Vier handen, twee mensen, één muziek
BenZeker 11I
De goedkoopste autoverzekering
van Nederland?
Nooit geweten datBrandend zand
zulk collectief erfgoed is
PZC Maandag 9 maart 2009 19
OPEN HAARD CONCERT
FILM WÊÊÊÊÊÊÊÊÊm
BERGEN OP ZOOM
Cinem'actueel, Watchmen: 19.30 uur; Mar-
ley Me: 20.00 uur; Spion van Oranje:
20.00 uur; Cordero de dios: 20.30 uur;
GOES
't Beest, Afrika filmfestival: L' enfant endormi:
20.30 uur;
Merral, Marley Me: 19.15 en 21.45 uur;
Watchmen: 19.00 en 22.00 uur;
Afrika filmfestival: Nowhere in Africa: 19.00
uur; U-Carmen E-Khayelitsha: 19.00 en
21.15 uuruur; The constant gardener: 21.00
uur;
MIDDELBURG
Schuttershof, Entre les murs: 20.00 uur;
OOSTBURG
Ledeltheater, Bienvenue chez les Ch' tis:
20.00 uur;
TERNEUZEN
View, Marley Me: 20.30 uur; Watchmen:
20.30 uur; Spion van Oranje: 18.45 uur;
The curious case of Benjamin Button: 20.15
uur; Bolt (nl): 19.00 uur;
VLISSINGEN
CineCity, Marley Me: 16.15, 19.15 en
22.00 uur; Oorlogswinter: 19.30 uur; Pink
Panther 2: 14.00 en 19.00 uur; Slumdog
Millionaire: 16.00, 19.00 en 21.45 uur;
Spion van Oranje: 17.00 en 19.00 uur; The
curious case of Benjamin Button: 21.00
uur; Traitor: 22.00 uur; Valkyrie: 16.15 en
19.00 uur; Watchmen: 16.00 en 21.15
uur; Yes man: 13.45 en 19.00 uur; Austra
lia: 21.15 uur; Bolt (nl): 14.00 en 16.15
uur; De Maanprinses en het geheim van
het witte paard: 13.45 uur; Despereaux, de
dappere muis: 14.00 uur; Hondenhotel
(nl): 13.45 en 16.15 uur; Kikkerdril: 13.30
en 15.15 uur; Sneak: 22.00 uur;
Rachmaninov. De Barcarolle werd
in de juiste melancholische sfeer
gespeeld, de muziek klonk als een
open landschap waar de rust ver
broken werd door tinkelende me
lodietjes in de rechterhandpartij.
Typische Russische verhalende
muziek.
In het Scherzo kwam het onrusti
ge, bijna koortsachtige karakter
goed uit. De stokkende ritmes afge
wisseld door de dansante passages
in Valse werden met verve ge
speeld. In deze duo's is sprake van
bewerkingen van populaire Russi
sche liedjes en dat is ongewoon
voor Rachmaninov.
Vuurwerk was er tijdens de uitvoe
ring van Rhapsody in Blue van
Gershwin. Het werd een eerbe
toon aan de locatie, een muziek
zaal waar jazz en klassiek prima sa
mengaan. De bewerking voor pia-
novierhandig is van Henry Levine,
maar Eliane Rodrigues heeft nog
enkele aanpassingen geschreven,
omdat ze vooral het concertkarak
ter wil onderstrepen. Alles kwam
sprankelend over, de jazzy invul
ling, klanken en kleuren vulden
de zaal. Het publiek was enthou
siast en kreeg als toegift nog de
vijfde Hongaarse dans van Brahms
te horen.
Werken voor pianovierhandig van
Mozart, Schubert, Poulenc,
Rachmaninov en Gershwin. Door
Eliane Rodrigues en Nina Smeets.
Gehoord zondag 08 maart in
Porgy en Bess in Terneuzen.
door Jeanette Vergouwen
Het slotrecital van de serie
Open Haard concerten
mag met gouden letters in
de annalen worden vermeld. De
muzikale genen van pianiste Elia
ne Rodrigues zijn duidelijk doorge
geven aan dochter Nina Smeets.
Tijdens de interpretatie van de Kla
viersonate in D (KV381) van Mo
zart leek het of de liefde voor de
muziek en de muzikale emoties
overvloeiden van moeder naar
dochter. Deze sonate is vrolijk van
karakter en de symfonische opzet
van de hoekdelen kwam prima
over. De interpretatie van de deli
cate muziek was licht en transpa
rant. Het toucher was soepel, licht
waar nodig en stevig als dat vereist
werd. De zangerige melodie in het
Andante werd vloeiend gebracht,
precies met de juiste dosering emo-
Eliane Rodrigues (links) en Nina Smeets spelen quatre mains.
foto Peter Nicolai
tie. Het programma was goed op
gebouwd, na Mozart kwam als
hoofdbrok de Fantasia inf van
Schubert. Een prachtige composi
tie waarin de tragiek en het fatalis
me doorsijpelen in de baspartij.
De nostalgische melodie van het
eerste thema is van een weergalo
ze schoonheid.
Het werd subtiel en ontroerend
mooi gebracht. Het is muziek die
beroert. In het Largo kwam de ca
non tussen beide partijen goed
over, het was alsof de uitvoerders
in elkaar vergroeiden. Het Allegro
(scherzo) werd vitaal gespeeld met
een idyllische invulling van het
trio. In de finale was het eerste the
ma weer te horen en het werk ein
digde met een dubbele fuga.
De korte driedelige Sonate van Pou
lenc was een geanimeerd werkje,
helder en transparant. Een schitte
rende dialoog tussen twee pianis
ten die elkaar feilloos aanvoelen
en aanvullen.
Het tweede deel van het recital be
gon met drie duo's opus 11 van
NADER BESCHOUWD
door Willem Nijssen
BenZeker.nl vergelijkt en helpt u op weg!
Alweer niet gezocht, was dit dan de
week van het levensverhaal. Eerst
was ik bij 'Datumloze dagen', an
derhalf uur solotoneel, bijna woordelijk
naar de gelijknamige roman van Jeroen
Brouwers. (Die ik nu zeker wil lezen, na
dat ademloze luisteren.) Opgedragen aan
en opgezet als monoloog voor Roef Ra-
gas, de inmiddels overleden acteur. Tom
Jansen - geboren voor die rol - heeft het
van hem overgenomen, als hommage.
Een pakkende voorstelling, die ik gezien
heb in De Werf in Brugge, een theatertje
a la 't Beest, met een programmering die
de moeite van een regelmatige reis méér
dan waard is. 'Datumloze dagen' is ook
nog wel in Nederland te zien, maar na
tuurlijk evenmin naast de deur: op
26-03-09 in Dordrecht (Kunstmin) en
29-03-09 in Eindhoven (Parktheater).
'Datumloze dagen' gaat over pijnlijke her
inneringen, maar méér nog over de
schaamte die ze oproepen. „Schaamte
om alles wat verkeerd is gelopen. Hoe
ouder je wordt, hoe almaar uitgestrekter
je verleden, hoe meer het lijkt dat je le
ven uit een opeenvolging van faillisse
menten heeft bestaan. Niet uitsluitend
faillissementen, niet alles is fout gegaan,
maar toch." Het is een gevoel dat ik zelf
ook vaak heb, maar waar ik vreemd ge
noeg met niemand over kan praten. Het
wordt geminimaliseerd, uit je hoofd ge
praat, ontkend. En toch zitten 150 men
sen ademloos te luisteren. Omdat zij óók
herkennen? En er óók niet over kunnen
praten? Dan heeft theater tenminste een
heel duidelijke (en dankbare) functie...
•Fééstelijk kan ook, dat herkennen. Een
dag later, bij de première van 'Zeeuwse
vrouwen', is daar kennelijk op ingezet.
Nooit geweten dat 'Brandend zand' (was
dat Anneke Grönloh?) zulk collectief erf
goed is geworden. Als een vloedgolf ging
de herkenning door de zaal. Niet alleen
dan. Ook bij 'Are you lonesome tonight'.
En bij 'Telkens weer'. Daarin „wordt alle
blauw weer grauw", maar ook „haal ik
me in mijn hoofd, dat ik die hemel krijg
die me wordt beloofd". Want het zijn ster
ke vrouwen, die Zeeuwse vrouwen.
Het zijn ook brave vrouwen. 'Heer mijn
God ik zal u loven' (psalm 86) golft al
even breed door de zaal, en natuurlijk
ook 'The Lord is my Shepherd' (psalm
23). Ook al is het geloof voor de meeste
van die vrouwen een zaak van innerlijke
worsteling, braaf zijn.ze.
EN WEEMOEDIG zijn ze zeker. Daarvan
getuigen liedjes als 'Daar waar die molens
staan' of'Het hutje bij de zee' ('Beelden
uit m'n kinderjaren Uit m'n jeugd zo
vrij en blij Trekken somtijds kalm en
rustig Aan/mijn peinzend oog voorbij')
en gezongen kinderversjes als 'In iedere
kleine appel, daar lijkt het wel een huis.'.
Een feest van herkenning.
Ik wil hier niet de indruk wekken, dat
'Zeeuwse vrouwen' een liedjesprogram
ma is, want dat is absoluut niet zo. Ook al
wordt er opvallend veel in gezongen. So
wieso is de vorm moeilijk te duiden.
Want een toneelstuk kan je het zeker niet
noemen. En ook weer geen verteltheater.
Maar, al willen de makers dat wel, een
woord als muziektheater past er ook net
niet op.
Vier jonge actrices vertellen (of is het spe
len) de levens van vier Zeeuwse vrou
wen. In het begin zijn die vrouwen even
jong als de actrices, en hoewel ze elkaar
niet echt lijken te kennen, zouden het
vriendinnen kunnen zijn. Zevertellen in
snel wisselende flarden, over kind zijn
(dat wil zeggen: opgevoed, gevormd wor
den), een thuis hebben, moeten werken,
willen liefhebben, durven leven (voor
zichtig). De vrouwen worden ouder, de
oudste zelfs 103, de actrices blijven even
jong. Ongebruikelijk, maar het went. Het
lot kerft zijn krassen, maar het grote
noodlot (de februaristorm van '53) wordt
maar even vaag aangeduid. Het kleinere,
levenslangere lot krijgt terecht meer aan
dacht. Soms wordt het even aangrijpend,
meestal blijft het bij instemmende her
kenning. Zó was het. En eigenlijk wisten
we dat al. In maart nog overal in Zeeland
te beleven.
Deze week
ga ik weer eens naar 'het zaaltje van mijn
jeugd', het Ledeltheater in Oostburg, met
zijn jaren-vijftig-sfeer. Daar spelen don
derdag Gogol Max hun 'salto musicale'.
Duitse muzikale acrobaten, het ziet er
een beetje klassiek en clownachtig uit, en
tóch lokt het me. Hun tournee door Ne
derland speelt zich verder ver weg van
Zeeland af, de kans is uniek dus. En vrij
dag naar een van mijn favorieten, Ultima
Thule uit Gent speelt daar de première
van 'Stukken van mensen'. Poppenthea
ter, gebaseerd op de (alweer Duitse!) caba
retier uit de jaren 20, Kurt Valentin.
Gonny Gaakeer en Astrid van Eck (achtergrond) in Zeeuwse Vrouwen, foto Lex de Meester
