Gambarecital interessant maar niet boeiend
niet het
worden?
Was dit verhaal dan toch
verhaal dat verteld moest
Z PZC Maandag 9 februari 2009 23
KAARSLICHTCONCERT
AGENDA
OP PAD
Handwerkmuseumcafé
Het is geen cursus, iedereen is welkom
onder voorwaarde dat je handwerkt. El-
kaars werk bekijken, en ideeën opdoen.
Goes, Historisch Museum De Bevelanden,
13.30-16.30.
meer agendanieuws op www.pzc.nl
FILMS
BERGEN OP ZOOM
Cinem'actueel, The curious case of Benja
min Button: 20.00uur; Spion van Oranje:
20.00 uur; Valkyrie: 20.00 uur; Hunger:
20.30 uur;
GOES
Merral, Oorlogswinter: 18.45 uur; Spion
van Oranje: 19.00 en 21.00 uur; The cu
rious case of Benjamin Button: 21.15 uur;
Valkyrie: 19.30 en 22.00 uur; Yes man:
19.15 en 21.45 uur;
MIDDELBURG
Schuttershof, Le silence de Lorna: 20.00
uur;
OOSTBURG
Ledeltheater, Australia: 20.00 uur;
TERNEUZEN
View, Spion van Oranje: 20.30 uur; The
curious case of Benjamin Button: 20.15
uur; Valkyrie: 20.45 uur; Oorlogswinter:
19.00 uur;
VLISSINGEN
CineCity, Australia: 15.30 en 21.15 uur;
Despereaux, De dappere muis: 13.45 en
16.15 uur; Spion van Oranje: 14.00,
16.15,19.15 en 22.00 uur; The curious
case of Benjamin Button: 16.00 en 20.30
uur; Doubt: 16.15. en 19.30 uur; High
school musical 3: 14.00 uur; Madagascar
2 (nl): 13.45 uur; Oorlogswinter: 14.00
en 19.00 uur; Piet Piraat: 13.45 uur; Revo
lutionary Road: 21.45 uur; Seven pounds:
22.00 uur; Valkyrie: 16.15,19.00 en
21.45 uur; Wit licht: 19.15 uur; Yes man:
14.15, 16.30 en 19.15 uur; Sneak: 22.00
uur;
De gamba behoort niet tot
de familie van de viool.
De viola da gamba (letter
lijk: been viola) lijkt oppervlakkig
op de viool, maar er zijn belangrij
ke verschillen: de hals en de fret
ten zijn anders, de klank zachter
en delicater. De snaren zijn dun
ner en van darm en de gamba telt
zes of zeven snaren tegenover vier
van de viool. Mr. De Sainte-Co-
lombe vond de zevende, een extra
snaar voor de lage tonen, uit. Dirk
Moelants is een musicoloog met
een passie voor de gamba. Hij is
thuis in het barokrepertoire, maar
ook in wereld- en hedendaagse
muziek. Hij is dus geen gambaspe
ler pur sang en dat was enkele ke
ren te horen tijdens het recital.
Het programma was afwisselend,
met een keuze uit Franse en Duit
se barokwerken. Kenmerkend
voor de Franse barok is dat zij
vooral gebaseerd is op de dans Dit
in tegenstelling tot de Italiaanse ba
rok, die zich baseert op de vocale
muziek. De Duitse barokcomponis-
ten mengden beide stijlen.
Persoonlijk vond ik het Franse
luik boeiender dan de muziek na
de pauze. Moelants begon met een
Prelude van Demachy. Door de
verandering in temperatuur en de
luchtvochtigheid klonken sommi
ge tonen ontstemd. Moelants
speelde deze sierlijke muziek met
een stevige onderhandse strijktech-
niek maar er klonken toch af en
toe enkele bijgeluiden. De strijk-
techniek doet zwoegend aan, het
Dirk Moelants is een musicoloog met een passie voor de gamba, foto Wim Kooyman
Franse en Duitse barokmuziek
voor gamba solo. Door Dirk
Moelants. Gehoord zaterdag 07
februari in de dorpskerk van Sint
Kruis.
door Jeanette Vergouwen
is daarom bewonderenswaardig
hoe stijlvol en doorzichtig deze
muziek werd vertolkt. Naast de
mooi gebrachte werken La Reveu-
se en Le Badinage van Marin Ma
rais, de typische vertegenwoordi
ger van de Franse stijl-, was voor
mij de Suite in D van De Sain-
te-Colombe het hoogtepunt van
het recital. De afwisseling tussen
de verschillende dansvormen was
groot en het einde ronduit verras
send, met een knappe imitatie van
de draailier.
Na de pauze werden de componis
ten van de Lage Landen en Duits
land in de schijnwerper gezet. De
Ouverture in G van Johann
Schenk diende als opwarmer voor
het grotere werk. Moelants had (te
recht) gekozen voor de Allemande
en Corrente uit de Partita in d
voor viool solo en niet voor de
technisch moeilijke gambasonates.
Deze twee dansen, waarin de Itali
aanse stijl duidelijk herkenbaar is,
werden knap vertolkt, ondanks en
kele scherpe en onzuivere tonen.
De Fantasia van Hacquart was een
goede overgang naar de Sonate
van Georg Philippe Telemann. De
ze compositie is technisch vrij
moeilijk en is een demonstratie
van alle technieken, met virtuoze
passages in de Vivace delen en zan
gerig in het Arioso.
Een anderhalf uur durend recital
voor gamba solo is toch een opga
ve voor het publiek. Een concert
met dit instrument in combinatie
met klavecimbel of in een gamba-
consort zou boeiender geweest
zijn.
NADER BESCHOUWD
Als er voor je ogen iets ergs gebeurt, dan
noem je dat 'tragisch', of'een drama'. Als
er op toneel iets ergs gebeurt, dan is dat
al veel minder 'voor je ogen'. Maar toch
noem je dat nog altijd een tragedie. Mits
het allemaal maar geloofwaardig is. Als er
op de planken iets ergs gebeurt, dat niet
geloofwaardig is, dan noem je dat nog al
tijd geen onzin. Dan noem je dat een ko
medie. Dus als een rector in een belache
lijk, Grieks gedrapeerd laken voor zijn
leerlingen verschijnt en komt te spreken
over het drankprobleem van een van zijn
docenten, dan is dat uiterst ongeloofwaar
dig en daarom het begin van een blijspel.
Na zo'n opening (en er was al een dom
sirtaki-dansje aan voorafgegaan) kan je
natuurlijk hilarie op bombarie blijven sta
pelen -je legt bijvoorbeeld uit dat de repe
tities voor het toneelstuk met veel proble
men 'te paard zijn gegaan' - maar ééns
moet dat stoppen. En dan moet je gas te
rugnemen. Om even later weer wat nieu
we vaart te maken. En weer op tijd afrem
men. Dat is al met al nog een redelijk in
gewikkeld gebeuren. Maar als er één to
neelgroep is, die daar uiterst bedreven in
is, dan is dat Wel Het Volk. De groep be
staat al 30 jaar (op zich al bijna een uni
cum) en het hier toegepaste procédé is in
middels 20 jaar oud. Zet een stelletje mis
lukkelingen aan een opdracht die voor
hen een paar maten te groot is, en er ont
staat 'vanzelf een komedie.
Vanzelf is uiteraard een misplaatst woord.
Er schuilt veel vakmanschap achter het
uitbeelden van die losers. (Misschien is
het daarom, dat we voorlopig blijven zit
ten.) Hét doseren van de nonsens is ook
een zorgvuldig karwei. En de opdracht
moet gepast moeilijk zijn. De vertolking
van het drama van Oidipous lijkt me zo'n
schier onmogelijke taak. Toch zeker voor
een alcoholverslaafde, een ex-psychiatri
sche patiënt, een dweperige Nana Mous-
kouri-fan en diens labiele dochter.
Van eventuele helden blijft in de
handen van deze goedbedoelende under
dogs niet veel over. Oidipous weet zich
nog aardig als protagonist te handhaven,
maar van zijn vader Laios blijft geen fat
soenlijk draadje vlees over. De man deug
de niet, en zijn dubieuze levenswandel -
die tot alle ellende heeft geleid - wordt
met verontrustende graagte uit de doe
ken gedaan. Mensen die weten dat er wel
het een en ander op ze aan te merken is,
kennen graag andere mensen waar nog
méér kwaad over te spreken valt. Dat is
het achterliggende principe van de kome
die. Wij vinden die personages op de
planken toch ook veel grotere sukkelaars
dan wijzelf
Maar... op een of andere manier slaagt'
Het Volk er telkens weer in, om lachwek
kende types neer te zetten, die toch nog
op een vleugje sympathie mogen reke-
Oidipous aan de Griekse kust.
nen. Het is zelden allemaal zo zwart-wit
en zo eendimensionaal als een simpele
komedie vereist. Er zit uiteindelijk ook
een verrassende wending in het verhaal,
die pas helemaal aan het slot aan het licht
komt. Het-optreden is in duigen, ver
moeid zitten de alcoholverslaafde classi
cus en de ontnuchterde rectorsdochter
nog samen.
En dan doet de classicus een ontboeze
ming, over de moeder van het meisje.
„God, wat heb ik van die vrouw gehou
den!" De dochter verstijft, wordt één
priem die haar eigen bestaan doorprikt.
Het duurt nog geen vijf seconden. Maar
in die luttele seconden wordt een heel
nieuw scenario geschreven, even vol van
overspel (en tragiek) als het leven van die
verkruimelde Griekse helden.
Alles moet opnieuw bedacht worden. Is
de vader dan toch de vader niet? En is die
bijna-inGestueuze verering van de doch
ter dan toch iets anders? En wat dan?
foto Het Volk
Was dit verhaal dan toch niet het verhaal
dat verteld moest worden? Zelden zo met
lege handen, maar vol van schaterlach,
naar huis gegaan.
Deze week
zal ik met grote nieuwsgierigheid uitkij
ken naar 'Cuniculus', de nieuwste van
poppenspeler Neville Tranter. Over een
duistere toekomst, waarin alleen een
groep bijna-mensgrote konijnen en één
mens hebben overleefd. Nog niet eens of
ficieel in Nederlandstalige première, maar
nu al in De Wegwijzer, op zo 15 en ma 16
februari. Te laat om er volgende week
ook al over te schrijven. Maar er zijn nóg
voorstellingen die veelbelovend zijn, zo
als die van Toneelgroep Alaska, donder
dag in het Arsenaaltheater in Vlissingen.
'Safety First' is een stuk, dat wil inhaken
op de actualiteit van de angstcultuur.
Reageren kan uia: willem.nijssen@jubii.nl
door Willem Nijssen
