Huiszwaluw klimt uit dal
Ao je naebie stikte, moch je even spoele
T^r
OT' 7; - A\
26 Dinsdag 10 maart 2009 PZC
dikwijls hun oude broedplek op, meestal
onder de overstek van een dak. Daar zit
ten nog hun oude, kunstig van modder
gemetselde nesten of ze maken een
nieuw.
Het is daarom belangrijk dat er in de
buurt water en slik aanwezig is, zegt Wie-
land. Steden scoren slecht, dorpen en
boerderijen bieden betere broedkansen.
Hij legt uit dat de insecten etende vogels
doorgaans meerdere broedsels hebben.
„Ik heb wel meegemaakt dat ze drie
broedsels hadden. Dan zijn er eind sep
tember nog jongen die uitvliegen."
De huiszwaluw is een kolonievogel
en kruipt het liefst met een groep
bij elkaar. In het verleden werden
regelmatig kolonies van meer dan hon
derd nesten geteld, maar dat is voorbij.
Nu zijn kolonies van maximaal vijftig
nesten gangbaar.
Het broedsucces is sterk afhankelijk van
de weersomstandigheden. Droog en
warm weer levert de gunstigste condities
op. Van belang voor het overleven van
de soort zijn ook de omstandigheden tij
dens de lange trektochten van en naar de
overwinteringsgebieden, stelt Wieland.
Hij onderstreept dat met een beetje
moeite mensen de huiszwaluw een hand
je kunnen helpen. Bijvoorbeeld door
niet in de broedtijd de overstekken te
schilderen en niet te kiezen voor donke
re kleuren (de vogels hebben een voor
keur voor lichte kleuren). Vervuiling is
vrij makkelijk op te vangen door een
plankje te plaatsen of zakken neer te leg
gen.
De meeste huiszwaluwen werden geteld
in de Hals van Zuid-Beveland. Wieland
heeft daar geen verklaring voor. Op de
Bevelanden werden trouwens de meeste
paren, ruim 1900, waargenomen, ge
volgd door Midden- en
Oost-Zeeuws-Vlaanderen (1064 paar) en
West-Zeeuws-Vlaanderen (881). Op
Schouwen-Duiveland kwam de telling
op 664 paar, op Tholen en Sint-Philip-
slan op 530 en op Walcheren op 314.
De grootste kolonies werden aangetrof
fen bij boerderijen met vee (bij IJzendij-
ke 49 nesten, bij Stationsbuurt 44 nes
ten).
De zes Zeeuwse vogelwerkgroepen be
steedden vorig jaar extra aandacht aan
de huiszwaluw. Er werden bijna 5400
bewoonde nesten geteld. Een leuk aan
tal, maar een schijntje vergeleken met
de 15.000 tot 20.000 paar huiszwalu
wen die in de jaren tachtig van de vori
ge eeuw in Zeeland - van oudsher een
bolwerk voor de soort - verbleven.
Toch klimt de vogel weer uit het dal.
door Rinus Antonisse
Het was de eerste keer dat de
Zeeuwse vogelwerkgroepen een
gezamenlijk onderzoek uitvoer
den naar een vogel, vertelt Alex
Wieland van het Zeeuws Vogelaarsover-
leg. Bedoeling is elk jaar een soort eruit
te lichten, voor 2009 is dat de roodborst-
tapuit. „We kiezen voor een kenmerken
de soort in Zeeland of voor een soort
waarvan we meer willen weten. Elke vo
gelwerkgroep doet mee en zorgt ervoor
dat het onderzoek op dezelfde manier
wordt uitgevoerd."
De eerste keus viel op de huiszwaluw,
omdat het een soort is die nog wel rede
lijk veel voorkomt, licht Wieland toe.
„En we hadden nog nooit een compleet
beeld gekregen van: zoveel zitten er nu
op dit moment in Zeeland." Bijna 5400
dus en vergeleken met vroeger is dat een
gering aantal.
Toch is hij niet ontevreden. „Het was
zo'n beetje wat ik verwacht had. Ten op
zichte van het dieptepunt in 2003 is er
een heel lichte stijging. En dan moet je
bedenken dat het vorig jaar geen gunsti
ge zomer was om jongen groot te breng
en. Ik ben benieuwd wat er dit jaar terug
komt."
Die terugkeer vindt omstreeks eind april
plaats, vanuit de overwinteringsgebieden
in Afrika. De huiszwaluwen zoeken dan
De huiszwaluwen zoeken dikwijls hun oude broedplek op, meestal onder de overstek van een
dak. foto Willem Mieras
<0 V.
door Frans van der Heijde
Op gezette tieden verschien ik bie de
tandarts, vö controle, net as vee ande
re mensen. En ik dienke, da aol die
mensen wè leukere dingen wete te be-
dienken dan het leien in een tandartsstoel.
Mè goed, me haen omda controle nódig is èn
omda, mee 't klimmen der jaeren, noodzakelij
ke, hrótere of kleinere, inhrepen nie te vermij
den bin.
Mè mensen, bie ieder bezoek dienk ik wi an
vroehere jaeren toen a'k, deu aolerlei oorzaken,
nöha es bie de tandarts moest komme. Mien
tandarts weunde in Middelburg, in een hroöt
'erenuus. De voorkaemer was de wachtkaemer
en d'achterkaemer z'n werkkaemer. De 'smoe
lesmidzöas het edele beroep ook wè wier ange-
duid, weunde zelf op d'eeste verdieping.
Ik, en velen mee mien, bin nooit op afspraak ge
weest. Neê, 't was spreekuur van eên tot drie
uren in de rniddeg. En de voorkaemer was nae
bie aoltied hartstikke vol. Vol wachtende en
vooral zwiehende mensen. Pas bie de tandarts
,deeë ze d'r mond open...
Op aolerlei stoelen zaete ze, staerend en wach
tend. Boven ons oöd begonne de nieuwsberich
ten van éên ure. Gestommel, en di kwam de
tandarts, of z'n assistente, d'n eesten oproepe.
foorde de tandarts praote, wan z'n stemme ao
wat weg van 't geluud van de bore, die ao je iede
re keer oorde. Wan, omdat het aoltied zó stil
was in de wachtkaemer, wier iedereen deelge
noot van dat onheilspellende geluud.
Een ienkele keer kwam d'r éên wi trug zitte. En
me wiste aol, dat die moest wachte tot de verdo
ving z'n werrek zou doe. Die persoon wier mee
medelieën bekeke. Die zou binnen de kortste ke
ren éên of meer tanden kwiet weze!
Ao je eindelienge an de beurte was, kwam je in
de hróte stoel terecht en begon de man z'n zoek
tocht deu je mond. De assistente wachtte op z'n
bevelen, ze rapporteerde z'n bevindingen. In vak
taal haf n aoles an d'r deu. „P-twee, s d, distaal,
maak maar een tweetje!" D'assistente kneedde
je vulling in een 'rubbertje'...!
Ie praotte ook tegen je, mè trugpraote was t'r
nie bie mee eêl die 'handel' in je mond. Ao je
naebie stikte, rrioch je even spoele. Ie vulde en
trok tanden en douwde flink deu. Piene of hin
piene, de 'smid' dee z'n werrek en spoele moch
je spaerzaemelijk. De assistente vulde je glasje
waeter bie...! Z'n leste woorden waere meêstal,
kraekend as z'n bore: „Vandaag maar een beetje
rechts houden bij het eten..."
As ik noe nè mien tandarts hae, moe'k eest, nae
afspraak, m'n eihen melde bie de baliejuffrouw.
Een twide figuur kom m' aele en zurgt er vó,
da'k horizontaal komme te leien, 'spot' op 't ge
bit. Dan verschient de tandarts, die overgaet tot
het bezichtigen van tanden en tandvleês. Aole re
sultaten ore in de computer gezet en een assis
tente neemt het noe over en hae tandsteên we-
gaele. Onderwiele angt er een 'zuugbeugeltje' an
m'n onderlippe om 'stikken' te vorkommen.
Ik kriege, uut voorzurg, een metinge van m'n
tandvleês, wan „alles zakt uut bie 't ouwer oren,
behalve je tandvleês, dat trekt op!"
Ze wille me ook nog wè es een spoedcursus flos
sen of tanden poesen geve, wan vó preventief
onderoud ebbe ze ook iemand in dienst.
Kortom, vee personeêl, vee materiaal, mè as t'r
nog wat gevuld moe ore, bin'k verplicht om een
nieuwen afspraak te maeken, an de balie...!
Ik dienke dat de ouwe tandartsen wè es zulle
dienke: „Het bin de vaklui van vroeger nie
mi"
En ik....? Ik bluve d'r weinig plezier an beleve..!
