelding, altijd van
uit het gezichtspunt van bange
jonge soldaten die alle greep op
de wereld waarin ze leven heb
ben verloren.
Waltz with Bashir
Regie: Ari Folman
Te zien in Zierikzee
Met de Nederlandse pre
mière van The Reader
van Stephen Daldry be
gint woensdag 25 maart de eerste
editie van het International Film
Festival Breda. De opening wordt
bijgewoond door prins Constan-
tijn en prinses Laurentien. Het
festival duurt tot en met zondag
29 maart.
Het festival staat onder leiding
van Leo Hannewijk, die tevens di
recteur is van Film by the Sea.
Een deel van de medewerkers
aan het Vlissingse festival is ook
in Breda actief.
Het festival richt zich vooral op
Kate Winslet in The Reader.
'ontwikkelingen binnen de cine
ma op het gebied van beeldcul
tuur, waarbij de grenzen verva
gen tussen film, internet, perfor
mance en gaming'. De nieuwe
MustSee Bioscoop en Chassé Ci
nema fungeren als festivalloca
ties. Daarnaast zijn er tentoonstel
lingen en activiteiten in het cen
trum van Breda.
Voor het festival zijn in totaal 60
speelfilms en 83 'shorts' geselec
teerd. Daaronder zijn vier wereld
premières, één Europese premiè
re en ruim twintig Nederlandse
premières. Een groot aantal film
makers heeft aangekondigd het
festival te bezoeken.
Onder de premières is de speel
film Atlantis van de uit Zeeland
afkomstige cineaste Digna Sinke.
De film, die vanaf medio april in
de bioscopen gaat draaien, is gro
tendeels in Zeeland opgenomen.
International Film Festival Breda, 25
t/m 29 maart. Het complete
programma wordt 21 maart bekend.
Zie: www.filmfestivalbreda.com.
door Jos van der Burg
Lieten in de oorlog alle jo
den zich als schapen
naar de slachtbank lei
den? De op feiten geba
seerde Hollywoodfilm Defiance
nuanceert die opvatting. In een
bos ondergedoken broers red
den het leven van ruim twaalf
honderd Joden.
Defiance vertelt het ongelooflijke
verhaal van de Bielski-broers, die
in 1941 na de Duitse inval in Wit
Rusland, dat een lange Poolse ge
schiedenis heeft, ontsnapten aan
de massaslachting onder joden in
hun dorp. Hun ouders werden ver
moord, maar zij slaagden erin naar
een bos te vluchten. Ze bouwden
er hutten en haalden voedsel uit
de omliggende dorpen. Als boeren
niet goedschiks eten afstonden,
pakten ze het met geweld. Ook
lokten ze Duitsers in hinderlagen
en vermoordden ze collaborateurs.
Het familiegroepje in het bos groei
de uit tot een gemeenschap, die
op het hoogtepunt vijftienhon
derd mannen, vrouwen en kinde
ren telde.
Er was een bakkerij, een wasseret
te en een werkplaats voor de fabri
cage van wapens. Dankzij de
steun van Poolse plattelanders en
Russische partizanen bleef de
groep uit handen van de Duitsers.
Meer dan twaalfhonderd joden
overleefden de oorlog in het bos.
Het door Edward Zwick Blood dia
monds) geregisseerde Defiance is
een hommage aan de Biel
ski-broers en nuanceert de opvat
ting dat joden niet in verzet kwa
men tegen de Endlösung. De door
de oudste Bielski-broers Tuvian en
Zus aangevoerde partizanengroep
wacht niet af, maar slaat keihard te
rug. Het levert actiescènes op die
laten zien dat het in Litouwen op
genomen Defiance een Hollywood
film is. Interessanter dan de ge
vechten zijn de conflicten en di
lemma's in de film. Tuvia en Zus
botsen hard met elkaar over de
strategie. De explosieve Zus han
delt uit wraakgevoelens en wil zo
veel mogelijk Duitsers vermoor
den, wat op ethische bezwaren
stuit bij Tuvia: „We worden opge
jaagd als dieren, maar zullen geen
dieren worden."
Jamie Bell in Defiance
De op de spits gedreven tegenstel
ling is nogal schematisch, maar
het sterke spel van Bondacteur
Daniel Graig (Tuvia) en Liev
Schreiber (Zus) doet dat vergeten.
Zij vormen de spil van de film, die
meer interne ellende toont dan ru-
zieënde broers. Zo is er de sugges
tie dat van vrouwen in ruil voor
bescherming seks wordt verlangd.
Ook stipt de film de door de oor
log veranderde klassenverhouding
aan. De ruige Bielski-broers heb
ben als meesters in overlevings
kunst weinig op met intellectuele
joden, die hen nu om hulp vra
gen, maar voor de oorlog op hen
neerkeken.
VLISSINGEN
CINECITY
Defiance: do, vr en zo t/m wo 16.00,
19.00 en 22.00, za 16.00, 19.00, 21.45
en 0.15 uur; Confessions of a Shopaho
lic: do, zo, ma en wo 16.45, 19.00 en
22.00, za 16.45, 19.00 en 0.15, di 17.00
en 19.00 uur; Despereaux: do t/m wo
13.45, zo ook 11.00 uur; Gran Torino:
do t/m wo 16.15, 19.30 en 22.00, zo ook
11.00 uur; Hondenhotel (nl): do t/m wo
13.45 en 16.15, zo ook 11.00 uur; Kik
kerdril: do t/m wo 14.00, zo ook 11.00
uur; Madagascar 2 (nl): za 14.00, zo
11.00 en 14.00 uur; Marley and Me: do
t/m wo 16.00, 19.00 en 21.45 uur; Oor
logswinter: do t/m wo 14.00 uur; Au
stralia: do t/m ma en wo 13.30 uur; Bolt
(nl): do t/m wo 14.00 en 16.15, zo ook
11.00 uur; Role Models: do en zo t/m
wo 19.00, vr 19.15 en 22.00, za 19.15,
22.00 en 0.00 uur; Slumdog Millionaire:
do t/m wo 16.15 19.00 en 21.45, zo ook
11.00 uur; The Curious Case of Benja
min Button: do, zo, di en wo 21.00, vr
en za 21.30 uur; The Unborn: za 0.15
SM Rechter, een hit in België
uur; Valkyrie: do, zo, ma en wo 19.30, vr
en za 19.00 uur; Watchmen: do, vr en zo
t/m wo 21.15, za 21.30 uur; Yes Man:
do, vr, ma en di 14.00 uur; Budden-
brooks: di 14.00 en 19.30 uur (Film by
the Sea); Sneak: ma 22.00 uur.
GOES
MERRAL
Confessions of a Shopaholic: do, vr, ma
