Deskundigen in VS
raden koop JSF af
'Hulp komt niet terecht
in de armste landen'
Crisisverkoop
Steeds meer elektriciteit wordt 'Strengere straf
opgewekt op duurzame manier kwakzalvers'
4 Dinsdag 24 februari 2009 pzc
ui/ww. Jen F
Aanschafprijs van
straaljager loopt volgens
experts nog fors op.
door onze correspondent
Frank Hendrickx
WASHINGTON - Defensiedeskundi-
gen in de VS voorspellen dat de
aanschafkosten van de Amerikaan
se straaljager F-35 Joint Strike Figh
ter (JSF) uiteindelijk veel hoger zul
len uitvallen dan nu gedacht.
„De JSF is een verschrikkelijke mis
koop voor Nederland." Dat zal de
Amerikaanse defensiespecialist
Winslow Wheeler, die ruim dertig
jaar werkzaam was als onderzoe
ker in het Amerikaanse Congres,
vandaag T\veede Kamerleden voor
houden.
De Nederlandse parlementsleden
hopen tijdens hun vierdaags be
zoek meer duidelijkheid te krijgen
over de JSF, mogelijk de grootste
militaire bestelling uit de historie.
De cruciale vraag: wat zullen de 85
toestellen kosten die Nederland
wil aanschaffen? De cijfers lopen
enorm uiteen. In 2002 raamde Ne
derland de productiekosten nog
op 37,2 miljoen dollar per stuk, nu
staat de teller al op 49,5 miljoen
dollar.
Het Amerikaanse hoofd van het
JSF-project, generaal Charles Da-
vis, sprak onlangs opeens van een
gemiddelde kostprijs van tachtig
tot negentig miljoen dollar. Defen
siespecialist Wheeler gaat echter
van een nog hoger bedrag uit. „Uit
interne cijfers van het ministerie
distilleer ik een kostprijs van 120
miljoen dollar."
De meeste specialisten zijn het er
over eens dat de prijs hoe dan ook
nog zal oplopen. „Nederland moet
minstens 25 procent optellen bij
de officiële prijs die het Pentagon
nu geeft", zegt Michael O'Hanlon,
rwj Defensiedeskundigen in de VS
voorspellen dat de JSF nog fors
duurder wordt. Een vaste prijs be
dingen, wat Nederland graag wil,
zal niet lukken.
defensiespecialist bij het Brook
ings Institute. „Dit soort projecten
blijken altijd duurder dan ge
dacht." Pogingen van Nederland
om nu al een vaste prijs af te spre
ken voor het toestel noemt O'Han
lon 'moeilijk'. „Er zijn gewoon te
veel onzekerheden."
De economische crisis heeft de
twijfels over het JSF-project verder
aangewakkerd. Analisten verwach
ten dat de regering Obama als be
zuiniging minder )SF-toestellen
gaat afnemen. Dat zal gevolgen
hebben op de kostprijs, zo erken
de zelfs de projectleider, generaal
Davis. „Als er twee JSF's minder
worden besteld, gaat de prijs van
de overige toestellen met drie mil
joen omhoog."
Wheeler meent dat er voldoende
goedkope alternatieven zijn, zoals*
het moderniseren van de huidige
F-16's. „Er is geen reden een over
haaste beslissing te nemen. Een
conflict met een vijand die over
een serieuze luchtmacht beschikt,
is nu niet aan de orde."
'f.i
SjasËErv
ANDELST - Een autobedrijf in Andelst gebruikt de term crisisprijzen om te
adverteren. De auto-industrie kampt internationaal met zeer slechte verko
pen. Uit onderzoek bleek onlangs dat bijna de helft van de Nederlandse au
tobezitters de aankoop van een nieuwe wagen uitstelt.
foto Jacqueline de Haas/ANP
den haag - De productie van duur
zame elektriciteit is vorig jaar ten
opzichte van 2007 gestegen met 1,5
procent tot 7,5 procent. Dat komt
vooral door de groei van de pro
ductie uit windenergie en biomas
sa, meldde gisteren het Centraal
Bureau voor de Statistiek.
De productie uit windenergie lag
vorig jaar een kwart hoger dan in
2007. Er zijn meer windturbines
in gebruik genomen. De in Neder
land opgewekte duurzame elektri
citeit wordt gebruikt om afnemers
van groene stroom te voorzien.
Omdat de vraag het aanbod over
treft moet er veel groene stroom
worden geïmporteerd. De grote
elektriciteitscentrales gebruikten
in 2008 ruim een kwart meer bio
massa dan in 2007. Dat was nog
wel veel minder dan in 2005 en
2006. Toen was de subsidierege
ling ruimer.
AN STRAATEN
DEN HAAG - Alternatieve Artsen
die de gezondheid van hun patiën
ten schaden, kunnen hogere straf
fen krijgen. De Inspectie voor de
Gezondheidszorg kan hen gelas
ten hun praktijken te staken. Mi
nister Ab Klink (Volksgezond
heid) wil dat bij wet regelen, meld
de hij gisteren aan de Kamer. Nu
geldt het schaden van de gezond
heid door een arts nog als een
overtreding, met hoogstens drie
maanden cel of een boete tot 3700
euro. Klink wil dat het als misdrijf
geldt, te vergelijken met mishande
ling en dood of zwaar lichamelijk
letsel door schuld. De straften hier
voor zijn dan maximaal negen jaar
cel of een boete van 74.000 euro.
Ontwikkelingseconoom
constateert gemakzucht
bij hulporganisaties.
door Lianne Sleufjes
Nijmegen - Internationale ontwik
kelingsorganisaties helpen dezelf
de landen. „Zo vallen de armste
landen buiten de boot", zegt Dirk
Jan Koch, „terwijl armoedebestrij
ding toch een hoofddoel van een
ontwikkelingsorganisatie is."
De ontwikkelingseconoom onder
zocht de afgelopen drie jaar 61 in
ternationale ontwikkelingsorgani
saties. Favoriete landen zijn Tanza
nia, Kenia, Zambia en Nicaragua.
Volgens Koch is twee derde van de
onderzochte niet-gouvernemente-
le hulporganisaties in Tanzania en
Nicaragua actief De 'lievelingen'
ontvangen tot wel twintig keer zo-
jTJ Internationale hulporganisaties
geven hun geld aan dezelfde lan
den. Ze kiezen vaak voor de mak
kelijkste weg, waardoor zeer ar
me landen niet aan bod komen.
veel hulp per hoofd van de bevol
king in vergelijking met zeer arme
landen als Jemen, Ivoorkust en de
Centraal Afrikaanse Republiek. In
deze landen is slechts een handje
vol hulporganisaties werkzaam,
stelt Koch die donderdag promo
veert aan de Radboud Universiteit
Nijmegen op het onderwerp 'blin
de vlekken op de kaart van hulpge-
bieden'.
Koch: „Veel clubs zijn afhankelijk
van de financiering van overhe
den. Meer dan de helft van hun
budget komt daar vandaan. Die
overheden geven zelfhulp aan be
paalde landen en hulporganisaties
volgen die keuze."
Volgens Koch geldt voor non-pro-
fit organisaties hetzelfde als voor
bedrijven: de meeste hebben de
voorkeur voor een bepaald gebied
omdat daar geschoold personeel
en infrastructuur aanwezig is. „Ze
beginnen meestal niet graag vanaf
de grond. Bij de keus tussen er
gens gaan zitten waar je al iemand
kent of waar je niemand kent, valt
de keus meestal op het bekende."
Euk H£,pAp .../sio pENkT lEPMerw pat vE
EÊN 30NOÊ AAezv AAM oe WAAK <3£%LA<SEN HEBr
Thom Hoffman bezet
Leonardoleerstoel
TILBURG - Thorn Hoffman geeft de
komende maanden college aan de
Universiteit Tilburg. De acteur, fo
tograaf en documentairemaker be
zet de Leonardowisselleerstoel van
de Faculteit Geesteswetenschap
pen. Die is voor mensen met een
dubbeltalent. Hoffman geeft on
der meer een masterclass over
Eduard Douwes Dekker. Volgend
jaar is het 150 jaar geleden dat
diens Max Havelaar verscheen.
Run op Haagse
mussenvilla's
DEN HAAG - Honderden mussen
krijgen een nieuw dak boven het
hoofd, nu de gemeente Den Haag
'mussenvilla's' subsidieert. Sinds
de aftrap van de actie afgelopen
vrijdag, zijn alle tweehonderd aan
geboden huisjes verkocht. Het ge
meentebestuur heeft daarom nog
eens achthonderd exemplaren be
steld. Mussen kunnen in steden
steeds moeilijker broedplekken
vinden.
Voorrang geven aan
kat wordt niet beboet
ROTTERDAM - De Schiedammer
Cees Schuurmans krijgt geen boe
te voor het negeren van een groen
verkeerslicht. Dat bepaalde de kan
tonrechter in Rotterdam gisteren.
Schuurmans zei te hebben ge
wacht tot een kat was overgesto
ken, maar de politie had geen kat
gezien en gaf de man een boete.
De rechter heeft de Schiedammer
nu het voordeel van de twijfel ge
geven.
Haagse maakt amok
na weigeren taxirit
DEN HAAG - Een 33-jarige Haagse
dacht zondag dat de politie ook
wel even voor taxichauffeur zou
kunnen spelen. Toen de agenten
zeiden dat ze toch echt met de taxi
moest en een van hen er een voor
haar belde, liep de vrouw boos
naar de achterkant van het bureau.
Daar vernielde zij een zijspiegel
van een politiewagen en duwde
zij twee motoren van agenten om.
De vrouw is aangehouden.
Groene komeet
siert avondhemel
UTRECHT - Komeet Lulin is deze en
volgende maand met een goede
verrekijker of telescoop te zien aan
de avondhemel. C/2007 N3, zoals
de komeet in wetenschappelijke
kringen heet, is groen en deze
week het helderst, zei een woord
voerder van stichting De Koepel.
De komeet bevindt zich in de
buurt van de planeet Saturnus en
de ster Regulus in het sterrenbeeld
Leeuw.
Meisje gewond
door vuurwerkbom
VECHEL - Een 3-jarig meisje is zon
dagmiddag aan het eind van de car
navalsoptocht in het Brabantse
Veghel gewond geraakt door een
vuurwerkbom die onder een wa
gen lag. Door de klap liep het meis
je aan haar gezicht verwondingen
op. Dat meldde de politie gisteren.
Het meisje is in een ziekenhuis
aan haar verwondingen behan
deld. Later vond de politie nog
twee vuurwerkbommen.
