in aandelen is niet veilig
'Rigoureuze maatregelen hebben het voordeel dat snel herstel mogelijk is'
REM
Theo Gommer, pensioendeskundige
PZC Zaterdag 31 januari 2009 1 1
Beste pensioenstelsel
Het Nederlandse pen
sioenstelsel wordt als
een van de beste ter we
reld beschouwd. Wie in
Nederland woont, heeft
in beginsel recht op
een AOW-uitkering.
Deze uitkering is de ba- i
sis achter de oudedags
voorziening in ons land.
AOW wordt opge
bouwd tussen het 15de
en 65ste levensjaar (elk
jaar twee procent). De
bruto-uitkering be
draagt op dit moment
ongeveer duizend euro
voor alleenstaanden, ge
huwde 65-plussers ont
vangen bijna 700 euro
bruto.
Naast de AOW, bou
wen de meeste mensen
die werken een aanvul
lend pensioen op. Bij
de meeste regelingen is
nu sprake van een sys
teem waarbij 70 pro
cent van het gemiddel
de salaris tijdens ie
mands loopbaan als
pensioen wordt opge
bouwd. Van het pen-
sioengevend salaris
wordt een bedrag afge
trokken (de franchise)
om rekening te houden
met de AOW die men
sen al ontvangen.
Wie niet tevreden is
over de hoogte van
AOW en de pensioen
uitkering, kan altijd aan
vullende maatregelen
treffen. Dat kan op ver
schillende manieren,
door het openen en vol
storten van een eenvou
dige spaarrekening tot
het oprichten van een
speciale vennootschap.
Om te controleren of
het pensioen voldoet, is
het goed om het jaarlijk
se pensioenoverzicht te
raadplegen. Voor de
meeste mensen vol
staat een pensioen dat
lager uitvalt dan het
laatstverdiende loon
omdat de financiële ver
plichtingen op hogere
leeftijd afnemen.
Wie zijn gezond verstand gebruikt,
weet dat niet te voorspellen is wanneer
zich incidenten voordoen die de finan
ciële wereld in rouw dompelen. Met an
dere woorden: beleggen in aandelen is
per definitie niet veilig. De komende pe
riode zal zich dan ook een nieuwe dis
cussie ontspinnen over de vraag in wel
ke mate pensioenfondsen in aandelen
mogen beleggen. Wie zich niet kritisch
opstelt en klakkeloos meegaat met aller
lei aannames over aandelen, is de afgelo
pen jaren bedrogen uitgekomen. De vo
rige eeuw mogen er periodes zijn ge
weest van ongekende euforie op de ef
fectenbeurzen, de laatste jaren is treur
nis troef
De Amsterdamse beursindex AEX
stond in augustus 2000 nog boven de
700 punten. Achteneenhalf jaar later is
daar nog maar 35 procent van over. De
rake klappen op de aandelenbeurzen
hebben enorme gevolgen voor de pen
sioenfondsen, die meestal rond 40 pro
cent van hun vermogen in aandelen be
leggen.
Op dit moment zijn de koersdalingen
extra vervelend, omdat de fondsen ook
getroffen worden door de dalende ren
te. Daardoor moeten ze hun verplichtin
gen hoger waarderen en daalt hun dek
kingsgraad. Vorig jaar rolden brancheor
ganisaties nog over elkaar heen met sus
sende woorden. Het zou allemaal goed
komen met de pensioenen. Maar soms
kan dat lang duren. De voorbeelden lig
gen voor het oprapen. Op 1 oktober
1928 stond de belangrijkste beursindex
ter wereld, de Dow Jones, op een stand
van 300 punten. Precies 25 jaar later
stond de index op 280 punten.
Aan het begin van 1965 stond de Dow
Jones op 889 punten. Zeventien jaar la
ter, begin 1982, was het 822 punten.
Wie in die lange periodes bleef zitten
in aandelen, verdiende niks en kon de
inflatie niet pareren.
Wat dichter bij huis schommelt de
AEX nu rond de 250 punten, een stand
die beleggers in het begin van 1996 ook
al op de beursborden zagen. Dertien
jaar is op een mensenleven een lange
termijn, zeker waar het gaat om finan
ciële belangen. Wie tijdens zo'n perio
de geen rendement behaalt en de infla
tie ziet stijgen, komt zichzelf een keer
tegen.
De praktijk wijst uit dat beleggen een
zaak voor de lange termijn kan zijn,
maar vooral dat het lot je gunstig ge
zind is tijdens een periode. De kans
daarop is niet te berekenen en vooral af
hankelijk van onvoorspelbare inciden
ten. Pensioenbestuurders zullen daar
de komende periode aan herinnerd
worden.
Pensioenbegrippen
Indexatie: het aanpas
sen van de pensioenuit
keringen en pensioen
aanspraken aan de infla
tie.
Middelloon: een pen
sioen dat is gebaseerd
op het gemiddelde sala
ris dat een werknemer
tijdens zijn carrière op
bouwt.
Eindloon: Een pensioen
dat is gebaseerd op een
percentage van het
laatstverdiende loon
dat een werknemer
krijgt.
Opbouwpercentage:
het jaarlijkse bedrag dat
op basis van een vooraf
vastgesteld percentage
aan pensioen wordt op
gebouwd.
Franchise: een bedrag
van het salaris waarover
geen pensioen wordt
opgebouwd. Dat kan
doordat mensen naast
pensioen ook AOW op
bouwen.