Buitengebied
Nieuwe raadkaart
Strijd tussen schoolkinderen
Kudde kijkt uit naar het voorjaar
Weekboek van'
een herder
1 8 I Zaterdag 7 maart 2009 PZC
Op de nieuwe raadkaart uit de collectie van Hans Lindenbergh staat een
opvallend (school)gebouw. In een stadje op een (voormalig) eiland. En
de vraag is natuurlijk: om welke plaats gaat het? Nadere bijzonderheden
over en herinneringen aan de situatie van toen en nu zijn als altijd van
harte welkom.
Oplossingen kunnen tot en met uiterlijk donderdag 12 maart worden ge
zonden naar: Redactie PZC Buitengebied, postbus 91, 4330 AB Middel
burg, of fax 0118-434019, of per e-mail aan redactie@pzc.nl. Onder de in
zenders van een goede oplossing worden drie waardebonnen verdeeld.
de plek zijn huizen voor senioren
gebouwd. „Daarvan bewoont mijn
moeder er een", meldt Janny van
As uit Noordgouwe, die zelf na de
Februariramp 1953 haar de christe
lijke school ging.
Meester C. de Kok was de eerste
bewoner van het woonhuis naast
de school, weet Rinus Capelle uit
Oostkapelle. „Na De Kok werd de
woning betrokken door meester
D. Kosten." Tegenwoordig is
oud-onderwijzer P.C. Bolkenbaas
bewoner. Capelle geeft aan dat de
splitsing van het gebouw in twee
scholen met name de openbare
school veel leerlingen kostte. „De
kinderen van de twee scholen la
gen onderling nogal eens met el
kaar overhoop. De openbaren wer
den dan uitgescholden voor 'opoe
Barendse' en de christelijken voor
'opa Chris'.
Ook P.J. van Dijk uit Oost-Sou
burg herinnert zich dat het niet al
tijd pais en vree was tussen beide
schoolgroepen. Haar vader Pieter
van Dijk werd hoofd van de nieu
we christelijke school. „Dat pionie
ren lag hem wel: naar eigen inzich
ten mocht de jeugdige meester de
nieuwe school opstarten." Naast
Van Dijk waren andere onderwijs
gevenden juffrouw Schot en mees
ter Quist.
P.J.H.C. Knuijt uit Oostburg werd
in 1958 onderwijzer aan de open
bare school, als opvolger van mees
ter Kosten. Hij kreeg naast de klas
sen 4, 5 en 6 ook klas 7 met twee
leerlingen en klas 8 met een leer
ling onder zijn hoede. Tussen 1962
en 1965 woonde Knuijt in de mees-
terswoning.
Als kind werd T.W. Rosmolen uit
Zierikzee in 1941 naar de school ge
bracht, waar juf Jannie Verjaal zich
over hem ontfermde. Deze inzen
der noemt als onderwijzers Bak
ker, Istha en Nieuwenhuijze. In de
Tweede Wereldoorlog raakte de
school zwaar beschadigd. C.J. van
der Maas uit Zierikzee voegt de
naam van juf Vijverberg toe. De va
der van A. Swenne-Kosten uit Vlis-
singen werd in 1929 schoolhoofd
en zelf woonde ze in het dorp tot
na de watersnoodramp.
De waardebonnen gaan naar: M.H.
Benjamins, Oostburg, I. Akershoek,
Wemeldinge, en H. Dorst, Ooster-
land.
door Rinus Antonisse
p de raadkaart van vori
ge week staat de openba
re lagere school van Oos-
terland met ernaast het
huis van de bovenmeester. „Tsja,
dat was niet moeilijk", reageert J.
Uil uit Oosterland. „Daar ben ik
als onderwijzer mijn loopbaan be
gonnen. Niet te vergelijken met
een huidig schoolgebouw. Maar
destijds -1970 - zo rustig gelegen.
Hoge leslokalen, 's Zomers heerlijk
koel, 's winters nog een oliekachel.
Geen zoemer om te beginnen,
maar een grote koperen bel."
De school aan de Groene Poort
werd in 1904 gebouwd, de woning
één jaar later, schrijft onder ande
ren G.S. Stouten-Kwaak uit Ooster
land. Ze voegt eraan toe dat de
school in 1949 gesplitst werd in
een openbare en een christelijke
school op reformatorische grond
slag. In 1972 kwamen nieuwe scho
len aan de Van den Abeelestraat
(openbaar) en Weelstraat (christe
lijk). De school aan de Groene
Poort werd in 1979 gesloopt, meldt
Kees Stevense uit Middelburg. Op
door René Hoonhorst
Het weiland achter de stal van de
Schaapskudde Zeeuws-Vlaanderen
is deze week bestrooid met kunst
mest. Als de kudde over twee, drie
weken naar buiten gaat, krijgen de schapen
direct voedzaam gras binnen.
„De schapen zullen overigens niet lang op
het weitje staan. Waarschijnlijk niet langer
dan één of twee dagen. Door nu wat kunst
mest te strooien, groeit het gras wat sneller
als de temperatuur niet te veel daalt", legt her
der Jan Klomp uit. De deuren van de stal
staan de laatste dagen wijd open, zodat de
wind het vocht er lekker uit blaast.
Met de afname van de luchtvochtigheid is de
kudde ook minder gevoelig voor ziektes. Bij
te veel vocht moet er niet alleen steeds stro
bij op de vloer van de potstal, maar kwetsba
re lammetjes krijgen ook nogal eens last van
een zere bek. En dat kan er weer toe leiden
dat hun moeders uierontsteking oplopen.
Klomp: „Als de lammetjes last van hun bek
krijgen, is de kans groot dat ze minder gaan
eten. Ze verzwakken daardoor natuurlijk en
lopen het risico er aan onderdoor te gaan."
Met het drogere weer van de laatste dagen
zakt het risico op dergelijke problemen.
Klomp juicht nog niet - 'het weer kan best
weer omslaan' - maar hoopt dat het niet te
lang meer duurt voor de lente definitief door
breekt. Ruim vóór het eind van de maand
zou hij graag aan de eerste voorjaarsronde be
ginnen. Binnen drie maanden moet de kud
de natuurgebieden en dijken tussen Nieuw-
vliet-Zuidzande en Sluis twee keer afgrazen.
De herders starten de begrazingsronde altijd
dicht bij huis, op de Henricusdijk tussen
Zuidzande, Oostburg en Nieuwvliet. Van het
weitje bij de stal naar de dijk is een kippen-
eindje van een paar honderd meter. „We zijn
er dus zo. Ideaal voor de nog niks gewend
zijnde lammeren."
Aan het begin van de Henricusdijk, direct
aan de Oostburgsestraat, ligt de Hans Vrie-
ze-schans, die al jaren op de nominatie voor
herstel staat. De provincie wil de schans, die
nu nauwelijks als zodanig is te herkennen, op
knappen om weer een 'parel aan de
Staats-Spaanse Linie' te laten glinsteren.
Klomp heeft echter nog nimmer iets gehoord
over de restauratie van de schans. Hij ver
wacht niet dat het begrazingsbeleid er door
verandert. „Als ze bezig zijn met het op
nieuw zichtbaar maken van de schans, slaan
we het vestingwerk misschien eens over.
Maar zo gauw de hellingen weer begroeid
zijn, moeten ze toch opnieuw door de scha
pen worden begraasd, neem ik aan."
Ook in zomer en najaar houdt de kudde de
in het voorjaar begraasde natuurgebieden en
dijken kort. In de zomer is het té druk met
toeristen en streekbewoners, maar in het na
jaar willen de herders best wat vaker naar de
kust trekken. Het waterschap krijgt meer oog
voor toeristische enrecreatieve belangen.
Klomp hoopt daarom met het schap afspra
ken te maken over uitbreiding van het begra-
zingsgebied in de herfst.
