5 spectrum
jelle Brandt Corstius en Diaghilev
RUDEN RIEMENS FOTOGRAFIE
uitgelaten
J FZC
Zaterdag 28 februari 2009
Sommige boeken zijn te dik om in bed te le
zen! Het schitterende, maar ook zeer dikke
boek Het lot van de familie Meijer van Charles
Lewinkskya, bijna zevenhonderd pagina's dik maar
door mij moeiteloos in één week uitgelezen,
schonk ik aan een vriend om zijn verblijf in het
ziekenhuis te veraangenamen. Maar nadat de chi
rurgische ingreep die hij moest ondergaan was vol
bracht en hij weer veilig in zijn ziekenhuisbed lag,
de dikke familie Meijer in beide handen geheven
om eens een lekker stukje te lezen, kwam de chi
rurg langs. „Mijnheer!", riep deze verontwaardigd,
"wilt U ogenblikkelijk dat gevaarlijke boek wegleg
gen!"
Mijn vriend begreep er niets van. De chirurg ver
klaarde zijn uitspraak. „Wanneer dat zware boek
uit uw handen op uw operatiewond valt, dan is al
mijn werk voor niets geweest!"
Dus hele dikke prachtboeken zijn slecht voor ver
se operatiepatiënten! Maar de hedendaagse schrij
vers houden daar geen rekening mee, op het ogen
blik verschijnt de ene dikke pil na de andere. Zoals
ik mij nu weer verlies in de heerlijk dikke biogra
fie van Sergej Diaghilev, een leven voor de kunst, van
Sjeng Scheijen. De schrijver heeft twee jaar lang
onderzoek gedaan in archieven in Sint Petersburg,
Perm, Moskou, Cambridge, New York, Washing
ton, Parijs en Londen en wist ongelooflijk veel
nog nooit eerder gepubliceerde brieven en docu
menten boven water te krijgen. Maar liefst 638 pa
gina's maken dit boek totaal ongeschikt voor ope
ratiepatiënten en ook ik, hoewel een groot bedleze-
res, ben nu bijna honderd bladzijden vooral recht-
opzittend gevorderd in dit énige boek. Ik zit nog
midden in het dagelijks leven in het Rusland van
het fin de siècle van de 19e eeuw, kijk naar foto,s
van gedekte tafels, en lees over wat men zoal at.
Voorin het boek zijn een aantal uitspraken van be
roemde tijdgenoten opgenomen. Claude Debussy
zegt: „Diagilev, die vreselijke en innemende man,
die de rotsen kon laten dansen." En de schilder
Matisse: „Je hebt geen idee wat hij is, deze man.
Hij is even charmant als gekmakend... een echte
slang, hij glipt door je vingers - en als het erop aan
komt is er niets behalve hijzelf en zijn zaken dat
voor hem telt".
Serge Diagilev geeft zelf ook inzicht in wat hem in
het leven beweegt; „We moeten een doorbraak
creëren, we moeten verbazen en niet bang zijn te
verbazen, we moeten onze entree in één keer ma
ken, ons hele zelf tonen, met alle kwaliteiten en
alle tekortkomingen van onze nationale identi
teit".
De oprichter en leider van de wereldberoemde Bal
lets Russes ligt begraven op het eiland San Miche-
le bij Venetië, op het Grieks-orthodoxe deel van
het kerkhof, vlakbij het graf van Strawinski en
diens echtgenote Vera. Het verhaal gaat, dat de be
roemde danser Nijinsky tijdens de begrafenisplech
tigheid een wanhopige poging deed in het graf
van Diagilev te springen! Op het grafmonument
staat in het Frans en Russisch geschreven: „Vene
tië, de bestendige inspirator van ons bedaren".
Steeds meer (zeer dikke) boeken over Rusland ko
men op het ogenblik tot ons. En om onze belang
stelling voor dat nog steeds geheimzinnige land
aan te wakkeren, is daar het programma van Jelle
Brandt Corstius, die bij de VPRO op Zondaga
vond vloeiend Russisch sprekend totaal onbeken
de plekken voor ons ontsluit. Ik hang aan zijn lip
pen!
