spectrum 2
F
De eerste digitale
Vriendjes op afstand
Belangrijke dingen zeg je toch
het liefst rechtstreeks tegen mensen
Als je écht met iemand wil praten,
is een afspraakje beter dan msn'en
PZC
Zaterdag 7 maart 2009
door Carla van de Merbel
loris van Dockum (12) uit Mid
delburg is een gematigd gebrui
ker van de computer als commu
nicatiemiddel.
Hij msn't, maar daar blijft het eigen
lijk wel bij. „Ik msn best veel, zeker
wel elke dag, tenzij er iets tussenkomt
zoals huiswerk of sporten. Soms gaat
het nergens over of over dingen die
op school zijn gebeurd. Belangrijke
dingen zeg ik toch het liefst recht
streeks tegen mensen. Persoonlijk. Dat
is dan fijner."
Msn'en is voor tussendoor, voor de ge
zelligheid, vindt Floris.
„Sommigen doen het heel veel. Dan
Floris van Dockum met poes Lala. gaat het heen en weer van 'hoi', 'hoe
foto Lex de Meester gaat het?', 'goed', 'en met jou?' En dat
is het dan. Wel irritant, dat soort ge
sprekken. Dat doen vooral meisjes."
'Gesprekken', 'zeggen' en 'vertellen': Floris gebruikt deze woorden als-ie
het heeft: over het heen en weer sturen van berichten via de computer.
Schrijven is praten, als je het hebt over computercommunicatie.
Floris msn't meer sinds hij een eigen computer op zijn kamer heeft, nu
hij in de brugklas van het CSW in Middelburg zit. Vóór die tijd moest hij
een computer delen met zijn oudere broer. Een mobieltje heeft-ie niet.
Nog niet, hij zou er best ééntje willen.
„Dat is handig bij het spelen. Dan kun je sms'en om te vragen waar de
anderen zijn." Maar dat mobieltje raakt-ie toch maar kwijt, zegt zijn moe
der, Katinka Thomassen. „Hij heeft er misschien wel behoefte aan, maar
hij is er te slordig voor."
Ze vindt niet dat haar zoon te veel achter de computer zit om te msn'en.
„Floris is een kind dat veel sport en buitenspeelt met vriendjes. En als ik
vind dat-ie toch te lang achter de computer zit, zeg ik er wat van. Niet
omdat-ie dan te weinig beweegt, maar ook om te zorgen dat hij andere
interesses ontwikkelt. Hij kan ook een boek gaan lezen."
vrienden op straat.
31% ontmoet
nooit vrienden
bij elkaar thuis.
Jongeren ontmoeten
elkaar steeds minder
in het echt. Sociale
contacten maken en
onderhouden ze voor
een groot deel op
afstand, via digitale
communicatie.
Echt ontmoeten
Onder invloed van de digitale revolutie
(computers, communicatietechnologie en
internet) zoeken ook Zeeuwse jongeren
elkaar minder vaak lijfelijk op.
42% ontmoet nooit
SMS en
93%
gebruikt
sms om te
communi
ceren met
vrienden en
familie.
Internet algemeen
Jongeren besteden (lan
delijk) gemiddeld 18%
van hun vrije tijd aan in
ternetten. Surfen, msn,
e-mailen en downloa
den zijn het populairst.
Daarvan namen alleen
de laatste twee toe in
2008, net als gebruik
van communities.
Jongeren sms'en, hyven en msn'en
wat af. Ouderen kunnen daar met
verbazing naar kijken en zich
afvragen: waarom? Simpel: omdat
het kan en omdat het voor
jongeren net zo vanzelfsprekend is
als water uit de kraan.
door Ondine van der Vleuten
Elke week spreekt Diane Steinhaus
zo'n twintig middelbare scholie
ren en studenten voor het onder
zoeksbureau Qrius. De ene keer
gaat het over wat ze eten, dan weer over
hun mediagebruik, over schoolkeuzes,
hun sociale netwerk: kortom, over alles
wat jongeren doen en bezighoudt.
De jongere van nu, weet Steinhaus, is
multiframing. Tijdens het huiswerk maken
(op de computer) staan op de achtergrond
msn en Hyves of een andere profielsite
aan. Naast hen ligt een mobieltje voor het
geval er een sms'je binnenkomt en de tv
staat op MTV. Al die mogelijkheden zijn
'frames'. „Daartussen switchen ze de hele
tijd. Even snel iets opzoeken op Google,
even een clipje kijken op YouTube, even
msn'en; ze schakelen veel en ze schakelen
snel."
Wat betreft hun geestelijke en lichamelij
ke ontwikkeling zijn jongeren nu niet an
ders dan tien jaar geleden, zegt Steinhaus.
Maar één ding is wezenlijk anders. „Ge
chargeerd gezegd: ze hebben allemaal een
computer tot hun beschikking en allemaal
een mobiele telefoon. Dat is net zo vanzelf
sprekend als water uit de kraan, helemaal
verweven met het leven van alledag."
Dit is de eerste generatie die is opgegroeid
in een digitale wereld. Er zijn nieuwe ma
nieren van communiceren gekomen. En
jongeren gebruiken ze allemaal.
Per post een kaartje sturen, dat is iets van
de vorige generatie. E-mail heeft de papie
ren post voor een groot deel vervangen,
maar wie denkt dat jongeren e-mail gebrui
ken om met elkaar in contact te blijven,
heeft het mis.
E-mail, legt Diane Steinhaus uit, is er wat
jongeren betreft vooral voor de formele
correspondentie. Voor contact met docen
ten, gedoe met de verzekering of studie
beurs. Ze hebben meerdere e-mailadres-
sen, zoals een hotmailaccount voor msn
en weer een ander adres voor de échte
vrienden.
Over msn, sms, profielsites, googlen,
MSN: computerprogramma om 'live' met an
deren heen en weer te schrijven (chatten of
msn'en). De nieuwste versie (WLM) biedt
extra mogelijkheden, zoals het versturen van
audio en video. Volgens ontwerper Microsoft
zijn er in Nederland 5,3 miljoen gebruikers.
MSN-taal: informele taal met veel afkortin
gen, ook veelgebruikt bij sms'en en chatten.
Voorbeelden: ajb (asjeblieft), ff (even), idd (in
derdaad), iig (in ieder geval), wjnmk (wil je
nooit meer kwijt).
Sms'en: via de mobiele telefoon berichtjes ver
sturen of ontvangen. Goedkoper dan bellen
en handig als je in een luidruchtige omgeving
bent. Ideaal om elkaar terug te vinden op een
festival bijvoorbeeld. De Nokia-beltoon die je
hoort als er een sms binnenkomt, is morse
code voor de letters sms.
Profielsites: er zijn verschillende profielsites,
waar verschillende groepen jongeren zich bij
door Dewi Gigengack
oei, ik hou van je." De 17-jari-
Tess Kobossen (4-havo-
leerlinge van Pontes Pieter
Zeeman in Zierikzee) staat voor haar
school en beëindigt nét een telefoon
gesprek. „Ik bel het liefst, maar ik sms
vaker. Elke avond bel ik minimaal een
half uur met mijn beste vriendin, ter
wijl ik haar ook op school zie. Ik sms
heel veel, ik heb elke maand duizend
sms'jes en die gaan altijd wel op. Dat
kost een tientje per maand, dus dat
valt mee." Hyves bekijkt ze elke dag
wel even. „Ik heb 340 vrienden, maar
dat zijn eigenlijk oppervlakkige kennis-
Tess Kobossen (I) en vriendin Romina Wage- sen. Ik kijk waar ze zijn en wat ze aan
maker. foto Dirk-Jan Gjeltema het doen zijn. Als iemand nieuwe fo
to's heeft geplaatst, bekijk ik die vaak
wel even. Ik heb vijf goede vrienden, inclusief mijn vriend, met wie ik al
les deel. Het liefst spreek ik met ze afin de stad, in Burgh-Haamstede.
Daar heb ik altijd gewoond voordat ik drie jaar geleden naar Dordrecht
ging. En mijn vriend woont in Haamstede. Dan gaan we gewoon op een
bankje zitten roken en kletsen. Ook gaan we hier samen zo'n één keer
per maand uit."
„Als ik écht wil praten met iemand, spreek ik het liefst af Met msn kan
iemand het gesprek zomaar kopiëren en aan anderen sturen. Je moet dus
weten wanneer je iemand kunt vertrouwen. Sommige dingen vertel ik
alleen aan mijn beste vriendin, want daarvan weet ik zeker dat ze te ver
trouwen is."
Msn'en doet ze meestal niet to veel. „Als ik thuis ben zet ik de computer
wel aan om mijn e-mail te checken, maar msn zet ik meestal op 'offline'.
Dat gaat vaak toch best oppervlakkig, van 'hee alles goed?' 'ja, en met
jou', en dat was het wel. Ik heb geen zin om de hele avond achter de com
puter te zitten. Liever kijk ik een filmpje als ik thuis ben. Dat is wel zo lek
ker als je de hele dag druk bent geweest."
