Aansla
:n mooier
lwit
'Deze aan
8 Woensdag 4 maart 2009 PZC
Twaalf gewapende mannen die
hun automatische geweren
leegschieten op de spelersbus van
het Sri Lankaanse cricketteam.
Meestal komen terroristen niet zo
dicht bij sporters. Vooral tijdens
grote evenementen is hun
bewaking uitgegroeid tot
ongekende proporties.
door Joost de Poel
en Joep Trommelen
Spelers in een bus die door de
stad naar het stadion rijdt, zijn
kwetsbaar. De schutters in het
Pakistaanse Lahore wisten dat
gisteren drommels goed. Op
vliegvelden of in stadions is het een stuk
lastiger om aanslagen te plegen.
Sporthistoricus Jurryt van de Vooren
zag de afgelopen decennia een 'schaalver
groting in veiligheidsmaatregelen' bij
sportevenementen. „In een paar etap
pes. De belangrijkste was n september
2001. Athene stond toen ineens voor on
verwacht hoge uitgaven aan de beveili
ging van de Olympische Spelen. Die wa
ren toen al toegewezen. Dat heeft Athe
ne ongeveer 1,1 miljard euro gekost.
Maar het heeft ook geld opgeleverd,
want de expertise is daarna verkocht aan
Peking. En Peking kan die nu aan Lon
den gaan verkopen."
De Olympische Spelen van München in
1972 (toen de Palestijnse terreurbewe
ging Zwarte September Israëlische spor
ters gijzelde, zeventien doden) en die
van Mexico van 1968 (een opstand van
arbeiders en studenten tegen de toenma
lige dictatuur met 300 doden) drukten
autoriteiten al eerder met de neus op fei
ten. Voor de Olympische Spelen in Mün
chen was zelfs een politiepsycholoog in
geschakeld die allerlei scenario's mocht
verzinnen over wat er mis kon gaan.
„Die man wist vooraf een bijna tot op
de seconde nauwkeurig draaiboek van
de gijzeling op te stellen", zegt Van de
Vooren. „Daar is nooit iets mee gedaan.
Hij voorspelde ook dat het mogelijk was
om met een vliegtuig het stadion in te
boren. Die man had een vooruitziende
blik."
Dat terroristen met aanslagen op sporte
venementen de toorn van de hele we
reld over zich afroepen, maakt ze niet
uit. Van de Vooren: „Je trekt de aan
dacht en dat is wat ze willen. Er is nog
nooit een terrorist geweest die er wak
ker van lag dat dat negatieve aandacht
was. Geweld en sport; je krijgt meteen
de volle aandacht."
Sportevenementen kunnen een ideaal
doelwit zijn voor terroristen, erkent ook
Judith Sluiter, woordvoerder van de na
tionaal coördinator terrorismebestrij
ding (NCTb). „Een terrorist vraagt zich
af: waar kan ik de meeste angst zaaien?
Dan kun je je voorstellen dat sport hoog
scoort. Allereerst vanwege de massali
teit. Ie kan snel veel slachtoffers maken.
Maar zeker ook vanwege de symbool
functie. Sport brengt in een land bij uit
stek veel sentimenten met zich mee. Ter
roristen mikken op symbolen. De Lon-
dense metro is een symbool van die
stad. De Twin Towers stonden gelijk aan
rijkdom van de VS. Pleeg je daar aansla
gen dan weet je dat je bereik groot is."
Dat er niet veel vaker aanslagen op spor
ters plaatsvinden, hoeft volgens histori
cus Van de Vooren niet te betekenen dat
er niet veel meer had kunnen gebeuren.
„Er is het een en ander verijdeld, zowel
op het EK voetbal in 2004 als op het
WK in Frankrijk in 1998. Die staan in de
lijst met 28 grote aanslagen die volgens
veiligheidsdeskundige Rob de Wijk in
zijn boek Supermacht Europa tussen 1995
en 2005 voorkomen zouden zijn."
Ook Sluiter corrigeert het beeld dat er
- 3 I
weinig aan de hand is. „Wij maken niet
alles bekend en soms weten we zelf ook
niet of dankzij onze inzet een aanslag is
voorkomen. Er zijn voldoende voorbeel
den van dreigingen tijdens sportevene
menten. De aanslag in Pakistan bewijst
dat."
Van de Vooren denkt zelfs dat er wel
licht geweld wordt 'afgekocht'. „Wie
weet? Athene 2004 is erg gladjes verlo
pen. Misschien wel door geld aan de Ara
bische wereld te geven. Dat is nooit be
wezen, maar wel geopperd."
De Canadese stad Vancouver, plaats van
de komende Winterspelen, is zich vol
gens Van de Vooren 'rot geschrokken'
toen bleek dat de beveiliging 800 mil
joen euro zou gaan kosten. „Ze hadden
gedacht met 200 miljoen klaar te zijn.
En als dat nu al zo gestegen is, kun je er
vergif op innemen dat het eindbedrag
boven de miljard komt."
De volgende Zomerspelen in Londen
gaan een nieuw record opleveren. „Maar
dan heb je ook wat. Ik was in Athene en
heb gezien wat daar is ingezet; genoeg
om Nederland mee te bezetten! Vanuit
een zeppelin konden ze mensen afluiste
ren terwijl de taal die zij spraken met
een vertaald werd, om supersnel te kun
nen reageren. Er waren permanent ge
vechtsvliegtuigen, een satelliet waakte
over de stad. Er was een ongekende poli
tiemacht, het leger was paraat en er was
een onbekend aantal geheim agenten uit
allerlei landen actief De Amerikanen
kondigden gewoon aan dat ze eigen
mensen mee zouden sturen voor de be
veiliging van de sporters, omdat ze de
Grieken niet vertrouwden. Dat leverde
veel protesten op, vooral omdat de Ame
rikanen ooit het kolonelsregime steun
den. Maar denk maar niet dat ze luister
den."
Van de Vooren heeft in 2004 veel men
sen geïnterviewd die bij de beveiliging
betrokken waren. „100 procent beveili
gen is nooit mogelijk, kreeg ik overal te
horen. Je kunt altijd ergens een bom in
een brievenbus verstoppen." Het gevaar
lijkst zijn volgens Judith Sluiter van de
NCTb de lone wolves. De individuele ter
roristen. „Mensen binnen terreurnetwer
ken of-cellen hebben onderling contact.
Dat kan het werk van inlichtendiensten
gemakkelijker maken. Als iemand op de
zolderkamer iets zit te beramen, is hij
moeilijker aan te pakken."
De schok was groot bij Roelant Olt-
mans toen hij gisterochtend hoor
de hoe in Lahore gemaskerde man
nen het vuur hadden geopend op het Sri
Lankaanse cricketteam. „In streken rond Is
lamabad en Karachi zou je zoiets kunnen
verwachten", zegt de oud-hockeybonds-
coach van Oranje en Pakistan. „Ik heb daar
twee keer meegemaakt dat binnen een
straal van een kilometer van mijn hotei*
een bom ontplofte. Maar in Lahore heb ik,/
me altijd superveilig gevoeld."
Deze aanslag raakt de natie in haar hart,
verzekert Oltmans. „Cricket en hockey zijn'
in Pakistan de ultieme volkssporten. Toen
ik bondscoach was, merkte ik sterk dat
sport voor de mensen een ideale manier is
om even te ontsnappen aan de ellende van
alledag. Pakistanen willen maar wat graag
trots zijn op de sporten waarin het land
uitblinkt. Maar zelfs dat wordt hen blijk
baar niet gegund. Wat het doel van de aan-
