www.pzc.nl/uit
De Kruisiging
selectie
Het Zeeuws Orkest
Van Dik Hout
Zeeuwse Vrouwen
Utrecht String Quartet
2 I Donderdag 19 maart 2009 PZC
door Jeanette Vergouwen
De vastentijd is bij uit
stek de periode om
passiemuziek uit te
voeren. Uitvoeringen
van de Passionen van Bach trek
ken meestal volle zalen. De mu
ziek van Bach blijft boeien, al
tijd spannend en grenzeloos
mooi. In Zeeland staan er zes
passies op het programma.
Nederland heeft een duidelijke pas
sietraditie. In de weken voor Pasen
wordt in heel het land passiemu
ziek uitgevoerd. Koplopers zijn en
blijven de Passionen van Bach
(1685-1750). Hij heeft tijdens zijn
leven nooit gedacht en zeker nooit
verwacht dat deze composities een
dergelijk succes zouden kennen.
Het is te danken aan Mendelssohn
dat zijn passionen weer werden
uitgevoerd. De eerste (her)uitvoe-
ring vond plaats in 1829. De mu
ziek was wel overgoten met een ro
mantisch sausje en het tempo lag
laag. Het is pas rond 1970 dat musi
ci het romantische vernis er afhaal
den. Zij bestudeerden de originele
partituren en probeerden de wer
ken in de authentieke stijl, in de
geest van Bach uit te voeren.
De lutheraan Johann Sebastian
Bach componeerde, als cantor van
de Thomaskirche in Leipzig, de Jo
hannes Passion in 1723, zes jaar
voor de Matthaus Passion. Beide
werken zijn gebaseerd op Bijbeltek
sten en aangevuld met teksten van
Picander. De evangelist Johannes
vatte de stof vrij kort samen met
een dramatisch medeleven voor
het gebeuren, Matteüs was uitvoe
riger en meer bespiegelend van
aard. De teksten worden gebracht
door de evangelist (tenor) en de
Christusfiguur (bas/bariton). De
andere solisten en het koor uiten
in hun tekstpassages hun medele
ven met de gebeurtenissen of be
commentariëren deze.
Bij de vergelijking van de twee
Passionen, valt als eerste verschil
op dat er in de Matthaus veel meer
aria's en arioso's zijn, bijna dubbel
zoveel als in de Johannes Passion.
Het koor heeft de taak om de be
schouwende teksten en meditaties
te vertolken in lyrische koren en
koralen. De evangelist vertelt door
middel van secco recitatieven bege
leid door basso continuo instru
menten zoals het orgel/ klavecim
bel en de cello. De arioso's van de
Christus Worden begeleid door
strijkers. De grootste dramatische
effecten weerklinken in de volksko-
COLOFON
UitCids: elke donderdag als bijlage
bij de PZC.
Informatie over voorstellingen, restau
rants, exposities, winkels, evenementen
en films.
U kunt ons informeren:
E-mail: uitgids@pzc.nl
Website: www.pzc.nl/uit - op de si
te is een formulier beschikbaar,
waar u alle gegevens over voorstel
ling of evenement kunt invullen.
PZC-redactiesecretariaat,
Postbus 91, 4330 AB Middelburg.
Telefoon: 0118 434010
Redactie:
Jan van Damme: 0118 434014,
j.vandamme@pzc.nl
Rolf Bosboom: 0118 434006,
r.bosboom@pzc.nl
Advertenties:
Verkoopteam Zeeland:
0118 434070,
teamzeeland@bndestem-pzc.nl
Liefhebbers van een passie
concert, die nu eens niet
een Passion van Bach willen ho
ren, kunnen naar het orato
rium The Crucifixion van Sir
John Stainer. Dit werk is gecom
poneerd in 1887 voor tenor, bas,
vierstemmig koor en orgel. Het
duurt ongeveer zeventig minu
ten. Het wordt uitgevoerd door
het Projectkoor van de Regiona
le Zangersbond Zuidwest Ne
derland, Jelle Leistra (tenor),
Kees van Dis (bas), Margreeth
C. de Jong (orgel) onder leiding
van Rinus Verhage.
Er zijn drie uitvoeringen: zater
dag 28 maart in de Nieuwe
kerk in Zierikzee, vrijdag 3
april in de Nieuwe kerk in Mid
delburg en zaterdag 4 april in
de Catharijne kerk in Brielle.
In het voorprogramma speelt
het blokfluitkwintet Alma del
Core o.l.v. Marja de Smet.
Alle concerten beginnen om
20.00 uur en de kerk is open
vanaf 19.30 uur. De toegangs
kaarten kosten tien euro.
*nc3ÈÊÊ.
ren (turbae) en de aria's van de so
listen.
Een tweede opmerkelijk verschil
tussen de Passionen is dat er in de
Matthaus gewerkt wordt met dub-
belkorigheid: er zijn twee koren
(het volk en de dochters van
Zion). Deze koren zingen vaak in
dialoog of achtstemmig. Bach
maakte bovendien gebruik van
twee orkesten en van een dubbel
kwartet van solisten. Als derde ver
Het Zeeuws Orkest onder leiding
van Joan Berkhemer geeft een kor
te concertserie met kleine bezet
ting en eigen solisten. Op het pro
gramma staan werken van de fami
lie Bach, Hindemith, Weiner en
Dvorak.
Donderdag 19 maart, Sint Jacobskerk,
Vlissingen, 20.15 u.; vrijdag 20 maart,
De Mythe, Goes, 20.00 uur; zaterdag
21 maart, Zeeuwse Concertzaal,
Middelburg, 20.00 uur.
schil mag de deelname van een
jongenskoor vermeld worden.
Hun bijdrage bestaat uit een he
mels klinkende cantus firmus me
lodie in het openingskoor 'Kommt
Ihr Töchter, helft mir klagen' en
de koraalmelodie 'O Mensch, be-
De akoestische kant van Van Dik
Hout wordt ten gehore gebracht
met een concert vol klassieke
songs in een verrassende uitvoe
ring door deze band. Daarnaast
brengt Van Dik Hout ook een aan
tal nieuwe nummers ten gehore.
Gevoelige rock van het nieuwe al
bum zal in het theater ongetwij
feld goed tot zijn recht komèn.
Donderdag 19 maart, Oude Luxor
Theater, Rotterdam, 20.00 uur.
wein dein Sünde Gross' van het
slotkoor van deel één. Dit koor
schreef Bach overigens aanvanke
lijk voor de Johannes, maar het
verhuisde naar de Matthaus.
De Matthaus Passion wordt wel
eens de beste opera van Bach ge-
Gefascineerd door de leefwereld
van hun grootmoeders duiken
vier jonge actrices, Gonny
Gaakeer, Julia van de Graaff, As-
trid van Eek en Angelique de Bruij-
ne, in de geschiedenis van de vori
ge eeuw.
Vrijdag 20 maart, Den Dullaert, Hulst;
zaterdag 21 maart, De Stenge,
Heinkenszand: dinsdag 24 maart,
Stadsschouwburg, Middelburg, steeds
20.00 uur.
noemd. Deze uitspraak is geba
seerd op de dramatische effecten:
de hartstocht die doorbreekt in de
volkskoren, de emotie die duide
lijk aanwezig is in de aria's, die re
gelmatig begeleid worden door
een obligate instrumentale partij
Het Utrecht String Quartet treedt
op als gast in de serie kamermu
ziekconcerten van de Stichting Ka
mermuziek Zeeland.
Dit ensemble behoort tot de top
van de Nederlandse strijkkwartet
ten. Het wordt gevormd door Eeva
Koskinen en Katharine Roudy
(viool), Joël Waterman (altviool)
en Sebastian Koloski (cello).
Vrijdag 20 maart, Zeeuwse
Concertzaal, Middelburg, 20.00 uur.
Matthaus Passion in de Sint Baafskerk in Aardenburg.
