Familie
vaak verstoken van informatie
Hoofdstad heeft slechtste buurt
Nederland kampioen
flirten tijdens chatten
De goedkoopste autoverzekering BenZeker
van Nederland? BenZeker.nl vergelijkt en helpt u op weg!
PZC Maandag 9 februari 2009 7
Familie neemt vaak de zorg
op zich van een
psychiatrische patiënt, maar
wordt bij een kliniekopname
regelmatig genegeerd.
Hulpverleners verschuilen
zich achter de privacy van
de patiënt.
door Eveline Domevscek en
Floor Ligtvoet
Ze hadden een ambulan
ce met gillende sirenes
gehoord. Maar dachten
niet dat het iets met hun
depressieve dochter te maken had.
Die zat immers veilig voor behan
deling in de kliniek.
Al èen tijd hadden ze niets meer
gehoord van de instelling. Voor
hen een teken dat hun volwassen
dochter daar goed zat. Maar uren
later kregen ze een telefoontje van
de kliniek. Het was wel degelijk
hun dochter die met doorgesne
den polsen naar het ziekenhuis
werd gebracht. Haar ouders had
den geen idee dat het in de kliniek
zo slecht met haar ging.
Het is een van de voorbeelden die
Marjolein Morée, onderzoekster
van Vilans, het landelijke kennis
centrum van langdurende zorg,
heeft gehoord van familieleden
van psychiatrische patiënten. De
verwanten begrijpen dikwijls niet
waarom ze zo weinig van de be
handeling vernemen en niet we
ten of de therapie wel aanslaat. Ze
voelen zich genegeerd, zegt Morée,
terwijl zij jarenlang zelf voor hun
zoon of dochter hebben gezorgd
en die door en door kennen.
Dat het in ggz-instellingen niet
vanzelfsprekend is de familie bij
de behandeling te betrekken, bleek
al uit haar onderzoek in 2007. „En
ik hoor nog steeds dezelfde klach
ten." Het schort volgens Morée
vaak aan simpele dingen. „Nadat
de familie een patiënt heeft wegge
bracht, krijgt ze maar weinig infor
matie over wat er verder gaat ge
beuren."
Familie van psychiatrische patiënten
hoord te worden.
Familie wordt pas laat of helemaal
niet op de hoogte gesteld wanneer
een ziek familielid op verlof mag
of uit de kliniek wordt ontslagen.
„Er wordt niet gevraagd: kunnen
jullie het wel aan als hij of zij nu
thuiskomt?"
Daarnaast zijn instellingen vaak
slecht telefonisch te bereiken. „Het
lukt lang niet altijd om de directe
begeleider van moeder, man, doch
ter of broer te pakken te krijgen."
„We moeten nog steeds knokken
om gehoord te worden", bevestigt
Juanita Slengard, moeder van een
schizofrene zoon. Samen met Ir
ma Mahabier richtte ze uit onvre
de de stichting Familievertrou
wenspersoon op, die verwanten
van psychiatrische patiënten bij
staat. De Tweede Kamer wil dat
minister Klink van Volksgezond
heid ervoor zorgt dat in elke
ggz-instelling een familievertrou
wordt vaak niet bij de behandeling betrokken. Ze moeten knokken om ge-
foto Chris Pennarts/CPD
wenspersoon rondloopt. Momen
teel zijn in de hele ggz-sector acht
familievertrouwenspersonen in
dienst. Zij behandelen klachten
van familieleden, ondersteunen
hen en bemiddelen zonodig tus
sen hen en de kliniek.
Het contact tussen hulpverleners
en familieleden van ggz-patiënten
verloopt moeizamer dan in andere
zorgsectoren, ondervond ook Hes
ter van de Bovenkamp van het
Erasmus Medisch Centrum, tij
dens haar onderzoek naar familie-
beleid.
Bij patiënten met longkanker bij
voorbeeld winnen artsen informa
tie in bij familieleden. Patiënten
doen zich soms groter voor, die
willen niet zeuren. Familieleden
geven een beter beeld van de wer
kelijke conditie van de patiënt. En
als die na een operatie bijkomt,
krijgen verwanten direct te horen
hoe het met hem gaat. Er wordt
vrij automatisch van uitgegaan dat
de patiënt dit goed vindt. „In de
ggz is het net andersom", zegt Van
de Bovenkamp. „Daar horen fami-
Richtlijnen
lieleden nog geregeld dat vanwege
de privacy geen informatie kan
worden gegeven."
Langzaamaan vindt wel een cul
tuuromslag plaats. Zo is bij Al-
trecht, een grote Utrechtse ggz-in
stelling, familiebeleid allang een
feit. „Familie is essentieel bij de be
handeling", vindt geneesheer-di
recteur en psychiater Martin Roe
ten. Als hulpverlener begeleid je
een patiënt maar even, zegt hij. „Je
bent een tijdelijke reisgenoot.
Daarna moet het gewone leven
weer worden opgepakt. Daar
hoort ook de hulp van familie bij."
Bovendien kunnen familieleden
sneller signaleren wanneer het
weer fout dreigt te gaan. „Als hun
manische moeder plots weer felle
make-up begint te dragen, herken
nen zij dat als teken van een ma
nie en weten ze dat een depressie
volgt", aldus Roeten.
Maar het blijft oppassen geblazen.
Openhartigheid tegenover de fami
lie is niet altijd in het belang van
de patiënt. Er kunnen gegronde re
denen zijn om geen informatie te
delen. Als de patiënt er op tegen
is, of als de familieband verstoord
is door geweld of incest, verklaart
Roeten.
„We gaan altijd na waarom een pa
tiënt het niet zelf aan familie wil
vertellen en niet wil dat wij infor
matie geven. Soms is dat alleen uit
schaamte voor de ziekte. Dan bena
drukken we waarom het belang
rijk kan zijn dat de familie het wel
weet."
GGZ Nederland stelde in 2004 samen met cliënten- en familieorganisa
ties een richtlijn op. Het gaat om een zwaarwegend advies, geen verplich
ting. Eenderde van de ondervraagde instellingen kent de richtlijn niet,
soms zijn er maar een paar werknemers die ervan op de hoogte zijn.
De belangrijkste punten:
Hulpverleners moeten oog hebben voor familieleden van de patiënt.
Familieleden hebben soms ook zelf steun nodig.
Hulpverleners moeten de naasten van de patiënt niet alleen informeren,
maar hen ook beschouwen als partner en informant. Door hun ervarin-,
gen bezitten ze voor professionals waardevolle kennis.
Het is goed om familieleden bij het beleid van de instelling te betrekken
door middel van een familieraad.
Hulpverleners horen naasten van de patiënten uitleg te geven over het
ziektebeeld en hoe daarmee om te gaan. Ook horen ze nazorg te bieden
bij ernstige incidenten.
RTL Nieuws publiceert
deel van lijst met
'Vogelaarwijken'.
HILVERSUM - De Kolenkitbuurt in
Amsterdam kan gezien worden als
de slechtste buurt van het land.
Dat blijkt uit een lijst van de twin
tig buurten met de meeste proble
men die RTL Nieuws in handen
heeft. Het kabinet ziet de aanpak
van veertig probleemwijken als
een van de grootste prioriteiten en
trekt miljoenen euro's uit.
RTL Nieuws begon eerder een
rechtszaak om een vertrouwelijke
brief uit 2007 over de rangorde
van de probleemwijken te openba
ren. De nieuwsrubriek kreeg ge
lijk, maar de Raad van State oor
deelde dat het kabinet de brief
niet hoeft vrij te geven.
Oud-minister Ella Vogelaar (Wo
nen) wilde geheimhouding van de
lijst omdat er een volgorde uit af
te leiden is. Zij vond dat onwense
lijk omdat de aandacht dan alleen
maar naar de 'slechtste wijken'
zou uitgaan en de bewoners gestig
matiseerd zouden worden.
Zaterdag publiceerde RTL Nieuws
een deel van de lijst. Het gaat om
postcodegebieden in de probleem
wijken. Uit de lijst blijkt dat er bij
de eerste twintig acht wijken in
Rotterdam zitten. Op nummer
twee, drie en vier staan de Rotter
damse buurten Pendrecht, Oude
Noorden en Bloemhof. De
Utrechtse wijk Ondiep staat op
vijf.
De hoofdredactie van RTL Nieuws
stelt dat tot openbaarmaking is
overgegaan om iedereen zelf te
kunnen laten beoordelen of het be
lastinggeld in de wijken op de juis
te manier besteed wordt.
De Kolenkitbuurt in Amsterdam
kan gezien worden als de slecht
ste buurt van het land. Dat blijkt
uit een lijst van de twintig buur
ten met de meeste problemen.
SCHIPHOL - Nederlanders zijn kam
pioen flirten tijdens het chatten
op internet. Ruim 80 procent
heeft tijdens die bezigheid wel
eens toenadering gezocht tot een
ander. In België is dat maar 36 pro
cent. Dat stelt Windows Live, on
derdeel van Microsoft, na onder
zoek in zestien landen ter gelegen
heid van Valentijnsdag.
Ook als het gaat om de liefde ver
klaren of een liefdesaanzoek ont
vangen via de messenger, staan Ne
derlanders bovenaan. Van de
14.000 landgenoten die meededen
aan het onderzoek, kan driekwart
hierover meepraten. In bijna alle
landen maakt de meerderheid lie
ver iemand online het hof dan in
het 'echt'. Uit het onderzoek blijkt
verder dat een derde van de chat-
tende Nederlanders ooit een rela
tie is begonnen met iemand via in
ternet. Ondanks de kredietcrisis
zijn Nederlanders van plan bijna
net zoveel geld uit te geven aan Va
lentijnsdag. Dit jaar hebben ze ge
middeld een bedrag van 58 euro in
het hoofd tegen 62 euro een jaar
geleden.
