Je
Ali Tahiri (30)
'jongeren hangen nu eenmaal op straat rond terwijl wij vroeger braaf thuis huiswerk
zaten te maken' Hans Kaldenbach, auteur van boeken over hangjongeren en straatcultuur
PZC Donderdag 5 februari 2009 9
»erenwerker
Het aantal jongerenwerkers moet worden verdubbeld tot
vierduizend, roept de welzijnssector. Gemeenten
herontdekken de jongerenwerker als frontsoldaat in de strijd
tegen de uitwassen van de straatcultuur.
door Miriam van den Brand
en Joep Trommelen
Eerherstel voor de jongerenwer
ker. Eind vorige eeuw verguisd
als 'te soft', is hij anno 2009
weer in genade aangenomen.
Vorige week pleitte de wel
zijnssector bij minister Rouvoet van
Jeugd en Gezin voor een verdubbeling
van het aantal jongerenwerkers. De tijd
geest is er rijp voor, stellen betrokkenen.
Jennifer Elich, woordvoerster van de
MOgroep Welzijn Maatschappelijke
Dienstverlening, de werkgevers van de
jongerenwerkers, ziet een rol voor het
jongerenwerk in Rouvoets stokpaardje:
het landelijke netwerk van Centra voor
Jeugd en Gezin. „Peuters krijg je daar
nog wel aan het handje naar binnen, pu
bers niet. Daar zullen jongerenwerkers
voor moeten zorgen."
Dick Smit is jongerenwerker in Rotter
dam en voorzitter van beroepsvereni
ging BV Jong. Hij zag hoe de partij Leef
baar Rotterdam in het voetspoor van de
Fortuyn-revolutie de harde aanpak in
voerde. „Maar juist onder het regime
van Leefbaar is de kentering ingezet. In
het project Bureau Veiligheid ontdekten
de mensen die het werk moesten doen
dat repressie alléén niet werkt."
Volgens Hans Kaldenbach, auteur van
boeken over hangjongeren en straatcul
tuur, was het wegbezuinigen van het jon
gerenwerk na de opkomst in de jaren '70
en '80 'een modeverschijnsel'. „Het werd
geassocieerd met 'links' en dat raakte uit
de mode. Nu moeten we alles van begin
af aan weer opbouwen, want er is heel
veel kennis verloren gegaan. Het kind is
met het badwater weggegooid, in een
tijd waarin we ook dachten dat de con
ducteur van de tram moest. Ook daar
zijn we van teruggekomen."
Door wel fors te investeren in politie en
jeugdzorg en te bezuinigen op jongeren
werk is de overheid in gebreke gebleven,
vindt Johan Brongers, directeur van wel-
zijnskoepel Wel-Com in Stadskanaal en
Veendam en vice-voorzitter van MO
groep Welzijn 8c Maatschappelijke
Dienstverlening. „Politie is repressie en
jeugdzorg is hulpverlening. Jongeren
werk zit daar tussenin en voorkomt dat
repressie en hulp nodig zijn."
Hans Kaldenbach steunt het pleidooi
voor meer jongerenwerkers. Maar die
moeten wel anders gaan werken. „Nu
doen ze vooral aan crisisinterventie, als
er ergens ellende is. Maar het is veel be
ter ze in te zetten voor onderhoud."
Bij de bezuinigingen op het jongeren
werk zijn vooral veel 'duurdere functies'
verdwenen. Hbo'ers zijn ingeruild voor
mbo'ers en het veldwerk wordt tegen
woordig soms door mensen met een
ID-baan uitgevoerd. De sector wil daar
om niet alleen méér jongerenwerkers
(kosten: 50 miljoen euro), ook de oplei
ding moet kwalitatief beter.
Door een profiel op te stellen, dat aan
Rouvoet is aangeboden, hoopt men het
onderwijs duidelijk te maken waaraan
opleidingen moeten voldoen.
Het woord 'jongeren' is de laatste jaren
zowat synoniem geworden aan 'proble
men', met name als het om (allochtone)
moet geen
opgeheven
vingertje
hebben
hangjeugd gaat. Die zorgt voor overlast
en een gevoel van onveiligheid.
De jongerenwerker past bij het feno
meen straatcultuur, zegt Kaldenbach. In
zijn boeken schetst hij hoe kansarme
jongeren, meestal afkomstig uit lagere
milieus, hun toevlucht nemen in die cul
tuur. Daar gelden andere normen en
waarden - 'respect' is een kernwoord -
en de jongeren staan erg wantrouwig te
genover de buitenwereld. Jongerenwer
kers kunnen daar 'bruggenbouwers' zijn.
„Jongeren hangen nu eenmaal op straat
rond terwijl wij vroeger braaf thuis huis
werk zaten te maken", zegt Kaldenbach.
„Die tijdén keren niet meer terug. Dan is
het goed dat er iemand zorgt dat er acti
viteiten zijn. Want als die jongeren zich
gaan vervelen, kunnen ze ook vervelend
worden. Voor lezers is er de bieb, voor
kunstliefhebbers zijn er musea. Voor jon
geren die buiten leven, moet je ook iets
doen, ook al roept dat bij sommigen
weerstand op."
Welzijnskoepeldirecteur Brongers ziet in
zijn eigen regio dat gemeenten bereid
zijn geld te steken in jongerencentra. Uit
onderzoek blijkt volgens hem dat iedere
euro in het jongerenwerk elders 4 euro
bespaart. „Jongerenwerkers benaderen
jongeren op onorthodoxe wijze en spre
ken hun taal. Zo kunnen ze voorkomen
dat ze in de fout gaan. Onze sector zegt
steeds: zorg dat jongeren blijven mee
doen in de maatschappij, dat ze niet
thuis gaan zitten, stoppen met school en
op het verkeerde pad belanden. Dan kun
je heel veel winnen."
Jaap Noorda, onder meer onderzoeker
bij het Instituut voor Jeugd 8c Welzijn
van de Vrije Universiteit Amsterdam,
sluit zich bij Brongers aan. „Recidivecij-
fers tonen aan dat repressie niet altijd
werkt en de resultaten van de jeugdzorg
zijn op z'n zachtst gezegd ook niet om
over naar huis te schrijven. Dat is toch
vooral een 'rupsje nooitgenoeg' waar de
wachtlijsten ieder jaar weer aangroeien."
Vakbondsbestuurder Ben Hoogendam
van Abvalcabo FNV wijst op de hoge
werkdruk. „Ik ken jongerenwerkers die
60 uur per week draaien." Hij is dan ook
blij met de belofte van minister Rouvoet
dat hij met de Vereniging van Nederland
se Gemeenten (VNG) gaat praten. Want
die moeten volgens Hoogendam geld
vrijmaken. Jongerenwerk valt onder de
Wet Maatschappelijke Ondersteuning,
waarvan de uitvoering bij de gemeenten
ligt. Ook Hoogendam wijst er op dat nu
investeren later voordeel oplevert. „Ga
maar eens na wat een verblijf in een
jeugdinrichting of-gevangenis kost!"
Noorda gelooft in het nut van jongeren
werk. „Onderzoek lijkt aan te tonen dat
als je jongerenwerk goed uitvoert, je
overlast en criminaliteit voorkomt." En
daarmee is het een politiek interessant
onderwerp, stelt hij. „Als je als lokaal be
stuurder die overlast niet oplost, heb je
met de verkiezingen een probleem."
FHk Reageren? nieuwsredactie@wegener.nl
„Ik werk bij het Stedelijk Mobiel
Jongeren Team van welzijnsorganisatie
Zebra in Den Haag. We zoeken de
jongeren op straat op. We krijgen via de
politie door waar problemen zijn. Waar
jongeren rondhangen en sprake is van
bijvoorbeeld intimidatie, vernielingen of
geluidsoverlast. Wij stappen daar op af.
Proberen het vertrouwen te winnen.
Dan pas kom je te weten wat de
problemen zijn. En hoor je dat de een
niet naar school gaat, dat de ouders van
een ander elke dag ruzie hebben en dat
weer een ander psychische problemen
heeft. Vervolgens kun je daarmee aan
de slag. Het gaat er vooral om hoe je
met de jongeren praat. Ik heb ook bij de
politie gewerkt en daar werd zo'n groep alleen als probleem gezien. Er
moest gelijk versterking bij komen. Dat werkt averechts. Je moet geen
opgeheven vingertje hebben, dan kan je je spulletjes pakken en wegwezen.
Ik spreek de taal van de straat. Ik ben Marokkaan en houd me ook vooral
bezig met Marokkaanse jongeren. Ik weet wat ze meemaken. Instanties
weten me steeds vaker te vinden als ze problemen hebben met jongeren.
Daardoor kom ik minder op straat. Ik denk dat het erg belangrijk werk is
en het zou dus goed zijn als er meer jongerenwerkers komen. Dat moeten
dan wel de juiste mensen zijn. Van de huidige jongerenwerkers spreekt de
helft de taal van de jeugd niet. Daar heb je niets aan."
foto Phil Nijhuis
Je moet dit
werk niet te lang
doen op
dezelfde plek
Jacinthe Rhioui (30)
„ik heb twee functies bij
welzijnsorganisatie Surplus. In
Zevenbergen ben ik de jongerenwerker.
Er is een jongerencentrum en daar zorg
ik onder meer voor het organiseren van
activiteiten. Het werk is meer
preventief. Jongeren met wie niet
zoveel mis is, houden we van de straat
door 's avonds tot een uur of elf open te
zijn. In de gemeente Halderberge ben ik
straathoekwerker. Dat betekent dat ik
naar de jongeren toe ga op de plek waar
ze hangen. Ik probeer vertrouwen te
winnen, vraag wat ze aan het doen zijn.
De politie vertrouwen ze niet. Hoewel ik
wel samenwerk met de wijkagent, en
daar ook open over ben tegenover de
jongeren. Wat ik niet ben, is een hulpverlener. Ik verwijs door. Het liefst
naar maatschappelijk werk of een andere instantie. Jongeren moeten niet
het idee krijgen dat ik een verlengstuk ben van jeugdzorg, dan kun je het
schudden. Mijn werk is echt van belang. Drugs- en alcoholproblemen
signaleer ik al vroeg. Waarom steekt het gebruik van ghb de kop op? Zij
kunnen mij vaak meer uitleggen dan ik hen. Voordat problemen bij de
politie op het bordje komen is er vaak al een lange ontwikkeling geweest.
Het zou goed zijn als er meer tijd komt vooV jongerenwerk. Nu mis ik soms
de mogelijkheid om nog net even dat extra gesprek te voeren dat een
jongere misschien wel over de drempel van de hulpverlening helpt. Je
moet dit werk niet te lang doen op dezelfde plek. Dan wordt het contact te
intensief. Het is gezonder na enkele jaren te switchen."
foto Peter van Trijen
Op scholen
horen we wat er
speelt onder
jongeren
M'hamed Yahia (35)
„Een jongerenwerker is de spin in het
web. Je hebt contact met de jongeren,
maar ook bijvoorbeeld met ouders,
school en politie. Ik werk zelf veel op
scholen in Helmond. De Stichting
Welzijn Helmond heeft een aantal
projecten lopen om ervoor te zorgen
dat jongeren hun school afmaken. Een
daarvan is een project waarbij mensen
uit het maatschappelijke middenveld,
zoals politie, het bedrijfsleven of een
ziekenhuis, leerlingen van het vmbo en
mbo begeleiden. Ik ben op scholen
aanwezig zodat leerlingen naar me toe
kunnen komen. Dat doen ze massaal.
Natuurlijk is dat niet van de ene op
andere dag zo gekomen, ik werk nu
meer dan tien jaar in deze stad. Scholen stonden vroeger niet zo te
springen om een jongerenwerker toe te laten. Het idee was dat ze zelf hun
zaakjes wel zouden regelen en hun vuile was niet wilden buitenhangen.
Scholen zijn voor ons belangrijk, we horen daar wat er speelt. Het zou
mooi zijn als er meer jongerenwerkers komen. Vooral voor de groepen die
wij niet bereiken nu, jongeren jonger dan 12 en ouder dan 18. Met name
de jongste groep is belangrijk, je kunt veel problemen voorkomen."
foto Vincent van den Hoogen
