Sudan zet helpers land uit
Angst voor nieuwe burgeroorlog in Darfur
Minister
hoopt dat
VN-missie
doorgaat
Van Middelkoop denkt
ook in toekomst
troepen te bezoeken.
Tien hulporganisaties
direct na arrestatiebevel
Al-Bashir gesommeerd.
VN-macht en
Afrikaanse troepen op
vergelding voorbereid.
8 Donderdag 5 maart 2009 PZC
DEN HAAG - Minister Eimert van
Middelkoop (Defensie) hoopt dat
het arrestatiebevel tegen Omar
Hassan al-Bashir geen gevolgen
heeft voor de VN-missie die toe
zicht houdt op het vredesakkoord
tussen het noorden en het zuiden
van Sudan. Nederland draagt met
34 man bij aan Unmis, vooral in
het zuiden.
Dat zei Van Middelkoop gisteren
in een reactie op het besluit van
het Internationaal Strafhof. Hij
heeft de vurige hoop dat alle par
tijen in Sudan zich realiseren dat
het belang van het land ermee ge
diend is dat de missie doorgaat.
Na dertig jaar ellende is het nu re
delijk stabiel tussen het noorden
en zuiden en de missie loopt goed,
aldus de minister. Het akkoord
stamt uit 2005.
Van Middelkoop gaat ervan uit dat
hij in de toekomst nog steeds de
troepen kan bezoeken als hij dat
wil. De laatste keer was in juni vo
rig jaar. Deze reis was eigenlijk ge
pland in april, maar ging niet door
vanwege problemen met de visa.
Dat is altijd een lastige kwestie in
Sudan.
Internationaal is verdeeld gerea
geerd op het arrestatiebevel tegen
Al-Bashir. De Afrikaanse Unie
keerde zich tegen de opdracht tot
arrestatie van het Sudanese staats
hoofd. Volgens het samenwer
kingsverband van Afrikaanse lan
den kan de opdracht het kwakkel
ende vredesproces in Sudan versto
ren. Ook Rusland was negatief De
Russische afgezant voor Sudan liet
weten dat het arrestatiebevel 'een
gevaarlijk precedent schept'.
Buitenlandse Zaken in de VS rea
geerde positief „Degenen die
wreedheden hebben begaan, moe
ten daarvoor terechtstaan."
KHARTOUM - Sudan zet tien buiten
landse hulporganisaties het land
uit. Het Noord-Afrikaanse land
trok de vergunningen van de orga
nisaties in, enkele uren nadat het
Internationaal Strafhof (ICC) in
Den Haag bekendmaakte een arres
tatiebevel uit te vaardigen tegen de
Sudanese president Omar al-Bas-
hir.
Kort voordat het arrestatiebevel
wereldkundig werd gemaakt, had
de hulporganisatie Artsen zonder
Grenzen al te horen gekregen dat
ze het land onmiddellijk moet ver
laten. De Sudanese regering stelde
de veiligheid van de hulpverleners
niet langer meer te kunnen garan
deren. Ook de Franse tak van de
medische hulporganisatie, Méde-
eins sans Frontières (MSF), trekt
haar medewerkers terug uit het
West-Sudanese Darfur.
Dinsdag werden al zeventig men
sen van MSF, onder wie buitenlan
ders en Sudanezen die niet uit Dar
fur komen, teruggetrokken uit vier
plaatsen in het gebied.
President Al-Bashir wordt beschul
digd van oorlogsmisdaden en mis
daden tegen de menselijkheid.
Voor een aanklacht wegens genoci
de was onvoldoende bewijs, zei
den de. rechters. Al-Bashir wordt
ervan verdacht verantwoordelijk
te zijn voor 'moedwillige aanval
len op een belangrijk deel van de
bevolking' van de Sudanese regio
Darfur, waarbij werd 'gemoord,
uitgeroeid, verkracht, gemarteld,
mensen in grote aantallen werden
gedeporteerd en hun eigendom
men werden geplunderd'.
In de Sudanese hoofdstad Khar
toum gingen honderden mensen
de straat op om tegen de beslissing
van het hof te protesteren. Bij veel
ambassades was de bewaking ver
scherpt en sommige diplomaten
en hulpverleners bleven thuis uit
angst dat mensen hun woede zou
den koelen op westerlingen.
De president van Sudan wordt
beschuldigd van oorlogsmisda
den en misdaden tegen de men
selijkheid. Het ICC heeft een ar
restatiebevel uitgevaardigd.
Het arrestatiebevel betekent niet
automatisch dat de president van
Sudan binnenkort in Den. Haag
voor de rechter verschijnt. Het is
eerder onwaarschijnlijk.
Internationale gerechtshoven, zo
als ICC, Joegoslavië-Tribunaal (IC-
TY) en Speciaal Hof voor Sierra
Leone (SCSL), hebben namelijk
geen eigen politiemacht. Voor de
uitvoering van arrestatiebevelen
zijn internationale hoven dan ook
afhankelijk van staten.
ICC-hoofdaanklager Luis Moreno
Ocampo droomde er gisteren hard
op van dat iemand 'het vliegtuig
zou kunnen onderscheppen' als
Bashir in het internationale lucht
ruim onderweg is. Bashir wil later
deze maand een Arabische top in
Qatar bijwonen.
Het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag heeft een arrestatiebevel uitgevaardigd tegen de Sudanese president Omar al-Bashir. In Khartoum gingen
honderden mensen de straat op om tegen de beslissing van het ICC te demonstreren. foto Nasser Nasser/AP
door onze correspondent
llona Eveleens
NAIROBI - „Wat mij betreft, mogen
ze dat arrestatiebevel opeten", zei
Omar al-Bashir, president van Su
dan toen duidelijk werd dat het In
ternationaal Strafhof hem zou ver
volgen. Toen het Strafhof gister
middag het daadwerkelijke arresta
tiebevel uitvaardigde, liet-. Al-Bas
hir weten dat hij later deze maand
gewoon naar Q_atar reist om daar
aan de topconferentie van Arabi
sche landen deel te nemen.
De Britse Sudankenner Alex de
Waal: „Hij staat bekend om zijn ra
zernij tegen wat hij ervaart als een
buitenlandse samenzwering om
hem omver te -werpen."
Het Strafhof heeft Al-Bashir aange
klaagd wegens oorlogsmisdaden
en misdaden tegen de menselijk
heid in de West-Sudanese regio
Darfur. Dat bracht juichende reac
ties teweeg onder de twee miljoen
ontheemden in dat gebied. Met
laagovervliegende straaljagers en
helikopters zorgde de Sudanese
luchtmacht echter al voor een drei
gend machtsvertoon. En de rege
ring heeft hulporganisaties opge
dragen onmiddellijk Darfur te ver
laten. De gecombineerde vredes
macht van de VN en de Afrikaan
se Unie (AU) is voorbereid op
eventuele vergeldingsacties.
De vraag is wat de rebellen in Dar
fur nu doen. Zij kunnen Al-Bashir
nu beschouwen als aangeschoten
wild en opnieuw een stunt uitha
len, zoals vorig jaar, en opmarche
ren naar de hoofdstad Khartoum.
Daar gingen gistermiddag honder
den mensen de straat op om voor
Al-Bashir te demonstreren. Het
ging niet om een spontane actie,
'maar om een aanhankelijkheidsbe
tuiging voor de president die we
ken geleden al was georganiseerd.
Tegenstanders van het bewind
houden zich voorlopig op de ach
tergrond. „Deze regering verdient
alle mogelijke straf Maar uiteinde
lijk betaalt het hele Sudanese volk
de prijs voor de instabiliteit die nu
zal komen", zegt een anti-rege
ringsactivist in Khartoum.
'Uiteindelijk betaalt het
hele Sudanese volk de
prijs voor de instabiliteit'
Al-Bashir wordt verantwoordelijk
gehouden voor geweld van zijn le
ger en de Janjaweed-milities tegen
Sudanezen van niet-Arabische af
komst in Darfur. De aanklager bij
het Strafhof wilde de president
ook terecht laten staan wegens vol
kerenmoord, maar een panel van
rechters van het Strafhof achtte
dat onbewijsbaar.
Belangrijk is ook de reactie van
Zuid-Sudanezen. Een vredesak-
Omar Hassan al-Bashir. foto AP
koord in 2004 tussen de voormali
ge rebellen in het zuiden en de re
gering in Khartoum zorgde voor
een zekere mate van autonomie
voor Zuid-Sudan. De Zuid-Sudane-
se regering verklaarde officieel het
arrestatiebevel niet wijs te vinden
omdat zij vreest dat Al-Bashir uit
woede het vredesverdrag in de
prullenbak gooit. Een nieuwe bur
geroorlog is dan niet uitgesloten.
„Er zijn echter ook factoren die
Al-Bashirs woede kunnen bekoe
len", merkt Nick Grono van de
denktank International Crisis
Group op. „Een gewelddadige reac
tie heeft een destabiliserende wer
king. China, dat grote belangen in
de olie-industrie heeft en een be
langrijke bondgenoot van Sudan
is, wil dat niet. Bovendien profi
teerden de voornaamste leiders
binnen de regering en het leger
van de economische opleving die
Sudan heeft vertoond. Zij willen
hun levensstandaard niet vernie
tigd zien."
Al maanden doen in Khartoum ge
ruchten de ronde over samenzwe
ringen om Al-Bashir te vervangen.
Ook in buurland Tsjaad heerst
spanning. Troepen zijn in paraat
heid gebracht. Al-Bashir beschul
digt de Tsjadische regering van
steun aan de rebellen in Darfur.
