Zeeland moet kwaliteiten benutten ^L^GrE.Nn^T BEIDE BENEN
1
interview
OP DE GROND
Rabobank
Peter Feijtel: 'we moeten ons onderscheiden met hoogwaardige dienstverlening.'
Het midden- en kleinbedrijf wordt dit jaar flink geraakt door de
economische teruggang. De afzet daalt met 1,5 procent en de
winst met 4 procent. Daarnaast lopen de investeringen met 6 procent
terug. Dat blijkt uit onderzoek van het EIM in opdacht van MKB-Ne
derland. De stemming onder MKB-ondernemers is niet al te positief.
Was een jaar geleden nog 70 procent van hen positief over de ontwik
keling van de eigen omzet, nu is dat minder dan 20 procent. Vooral
de onzekerheid over de continuïteit van het eigen bedrijf en dat van
klanten en leveranciers speelt de ondernemers parten.
door Henk van de Voorde
MIDDELEBURG - Peter Feijtel,
voorzitter van de Regioraad
MKB-Zeeland, pleit juist voor 'positi
ve thinking', om de stemming te
doen omslaan. MKB-Nederland
vindt dat het kabinet op grond van de
minder rooskleurige economische
vooruitzichten op de kortst mogelijke
termijn met maatregelen moet ko
men om de investeringen op peil te
krijgen, de liquiditeit van bedrijven te
garanderen en ervoor te zorgen dat
het Nederlandse bedrijfsleven straks
sterk(er) uit de crisis komt. Het stimu
leringspakket dat het kabinet op vrij
dag 16 januari heeft gepresenteerd, is
wat de ondernemersorganisatie be
treft niet meer dan een 'tussenstap'.
Zo kunnen investeringen (fiscaal) aan
trekkelijker worden gemaakt door
een carry back van drie jaar bij ver
vroegde afschrijvingen en een verho
ging van de kleinschaligheids-investe-
ringsafstrek (KIA). Om investeringen
in duurzaamheid te stimuleren pleit
MKB-Nederland voor een aanpassing
van de energie-investeringsaftrek.
Door daarvan een directe uitkering
op het moment van winst te maken
in plaats van een aftrekpost achteraf,
krijgen bedrijven een tot anderhalf
jaar eerder de beschikking over het
geld. Ook voelt de ondernemersorga
nisatie veel voor een 'slóopregeling':
een bonus of investeringspremie voor
ondernemers die hun oude, vervuilen
de bestelauto willen inruilen voor een
nieuw en schoner exemplaar. Ruim
een derde van de bestelwagens in Ne
derland (317.000 stuks) zijn negen
jaar of ouder. De overheid zelf kan de
economie aanjagen door geplande in
vesteringen in de infrastructuur naar
voren te halen. Los van het rijkswe
gennet liggen ook op regionaal ni
veau tal van projecten klaar die snel
uitgevoerd kunnen worden. De on
dernemersorganisatie bepleit een im
puls voor de bouwsector, die met
400.000 arbeidsplaatsen en een pro
ductie van 48 miljard euro een econo
mische factor van betekenis is. Het ka
binet moet ervoor zorgen dat ook nu
80.000 nieuwe woningen per jaar
kunnen worden gebouwd. Om de
vraag te stimuleren denkt MKB-Ne
derland verder aan het (tijdelijk) fis
caal aftrekbaar maken van onderhoud
aan bestaande woningen.
Innovatie
Peter Feijtel wijst zeker in de huidige
tijd van malaise op het grote belang
van innovatie en kennisontwikkeling.
„We moeten ons onderscheiden met
hoogwaardige dienstverlening, of het
nu gaat om productie of handel. Om
de economie draaiende te houden,
moet je voortdurend op zoek zijn
naar nieuwe ontwikkelingen. Als ge
volg van de kredietcrisis wordt er ge
sproken van een kleine recessie, maar
het kan meevallen. Veel hangt af van
de houding. Ik denk dat de stemming
om zal slaan als denmensen positiever
gaan denken", aldus Peter Feijtel.
MKB Zeeland is de belangenbeharti
ger voor het midden- en kleinbedrijf
in Zeeland.
Doel is het ondernemersvriendelijk
maken van bestaand beleid en nieuw
beleid van gemeenten en de Provin
cie Zeeland. Het MKB is sterk gebaat
bij een gezond ondernemersklimaat,
waarvoor bundeling van onderne
merskrachten noodzakelijk is. Innova
tie, kennisontwikkeling en kennisuit
wisseling is speerpunt nummer 1 van
MKB-Zeeland. „Innovatie is noodza
kelijk om het hoofd te kunnen bie
den aan de sterker wordende nationa
le en internationale concurrentie. Al
Foto: duofoto
leen door te innoveren kan de toege
voegde waarde van producten wor
den vergroot. Daarnaast moeten be
leidsvoorstellen beter aansluiten op de
dagelijkse praktijk van MKB-bedrij-
ven. Innovatie en kennis zijn immers
instrumenten die MKB-ondernemers
alleen zinvol kunnen inzetten als ze
op korte termijn de bedrijfsresultaten
positief beïnvloeden." De oeverloze
bureaucratie is het MKB al jaren een
doorn in het oog. „Die vermaledijde
regelgeving. Er worden steeds com
missies in het leven geroepen om de
regeldruk te verlichten, maar uiteinde
lijk lijkt het juist alsof er nog meer re
gels zijn bijgekomen."
WisselweFking
Feijtel pleit voor een optimale wissel
werking van onderwijs en arbeids
markt in het snel vergrijzende Zee
land. De vergrijzing in combinatie
met de uitstroom van jongeren vor
men een grote bedreiging voor de
Zeeuwse economie. Daarom wil de
Regioraad MKB-Zeeland de volgen
de doelstellingen realiseren: zorgdra
gen voor meer gekwalificeerde men
sen en een hogere arbeidsmarktpartici
patie; bevorderen van samenwerking
tussen de 3 O's: Ondernemers, On
derwijs, Overheid; stimuleren van in
novatie in Zeeuwse ondernemingen
en organisaties; een grotere instroom
van jongeren op de arbeidsmarkt
door middel van beschikbare stage
plaatsen en leerwerkplekken; perma
nente educatie voor werknemers en
ondernemers via opleidingen die
maatwerk zijn voor de vraag uit de
markt; stimuleren van nieuwe (jonge)
ondernemers in Zeeland.
Peter Feijtel benadrukt de unieke
kwaliteiten van Zeeland. „Onze pro
vincie heeft enerzijds veel havendyna-
miek dankzij een diepzeehaven met
goede achterlandverbindingen en an
derzijds rust en ruimte via de zoge
naamde blauw-groene oase. De kunst
is om de kwaliteiten optimaal te be
nutten. Hoe vermarkt je nieuwe con
cepten, hoe kun je je onderscheiden?
Een totaalvisie is daarbij essentieel.
Die gezamenlijkheid mis ik wel
eens."
Na het extreme beursjaar 2008 vertelt Ronald Bleyenberg u over de huidige
visie op beleggen van IRIS, het gezamenlijke onderzoeksinstituut van Rabo
bank en Robeco.
Vooruitblik 2009
Door de effecten van de huizenmarktcorrectie in de VS en de toegenomen
leenkosten wereldwijd, verwachten we dat de huidige recessie langer zal du
ren dan de afgelopen twee recessies van begin jaren negentig en begin deze
eeuw.
Er is een grote schuldvermindering gaande, aangezien er in de economie in
het algemeen, en in de financiële sector in het bijzonder, te veel met geleend
geld is gewerkt. Het is moeilijk in te schatten hoever dat proces gevorderd is.
Maar gezien de omvang van het probleem ligt het voor de hand dat de we
reldeconomie voorlopig nog last heeft van de kredietcrisis. Bovendien laten de
macro-economische indicatoren zien dat de economie nog verder verslech
tert.
Wij verwachten dan ook een lange recessie, waarbij' het ongeveer twee jaar
duurt voordat de economie zich blijvend weet te herstellen, gemeten vanaf
het derde kwartaal van 2008. Vermoedelijk kan 2009 worden beschouwd als
een 'verloren jaar' waarin de economieën nog niet zullen opkrabbelen. Wel
wordt verwacht dat beleggers op betere tijden gaan vooruitlopen zodra dui
delijk wordt dat de economie niet verder verzwakt. De beurs loopt doorgaans
zes tot twaalf maanden voor op de economie. Tussen nu en een jaar ver
wachten we dan ook een begin van een structureel beursherstel te zien.
Aandelen Obligaties
De verwachting is dat het nog jaren kan duren voordat de aandelenmarkt
naar nieuwe hoogtepunten kan stijgen. Positief is dat de inflatierisico's zijn af
genomen. Hier staat echter tegenover dat overheden veel obligaties uitgeven
om de vele reddingsacties te financieren. Wij adviseren een neutrale weging
van aandelen in de beleggingsportefeuille en geven ook een neutraal advies
voor obligaties. High Yield Obligaties hebben door hun relatief hoge rente
van bedrijven met een lagere kredietwaardigheid een verhoogde kans op
wanbetaling. Toch wordt verwacht dat de extra vergoeding van 10% voor de
belegger opweegt tegen de risico's.
Spreiden, spreiden, spreiden!
Een goed gespreide beleggingsportefeuille is het beste bestand tegen de gril
len van de markt. Iedere beleggingscategorie heeft een bepaald verwacht
rendement en een eigen risico. Bovendien is het zo dat de verschillende be
leggingscategorieën op hetzelfde moment vaak niet even goed of slecht pres
teren. Ook is het verstandig om te spreiden over verschillende sectoren en re
gio's. Dat geldt niet alleen voor aandelen van bedrijven maar net zo goed
voor obligaties. De afgelopen kredietcrisis heeft maar weer eens aangetoond
hoe groot de risico's zijn als teveel wordt belegd in een bepaald aandeel of in
een bepaalde obligatie. Door te beleggen in beleggingsfondsen kan het in
richten en spreiden van een portefeuille een stuk eenvoudiger worden. Hoe
dat het beste kan en welke portefeuilleverdeling bij u past js afhankelijk van
uw beleggingsdoel, uw horizon en het risico dat u wilt lopen.
Coöperatief bankieren
De economie wordt over de gehele linie getroffen. Ook in deze turbulente
wereld kiest de Rabobank voor rust en continuïteit in haar klantbediening en
advisering. Als er één jaar is waarin we kunnen laten zien wat de kracht is van
coöperatief bankieren, is dat 2009.
Ronald Bleyenberg, teamleider Private Banking
bij Rabobank Terneuzen-Sas van Gent.
De informatie in deze publicatie is ontleend aan door IRIS betrouwbaar ge
achte openbare bronnenmaar voor de juistheid en
volledigheid daarvan kan niet worden ingestaan.
Voor de juistheid en de volledigheid van de ge
noemde feiten, meningen, verwachtingen en de
uitkomsten daarvan kan IRIS niet instaan.
De Rabobank verzorgt periodiek
een rubriek in de Ondernemer.
