Zelfstandig ondernemerschap als passie
diversen
Boeren zijn gewend aan
tegenwind
Rabobank
De kredietcrisis heeft in 2008 wereldwijd haar sporen getrokken en de finan
ciële wereld keihard onderuit gehaald. Onrust op de beurzen, kapitaalinjec
ties, garanties en tot slot nationalisering van banken om omvallen ervan te
voorkomen.
Alwin Filippo: "Jonge mensen laten proeven aan ondernemerschap"
Zeeuws-Vlaanderen heeft be
hoefte aan succesvol onder
nemerschap om te zorgen voor
meer werkgelegenheid en ontwik
keling van de regjo. Bestaande en
(jonge) startende ondernemers
zijn essentieel in het ontplooien
van toekomstige economische ac
tiviteiten. Aandacht voor onder
nemerschap in het onderwijs
draagt ertoe bij dat het als belang
rijk alternatief wordt gezien naast
loondienstverband. Het ROC
Westerschelde speelt hier op in
door al tijdens de diverse opleidin
gen aandacht te schenken aan het
ondernemerschap.
door Henk van de Voorde
TERNEUZEN - Het Ondernemers-
centrum begeleidt mensen die een ei
gen bedrijf willen beginnen of een
doordachte groei willen realiseren. In
het Ondernemerscentrum van het
ROC Westerschelde in Terneuzen
krijgen de leerlingen naast hun gewo
ne lessen, ondernemersvaardigheden
aangeleerd. Op het bedrijfsleven afge
stemde organisatorische, commer
ciële, personele en financiële vaardig
heden. Het bedrijfsleven heeft tenslot
te duidelijk behoefte aan onderne
mende mensen die kansen zien en we
ten te benutten. ,,Wij coachen starten
de ondernemers tijdens de voorberei
dingsfase. Daarbij maken we gebruik
van ons uitgebreide netwerk waarin
gemeenten, CWI, UWV, banken en
accountants een belangrijke rol spe
len. Als economisch mindere tijden
de reden vormen om voor het zelf
standig ondernemerschap te kiezen,
zijn we op de verkeerde weg. Het
gaat om de juiste motivatie. Het zelf
standig ondernemerschap moet een
passie zijn. Drijfveer moet zijn datje
het geweldig vindt om te doen. In de
traditionele opleidingen wordt men
voorbereid op een baan in loon
dienst. Alternatieven om op korte of
langere termijn voor jezelf te begin
nen, zijn een ondergeschoven kindje.
Wij willen graag jonge mensen laten
proeven aan het ondernemerschap",
aldus Alwin Filippo, projectleider On
dernemerschap van ROC Wester
schelde.
Wisselwerking
Een goede wisselwerking tussen on
derwijs en ondernemerschap wordt
vanuit diverse aandachtsvelden be
pleit. Werkgevers vragen om onder
nemende werknemers, terwijl het tra
ditionele onderwijs weinig of geen
aandacht besteedt aan het onderne
merschap. In Nederland hebben we
ook niet de cultuur dat bij arbeids
marktparticipatie het zelfstandig on
dernemerschap een reële optie is.
„Het ROC Westerschelde is van me
ning dat ondernemerschap gestimu
leerd moet worden. Dat betekent ze
ker niet dat we denken dat iedereen
geschikt is voor het zelfstandig onder
nemerschap. Wel moeten mensen
meer ondernemend worden. Wij sti
muleren dat op diverse terreinen. Zo
begeleiden we startende ondernemers
met de juiste motivatie en reële idee
ën naar het zelfstandig ondernemer
schap. Daarnaast ondersteunen wij
desgewenst ook bestaande onderne
mers door middel van coaching en be
geleiding. Wc werken hierbij nauw
samen met lokale partijen zoals ac
countants, banken, gemeenten, KvK,
CWI en UWV. Verder draaien wij
zogenaamde mini ondernemingen
waarbij cursisten ervaren wat het bete
kent om een eigen bedrijf op te zet
ten en ook daadwerkelijk uit te voe-
Minors
Het ROC begeleidt cursisten vanuit
diverse opleidingen door middel van
zogenaamde minors waarbij specifie
ke onderdelen worden getraind die
Foto: duofoto
belangrijk zijn vooreen ondernemen
de houding (presentatietechnieken,
onderhandelingen voeren, strategie
bepalen, en dergelijke). „Er ontstaat
ook steeds meer behoefte vanuit het
bedrijfsleven (zowel managers als zelf
standigen) aan ondersteuning bij de
voorbereiding en uitvoering van een
boeiende presentatie."
Het ROC begeleidt ondernemers des
gewenst bij de uitwerking van hun
businessplan. Op papier zetten van
een ondernemingsplan is 1maar het
daadwerkelijk uitvoeren is 2. Wij wil
len graag startende en bestaande on
dernemers coachen en tegelijkertijd
sparringpartner voor hen zijn. Vaak
worden eventuele startende onderne
mers doorverwezen via banken, ac
countants en uitkerende instanties.
Mensen die voelen voor het onderne
merschap kunnen uiteraard ook op ei
gen initiatief bij ons aankloppen",
zegt Filippo. Daarbij wordt geregeld
kennis en ervaring uitgewisseld met
het ROC Zeeland en de Hogeschool
Zeeland Het ROC Westerschelde
merkt een toenemende belangstelling
voor presentatietechnieken. „Wij pro
beren tijdens de cursus presentatie
technieken van onze kant kritisch
mee te denken. We letten op een goe
de voorbereiding, houding en het ver
haal zelf. Wordt de juiste volgorde
aangehouden en worden er al dan
niet goede statements gemaakt? Kun
nen mensen zich op de juiste wijze ui
ten, zijn ze zelfverzekerd genoeg en
wordt het verhaal met voldoende flair
gebracht. Het gaat om het creëren
van draagvlak.
De boodschap is net zo belangrijk als
de verpakking ervan. Tijdens de cur
sus worden de fijne kneepjes van het
vak geleerd. Via tips en trucs leren we
bestaande en nieuwe ondernemers
om een presentatie net dat beetje
extra flair te geven, waardoor de aan
dacht van de klant vastgehouden
wordt."
Alles kon
Er zijn meerdere oorzaken van de huidige crisis. Ik noem de meest voor de
hand liggende: te veel liquide middelen (geld onbeperkt beschikbaar), zeer la
ge rentestanden, uitwassen van hebzuchten kapitalisme. Deze leidden ertoe
dat we, met zijn allen, niet kritisch genoeg zijn geweest. In feite zijn er we
reldwijd financiële zeepbellen gecreëerd en leefden we allemaal boven onze
stand. Ook boeren en tuinders, laten we eerlijk zijn. De prijzen van onder an
dere grond en quotum zijn ook enorm hard gestegen en het aantal nieuwe
glastuinbouwcomplexen spreekt boekdelen. Uitspraken als: "Pais, dat moeten
we doen, er is volop geld en dat kost niks", heb ik meer dan eens gehoord
van agrarische ondernemers. Eerst werd gesuggereerd dat het alleen Amerika
betreft, want zij leven continue op de pof en sparen niet. Intussen is overdui
delijk dat het wereldwijd speelt en dus ook in Nederland. Recent las ik een ar
tikel in de vakpers "Amper recessie in de landbouw". Hierin wordt gesteld dat
grond en quotumprijzen slechts zeer licht dalen en er dus geen sprake is van
recessie. Dit lijkt me te kort door de bocht. Ook de land- en tuinbouw maakt
deel uit van het totale economische systeem en daarnaast zullen de conse
quenties van vraag en aanbod het rendement in sterkere mate beïnvloeden.
Het is wel zo dat de sector grotendeels bestaat uit nuchtere en goed ontwik
kelde ondernemers, die niet zo snel van hun stuk zijn te brengen. Zij zijn ge
wend aan grote schommelingen in resultaten en inkomen.
Banken
Sommige ondernemers verwijten de bank(en) dat zij onvoldoende geld uitle
nen. Ik herken dit niet. Wel dat zij beoordelen wat de consequenties kunnen
zijn van de huidige economische situatie op de resultaten van het bedrijf. Die
houding is te begrijpen en verplicht richting de verstrekkers (spaarders) van de
gelden. Daarnaast worden sommige banken meer dan voorheen door de
centrale overheden gesteund en gedwongen hun boekhouding goed op orde
te hebben. Praktisch komt dat neer op het verplicht aanhouden van meer ei
gen vermogen dat zij niet kunnen uitlenen en waar zij dus niets aan verdie
nen. De bewijzen hiervoor liggen voor het oprapen: enerzijds relatief erg hoge
spaarrentes bij sommige banken en anderzijds extra renteopslagen bij het le
nen. Kortom, financieren is langzaam duurder aan het worden. Financieren
met eigen of vreemd geld is nodig voor groei en die is nodig voor continuïteit
op lange termijn. De gevolgen hiervan gelden vooralle soorten ondernemin
gen en particulieren.
Agrarisch
Van de totale Nederlandse agrarische productie wordt tweederde geëxpor
teerd over de hele wereld. Dit gaat zo goed omdat mooie en gezonde pro
ducten worden geteeld, waarvan het betalen gegarandeerd is door perfect
geregeld internationaal betalingsverkeer. Door het op voorhand verkrijgen
van een betalingsgarantie is het risico op non-betaling afgedekt. De crisis
zorgt ervoor dat de financiële goedheid van importeurs anders wordt beoor
deeld waardoor betalingsgaranties moeizamer en fors duurder worden ver
kregen. Per saldo is de totale afzetmarkt op dit moment kleiner en dit leidt tot
prijsdruk. De mondialisering van de land- en tuinbouw betekent ook dat de
groei van de wereldbevolking, van 6 nu naar 9 miljard mensen in 2050, een
enorme vraag met zich meebrengt op de middellange termijn. Dit zal mogelijk
leiden tot hogere prijzen. Zo bezien hebben we op korte termijn wat mindere
tijden, wat momenteel ook blijkt uit de prijzen van bijvoorbeeld granen, melk,
groenten en aardappelen. Op de middellange termijn verwachten we prijzen
op een hoger niveau. Hiermee komen we bij een oude bekende: de varkens
cyclus. Perioden van lage en hoge prijzen wisselen elkaar af, waarbij het een
enorme ondernemerskunst is om als agrarisch ondernemer door de, soms die
pe en lange, dalen heen te komen. Dit was eind van de negentiende eeuw
ook al zo en mede daardoor zijn destijds coöperaties opgericht waaronder de
Rabobank. Boeren zijn dus gewend aan tegenwind en hebben ervaren dat
hierdoor mooie zaken kunnen ontstaan. De agrari
sche sector is daarmee weer een voorbeeld voor de
rest van de maatschappij.
Peter Pais,
manager Food Agri Zeeuwse Rabobanken
De Rabobank verzorgt periodiek
een rubriek in de Ondernemer.
