33 wonen
vraag
antwoord
Over een paar jaar is er
waarschijnlijk geen enkele
gloeilamp meer te koop in
Europa. We nemen
afscheid van het peertje
en heten de ledlamp
welkom. Wat staat ons te
wachten met led?
door Suzanne Dijkstra
Om het nieuwe blad van mijn laurierstruik Kalkaanslag maakt de badkamer van
zit elk jaar weer een soort witte schimmel. mevrouw De Jong er niet mooier op.
wonen@wegener.nl
024-3650509
PZC
Zaterdag 7 maart 2009
Veel mensen kennen de Living
Colors-lampen van Philips al.
Deze sfeerlampen zijn voorzien
van energiezuinige leds. foto's CPD
keer zuiniger dan een gemiddelde
gloeilamp. Dat scheelt dus flink in
de energiekosten. Bovendien hoeft
een ledlamp maar eenmaal in de
twintig jaar verwisseld te worden.
„De meeste mensen vernieuwen
ongeveer een keer per vier jaar
hun interieur. En daar hoort vaak
ook nieuwe verlichting bij. Straks
vervangen ze dus nooit meer een
lampenpit, maar alleen complete
armaturen. Licht is geen techniek
meer, maar design", voorspelt Bijls-
ma. „Straks bedien je met één af
standbediening het licht in het he
le huis. Dat is handig, want je wilt
een ander soort licht bij het televi
siekijken dan wanneer je de krant
zit te lezen."
Mensen die gehecht zijn aan hun
oude armaturen, hoeven overigens
niet te vrezen dat ze straks al hun
lampen weg moeten doen. „We
zorgen ook voor ledlampen die in
oude armaturen passen. Met een
schroefdraad, net als bij de spaar
lamp, waarmee dat ook kan."
Het is de vraag wanneer het de bes
te tijd is om aan ledverlichting te
beginnen. Want staat de techniek
nog niet te veel in de kinderschoe
nen? „Met een instapledlamp ben
je nu helemaal bij de tijd. Maar de
techniek blijft natuurlijk niet stil
staan, net als met televisies. In de
toekomst zullen leds wellicht zuini
ger en helderder worden. Toch
haal je'nu zeker al iets goeds en zui
nigs in huis", zegt Bijlsma.
Op de designafdeling van Philips
Lighting, in Kontich bij Antwer
pen, zijn ze vol ideeën over de toe
komst van ledverlichting. „Je kunt
er ongelooflijk veel mee. We zijn
nu bijvoorbeeld aan het nadenken
over sfeerverlichting in de badka
mer. Want ook daar kom je voor
verschillende dingen. Bijvoorbeeld
om snel even je haar te doen 's och
tends. Maar ook om relaxed een
tijdje in bad te liggen. Daarvoor
heb je verschillende soorten licht
nodig", zegt Dany Snokx, een van
de ontwerpers van Philips. En wat
te denken van 's nachts? Philips
werkt ook aan een manier om
nachtlicht te maken, zodat mensen
die slaperig uit hun bed komen
om midden in de nacht naar de
wc te gaan, minder snel hun tenen
stoten in de badkamer.
www.lighting.philips.com
www.modular.nl
www.vrom.nl
Pi-v* Reageren?
redactie.wonen@wegener.nl
Al een paar jaar zoekt de
ledlamp zijn plekje in
de wereld. Nu meestal
nog voorzichtig, bij
voorbeeld in autolam
pen, standby-lampjes en kerstver
siering, maar de nieuwe light emit
ting diodes zullen steeds vaker ge
bruikt worden in het interieur.
Ook al omdat een nieuwe EU-rege-
ling het einde van de ouderwetse
gloeilamp verordonneert. Na 2012
zijn er enkel nog spaarlampen te
koop. Volgens minister Jacqueline
Cramer van Ruimte en Milieu een
tussenstap, omdat we over vijf tot
zeven jaar allemaal overstappen op
ledlampen. Die zijn veel milieu
vriendelijker.
De lampenfabrikanten zijn al fana
tiek bezig met het introduceren
van led in huis. Philips Lighting
zag de bui een paar jaar geleden al
hangen. Als ze lampen bleven fabri
ceren, zou het bedrijf geen toe
komst meer hebben. Het is zich in
nieuwe vormen van verlichting
gaan verdiepen. Daarvoor werd
PLI (Partners in Lighting Interna
tional) overgenomen, de organisa
tie achter Massive, het lampen-
merk dat in vrijwel elke bouw
markt te koop is. „Consumenten
vinden ledlicht nu vaak nog te wit
en sfeerloos, maar dat gaat snel ver
anderen met onze designverlich
ting", voorspelt Allard Bijlsma. Hij
is directeur bij Philips Lighting.
Ledverlichting is zo wit omdat een
led eigenlijk blauw is. Door een fos-
forlaagje op de led, wordt dit blau
we licht omgezet in een spectrum
van gele kleuren die samen met
het resterende blauw, wit licht ge
ven. Deze kleur is echter kil en
blauwachtig.
Philips ontwierp een lijn met de
signverlichting die dimbaar is. De
Foto links: Ledino-hanglamp van Philips geeft een warmer licht dan normale lédlampen. Foto midden: De tafellamp
Ledino ziet eruit als een soort kiezelsteen. Foto rechts: Izar van Modular, een futuristisch ontwerp met ledlampen.
nieuwe Ledino-lampenlijn van
Philips geeft een licht dat in kracht
en helderheid overeenkomt met
een normaal halogeenlampje van
40 watt. „Je ziet wel dat ledlicht an
ders is qua sfeer dan een ouderwet
se gloeilamp. Ledlicht is unifor
mer. Houd je hand eronder en je
ziet geen schaduw. En als je het
licht dimt, zie je geen verandering
in de kleurtemperatuur. Dus dat
zal wennen worden voor de consu
ment. Daarom zorgen we ervoor
dat ze veel voorlichting krijgen bij
aankoop van een ledlamp", zegt
Bijlsma.
Hoewel het wennen is, zitten er
veel voordelen aan de led, volgens
de fabrikanten. Zo gaat een power-
led wel 50.000 branduren mee in
de toekomst. Ledlampen zijn tien
W door Jan van Mullem
l^wfcsf redactie.wonen@wegener.nl
pjjg 024-3650509
Al enkele jaren heeft L. van der Valk
last van een ziekte in de laurierstrui
ken in haar tuin. 'leder voorjaar als
er blaadjes aankomen, zit er binnen
de kortste keren een soort witte
schimmel om het nieuwe blad. Hoe
kan ik deze schimmel bestrijden?'
„Dat verfomfaaide blad is een
schoolvoorbeeld van de hagelschot-
ziekte", zegt deskundige Romke van
de Kaa na bestudering van een mee
gestuurde foto. „Die komt vaker
voor bij laurierkers (dit is niet het
zelfde als laurier!) en wordt veroor
zaakt door een schimmel. Deze is
niet levensbedreigend, maar mooi is
anders. Spuiten met een fungicide is
niet effectief. De ziekte slaat toe bij
struiken die op te arme grond staan
en/ofte weinig water krijgen."
Aangezien de vraagstelster in Har
derwijk woont en 'de zandgrond
daar niet ideaal is', verwacht Van de
Kaa dat 'veel mest, liefst organisch,
en veel water in tijden van droogte
de kwaal zullen verhelpen'.
Mevrouw De Jong kampt met een
veelvoorkomend probleem: kalkaan
slag in de badkamer. 'Er zijn vlekken
op de armaturen, kalkrandjes rond
de kranen en op de douchekop.'
Kalkaanslag is blijkbaar een hardnek
kig probleem. We hebben in deze
rubriek eerder tips gegevens; toch
blijven de vragen binnenstromen.
Het Grote Was- en Schoonmaakboek
van Christina Zacker schrijft voor
dat kalkvlekken op armaturen van
chroom en kunststof eenvoudig ver
wijderd kunnen worden met citroen
zuur (1 a 2 theelepels op 0,5 liter
water) of huishoudazijn. Ook bij
kalkrandjes rond de kraan helpt
citroenzuur; 'doop een doek in een
citroenzuuroplossing en laat een
nacht inwerken. Aanslag wegvegen'.
Een verkalkte, metalen douchekop
kan worden uitgekookt in azijn met
gelijke delen water. Laat 15 minuten
inwerken. Een kunststof douchekop
is na een nacht in een oplossing van
water en azijn weer als nieuw.
