ampagne
voor een 'beter volk'
Hebtu
hier uTtagen
weleens ingestoken?
'Wat
bedoelt u?'
'Zeg dat
dan meteen'
Ik ben je opa niet.
Geef me
liever wat
om handen!
65*
h-
8 I Dinsdag 17 maart 2009 PZC
Eoi
.tin
f"> 'ag
/h'en
huls. Zijn niinm
trr et" niemand die
-'.Ion do
«Un.topdodeur
liom kent. Da buren
zo eon lamöai'iiptuil
pnpiofopMirucit.Zt»
htrtïi nlotwant u.onnon zijn meestal
zo ,l.n z.lohzelC ge-koord, dat ze go on oog hebben voor
oen. onopvallend medemens. Za kon eon man verdwij
nen en nlomand dio hot merkt. Zunla een prop papier
vtut straatweg waalt en niemand die hot merkt. De we
reld is vol mensen tegenwoordig. Mtm.' dat Iw nog gcon
reden om ze onverschillig voorhij te gaan. Allo monseu
zijn interessant. Daarin verschillen zo van proppen ~pm
pier. Wie ogen heeft om naai' andere mensen ie kijken,
beleeft de hele dag toneel. KoaioditJS en tragedies.
Kluchten en. drama's. Doorlopende voorstelling. Oralis
toegang. Het enige wat vmv u gevraagd wordt is Uw rol
met een beetje gevoel to spelen.
1967: Medemenselijkheid
DENKT U OOK AAN ZOVEEL DINGEN TEGELUK
ALS U ACHTER HET STUUR Z1TP
Ik. ik. ik, ik. ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik. ik, ik. ik, ik. ik, ik, ik. ik, ik. ik. ik, ik,
ik, Ik, ik. ik, ik, ik, ik. ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik. ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik,
ik, ik, ik, maak nooit fouten, ik, ik, ik. tk, ik, ik. ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik,
ik, ik. ik, ik, ik, ik. ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik, ik,
ik, ik. tk, ik. ik,Ik, ik. tk. ik. ik, ik, ik,ik, zal voorrang ik, ik, ik, ik, ik.
Denk ook eens aan een ander in het verkeer
VOOR HET TE LAAT IS
1968: Hoffelijkheid in het verkeer
V,liAWM'h s'
SIRE:
'Onbewust asociaal', heet de nieuwste campagne
van SIRE. Voor de honderdste maal wijzen
reclamemakers Nederlanders op hun gedrag.
Maar wat is het effect?
door Niek Opten
Bijna iedere Nederlander gedraagt zich wel
eens asociaal, maar we zien vooral het
vervelende gedrag van de ander. De ko
mende weken zal Nederland op televisie
en in dagbladen geconfronteerd worden
met het eigen hinderlijk gedrag. Dat we
er eens iets aan doen!
Met dank aan SIRE, de Stichting Ideële Reclame. Daarin
werken marketeers, media-onderzoekers, reclamebu
reaus en andere communicatiedeskundigen kosteloos
mee aan acties om maatschappelijke onderwerpen aan
de kaak te stellen. De 'anti-aso-actie', die gisteren werd
gepresenteerd, is de honderdste campagne van SIRE.
'Man lag vijf dagen dood in woning' luidde de allereerste
campagne in 1967. Na 42 jaar is dat nog steeds een actu
eel onderwerp. Zo bekeken kun je je afvragen of het
werk van de stichting veel nut heeft. „Wij zijn geen over
heid of welzijnsorganisatie", stelt voorzitter Ton Winkel
man, in het dagelijks leven directeur van een communica
tiebureau. „Wij kunnen een onderwerp op de agenda zet
ten en dat is een belangrijk instrument. Media zetten 90
tot 95 procent van de onderwerpen op de kaart. Wij
gooien een steen in de vijver, proberen een kettingreac
tie in gang te brengen. Ons doel is gedragsverandering te
bewerkstelligen en dat gaat heel langzaam."
De ene keer lukt dat beter dan de andere. Grootste succes
is ongetwijfeld de campagne je bent een rund als je met
vuurwerk stunt', die jongeren wijst op de gevaren van
het spelen met vuurwerk. „Het was voor veel ouders en
leerkrachten aanleiding om daar over te praten met de
kinderen", weet Winkelman. Trots: „Het heeft aanwijs
baar geleid tot minder slachtoffers." Reden voor SIRE
om na een paar jaar de slogan van de jaarlijkse campagne
te veranderen in 'Laat je niet verrassen', omdat de mees
te vuurwerkslachtoffers niet meer vielen door stunten
met rotjes en vuurpijlen.
De campagne 'Geef kinderen hun spel terug', die twee
jaar gelederfhet gedrag van ouders langs de sportvelden
aan de kaak stelde, vond Winkelman ook een goede. „Ik
heb zelf sportende kinderen en zie ouders wel eens over
de schreef gaan langs'de lijn. jongens, dat mag niet van
SIRE', hoorde ik laatst."
Dankzij die campagne stelt een op de drie ouders zich
positiever op bij het aanmoedigen van de kinderen, zo
bleek uit eigen onderzoek naar het effect van de campag
ne. Voorafgaand en na afloop houden de makers een pu
blieksonderzoek om het effect te meten van de geleverde
diensten. Het publiek vindt de acties bijna altijd prach
tig. De waardering voor de campagnes schommelt vol
gens SIRE altijd tussen een 'dikke' zeven en een ruime
acht.
Maar kritiek is er ook, met name uit wetenschappelijke
hoek. Volgens Gerjo Kok, hoogleraar toegepaste psycho
logie aan de Universiteit Maastricht, is het effect van de
SIRE-campagnes nog nooit wetenschappelijk aange
toond. Dat is volgens hem ook moeilijk, omdat je daar
voor een groep mensen moet afzonderen, zodat die niet
met de campagne in aanraking komt. „Reclame is goed
als de opdrachtgever tevreden is. Zo werkt dat. En SIRE
is zijn eigen opdrachtgever."
De bekendheid van een slogan zegt volgens Kok hele
maal niets. „Dat kan zelfs als een excuus werken: ik heb
nou eenmaal een kort lontje", doelt de hoogleraar op de
campagne over mensen die makkelijk ontvlambaar zijn.
En die vuurwerkslachtoffers dan? „Het effect van die
campagne is ook nooit aangetoond. Er vallen minder
slachtoffers, maar dat kan ook aan het weer liggen. Als
het regent, kun je het vuurwerk dat op straat ligt niet
meer aansteken. Bovendien ruimen gemeenten tegen
woordig eerder het afval op. Ik heb niets tegen SIRE,
maar als zij effect claimen dan sta ik op als wetenschap
per."
De methodes van SIRE verschillen per keer. Soms zijn ze
shockerend, zoals de vuurwerkcampagne waarin jonge
ren met afgerukte ledematen waren gefotografeerd. Dat
spreekt weinig mensen aan, zegt Enny Das, als communi
catiedeskundige verbonden aan de Vrije Universiteit in
Amsterdam. „Mensen denken dan dat het sukkels zijn.
Niemand betrekt dat op zichzelf."
De jongens van de website GeenStijl vinden SIRE vooral
belerend. 'Daar is het vingertje weer', schreven ze giste
ren over de nieuwste campagne. Moraliserend werkt in
het algemeen ook niet. Wetenschapper Das: „Nederlan
ders zijn vrij belerend, maar als we het idee hebben dat
onze vrijheid wordt aangetast, dan raken we geïrriteerd."
De werkwijze van SIRE kent volgens de voorzitter Win
kelman zijn gelijke niet in de rest van de wereld. Hij
heeft daar geen verklaring voor. „In de Verenigde Staten
worden ook wel ideële campagnes gevoerd, maar die heb
ben vaak een lange looptijd. De kracht van SIRE is dat
we kortdurende acties voeren." Daarmee blijft de cam
pagne 'fris', wat aantrekkelijk is voor mediabedrijven en
reclamebureaus. Anders zou de belasting ook te groot
worden voor alle partijen.
Maar dat gaat wel ten koste van het effect, stelt weten
schapper Kok. „Wetenschappelijk bewezen is dat je voor
gedragsverandering langdurige campagnes moet voeren.
Alleen iets op de agenda willen zetten is te kort door de
bocht. De politiek heeft daar ook een handje van. Daar
door ontstaat ten onrechte het idee dat er iets aan wordt
gedaan."
Q Reageren: nieuwsredactie@wegener.nl
1969: 65-plus
a ft v*
t r.r. pes» lia. w
.Mag nor betpl niet
1973: Ongelukken in huis
'Qua haalbaarheid
zetten we vraagtekens
bij de invulling van
uw inkomensplaatje!
'Misschien gaat u
wel minder verdienen!
Wacht
met
Amsterdam
zeggen
als
iemand
A- A- A-
Alkntaar
bedoelt
1980: Klare taal
-**<*» k coi rt"tv*-* 5
-W" 4--. (tof 1*
0* èt <r.0O6 31 <1 SV$. RwWi 1317» fiC
Cs**: w-cwi <f>yx*i tilr«k
Geef stotteraars eren de tijd.
1987: Stotteren
roivi,i!G£ TZii ek -
su$K z?n m.
SOMMIGE GOEDZiENPEN ZOUDEN DAAR
EENS AAN MOETEN DENKEN.
1988: Slechtzienden
1'
