ii spectrum
Verkiezingen
voor een
PZC
Zaterdag 7 februari 2009
Hoop, een opvallend ingrediënt in de
Amerikaanse presidentsverkiezingen,
speelt in de Israëlische
parlementsverkiezingen op 10 februari
geen rol. Voorop in de peilingen gaan
Benjamin Netanyahu en zijn
Likud-partij.
Vanwaar die succesvolle campagne?
„Likud is een partij zonder illusies,
voor mensen zonder illusies."
door Ad Bloemendaal
Een Likud-campagneposter: 'Livni is te zwak als het gaat om defensie'. foto GPD
volk zonder
illusies
Niet alleen wat je zegt is be
langrijk, maar ook waar je
het zegt. Zo bezien is
Likud-leider Benjamin
Netanyahu's keuze voor Sil-
wan als stopplaats voor zijn
verkiezingkaravaan perfect. Bij de ingang
van het Palestijnse dorp, aan de zuidoost
kant van de ommuurde Israëlische hoofd
stad, graven archeologen naar de resten van
het oorspronkelijke Jeruzalem. 'Ir David'
(Davids stad) heet het opgravingsproject.
De omstredenheid ervan - in Oost-Jeruza-
lem en in de schaduw van de al Aksa-mos-
kee - stimuleert Netanyahu tot een nieuwe
eed van trouw aan 'de eeuwige en ondeelba
re hoofdstad' van Israël. „Een regering on
der Likud zal Jeruzalem verenigd houden,
onder Israëlische soevereiniteit", roept hij
in de gretig uitgestoken microfoons. „Drie
duizend jaar geleden waren we al hier.
Tweeduizend jaar hebben we ernaar ver
langd terug te keren, en nu zullen we het
niet alsnog opgeven. Wij zullen Jeruzalem
veilig stellen voor volgende generaties.
Geen enkel volk dat zichzelf respecteert, le
vert zijn hoofdstad over aan zijn vijanden."
In Silwan bezwijken steeds meer Arabische
huiseigenaren voor de verleiding hun bezit
voor veel geld te verkopen aan Joden. Neta
nyahu - koosnaampje 'Bibi' - zal de laatste
zijn om die ontwikkeling te keren. Staande
op het dak van een kolonistenhuis wijst hij
in de richting van plaatsen die onder zijn
vorige premierschap zijn gebouwd. Daaron
der de nederzetting Har Horna, tussen Jeru
zalem en Bethlehem. „Die heb ik gebouwd,
ondanks zware internationale druk", zegt
hij trots.
Netanyahu straalt zelfvertrouwen uit. Geen
wonder, het gaat hem en zijn partij voor de
wind. Weinigen in Israël" geloofden in 1999
dat hij ooit nog een nieuwe gooi naar het
premierschap zou kunnen doen. Geplaagd
door schandalen en gewantrouwd in zijn
eigen partij, werd hij in dat jaar door de kie
zers met pek en veren de poort uitgestuurd.
In 2006 bij de verkiezingen voor de Knesset
(het Israëlische parlement), zakte Likud on
der zijn leiding van 27 naar 12 zetels, een mi
serabel dieptepunt.
In de aanloop naar de verkiezingen van vol
gende week heeft Netanyahu weinig fou
ten gemaakt, voornamelijk door zich ge
dekt te houden. Ook zijn campagne ver
loopt zonder veel ophef. Een uitnodiging
voor een televisiedebat met Tzipi Livni en
Ehud Barak, de leiders van respectievelijk
Kadima en de Arbeiderspartij, heeft hij van
de hand gewezen. De stop in Silwan is één
van zijn weinige publieke optredens. Daar
om zijn de media massaal uitgerukt.
Achter de kluwen fotografen slenteren wat
verloren de minder prominente Likud-kan-
didaten. De bekendste onder hen is dr. Ben
ny Begin, zoon van de legendarische pre
mier Menachem Begin. Hij verloor in 1996
de race om het Likud-leiderschap van Neta
nyahu. Hij werd minister van Wetenschap
pen, maar trad in 1997 af uit protest tegen
het Hebron-akkoord dat het grootste deel
van die stad in Palestijnse handen stelde.
Zijn verhouding met Netanyahu is nog
steeds niet hartelijk, maar hij is terug in de
Likud: „Om te helpen."
Op de vraag waarom de Likud ineens weer
in opmars is, geeft hij een simpel ant
woord: de Likud is een partij zonder illusies
voor mensen zonder illusies. „De meeste
mensen zijn weer nuchter", zegt Begin. „Ze
geloven niet langer in de illusies die regerin
gen hen hebben willen verkopen. Een er
van was dat het Oslo-proces (met in de
hoofdrollen Yitzhak Rabin en Yasser Ara
fat, red.) tot vrede zou leiden, een andere
dat onze terugtrekking uit de Gazastrook
een periode van rust zou inluiden. Die illu
sies zijn als zeepbellen uiteengespat."
De verklaring lijkt plausibel, maar dat geldt
in zekere zin ook voor Kadima en de Arbei
derspartij. Als het gaat om vrede met de
Arabische buren, lijkt geen van de drie nog
hoop te koesteren of er een duidelijk plan
op na te houden. Netanyahu wil wachten
tot de tijd rijp is en ondertussen de Pales-
tijnen op de Westelijke Jordaanoever econo
misch helpen.
Ook Barak ziet weinig in een vredesproces
omdat hij aan Palestijnse kant geen partner
ziet. En Livni zal waarschijnlijk doorgaan
met praten tot ze er bij neervalt, zonder
ooit iets concreets te bereiken.
111 de campagnes staat militaire kracht
centraal. Luitenant-generaal b.d. en
minister van Defensie Ehud Barak
presenteert zich als de krachtpatser
die Israël in deze gevaarlijke tijden nodig
heeft. Ook kapitein b.d. 'Bibi' Netanyahu
laat weten dat hij de sterke premier is naar
wie het volk uitkijkt. Gigantische Likud-af-
fiches tonen Kadima-leidster Tzipi Livni
met als bijschrift: 'Zwak als het gaat om de
fensie'.
Livni zelf zegt echter: „Ik doe voor geen en
kele man en geen enkele generaal onder.
Als ik met de premier en de minister van
Defensie in een vergaderkamer zit, denken
sommigen dat zij de besluiten nemen en
ik voor de koffie zorg. Maar ik neem wél
besluiten en ik zet geen koffie."
„Ik heb al lang de hoop opgegeven", ver
telt sociaal werker Uri Yahel (56). „Ik ben
vooral geïnteresseerd in sociale zaken en
onderwijs. Maar daar hoor je van onze poli
tici nooit iets over. Al vijftien jaar probeer
ik op de minst slechte partij te stemmen,
maar ik weet nu zelfs niet welke dat is."
reageren?
spectrum@wegener.nl
Ehud Barak van de Arbeiderspartij verdwijnt achter een verkiezingsposter van Benjamin Netanyahu
van de Likud-partij.
foto Sebastian Scheiner/AP
