Zeeland
en dan spugen in het epje
Geert Mark
Werkgelegenheid
licht toegenomen
Ontslag dreigt
bij fabrieken
van Philips
DNA-onderzoek
'Mijn studenten kunnen dingen waar ik als student
niet van durfde dromen.' HZ-chemiedocent Dolf Evenberg
www.interieur-paauwe.nl 7o"n n
PZC Woensdag 28 januari 2009 3
gelijk is om op basis van de gevon
den skeletten een profiel te maken
van de oer-Vlissinger. De conclusie
was dat het heel lastig is. DNA is
namelijk-als een boek met drie mil
jard letters. Je kan steeds maar één
letter analyseren. Voor je dan weet
waar het boek over gaat..."
Arwin dropte bij zijn docent de
wens voor een eigen DNA-lab.
„Want dat precieze werk in het ge
wone lab hier op school, dat werk
te niet. Ik kon me niet concentre
ren, met al die andere studenten
om me heen. Er hoefde maar ie
mand te hoesten en mijn onder
zoek was verpest. Eerst mocht ik
in een provisorisch labje, maar me
neer Evenberg kreeg het nog voor
elkaar ook om een écht DNA-labo-
ratorium op te richten."
De Scheldeskeletten liggen nu nog
in een magazijn. Maar met een
beetje geluk komen ze binnenkort
naar het laboratorium van de HZ.
Het liefst zou docent Evenberg er
de wortels van kiezen van onder
zoeken. „Daar blijft het DNA goed
in bewaard. Vaak zonder besmet
te raken. En je kunt het gemakke
lijk verpulveren. Maar we hebben
er de dure apparatuur niet voor.
Daarom zagen wij gewoon een
schijf uit een dijbeen, omdat dat
Maaike Herrebout bekijkt het epje.
lekker groot is en vol beenmerg,
waar we vervolgens gaten in bo
ren. Het slijpsel is fijn genoeg om
mannetje of een vrouwtje en om
welke bloedgroep gaat het? Van
die dingen."
Studenten die niet genoeg kunnen
krijgen van het CSI-gepriegel, mo
gen stagelopen in Duitsland, Enge
land of de Universiteit van Leiden.
Ze zijn er volgens Evenberg véél
verder. „Zij zijn dé specialisten. Ze
kijken naar afwijkingen en achter
halen hoe mensen over de wereld
zijn gemigreerd."
Zo ver is de HZ nog niet. En zo
veel past er niet in een studiepro
gramma. Toch is Evenberg trots
op het lab. „Mijn studenten kun
nen nu dingen waar ik als student
niet eens van durfde dromen. Wij
droomden ervan één enkel geïso
leerd gen te bestuderen. Inmiddels
is dat wel honderdduizend keer ge
daan. Een analyse waar je toen
tien jaar over deed, is nu in een
halfjaartje gepiept. En dan te be-
te isoleren. Als het allemaal lukt,
ons lab is nog maar een maand
operationeel, kunnen onze studen
ten dat analyseren. Was het een
denken dat we nu toegaan naar
één persoon in één lab, in één
week! Maar ja, de computers van
toen hadden niet eens het geheu-
Hoe werkt DNA-onderzoek?
gen van mijn huidige USB-stick.
Ia, ik zou willen dat ik student
was in deze tijd. Het is nu veel leu
ker en véél spannender."
DNA-lab op de HZ
In het DNA-lab kom je met de
studie life sciences, ofwel biowe-
tenschappen, met het zwaarte
punt op biologie en chemie.
Met DNA-kennis kun je in de
praktijk terecht in de biomedi
sche hoek (kankeronderzoek,
erfelijke ziekten, chronische
ziekten, infectie Sr afweer), fo
rensisch onderzoek en in de ge-
zondheid- en voedingsbranche.
De beroepen die je kunt uitoe
fenen zijn: laboratoriumonder
zoeker, kwaliteitscontroleur,
veiligheidsfunctionaris, verte
genwoordiger, tweedegraads
docent en consultant.
Maar je kunt je ook wagen aan
stamboomonderzoek of DNA
kunst maken, zoals op de site
www.dna 1 l.com
Aanstaande zaterdag is het van
open dag op de HZ, en dus
ook in het DNA-lab. Belangstel
lenden kunnen binnenlopen
van 10.30 tot 15.00 uur.
Cel
Leerlingen van de HZ mogen DNA-
onderzoek doen op botten, gevonden bij
een opgraving in Vlissingen. Via een
dergelijk onderzoek kan men veel te weten
komen over bijvoorbeeld waar mensen
leefden en hoe ze eruit zagen.
Wat is DNA?
Afkorting van het Engelse
deoxyribonucleic acid
j (desoxyribonucleïnezuur)
C(NA in.een cel is verdeeld
over 46 chromosomen
DNA lijkt qua vorm
op een wenteltrap
'Leuningen' (nucleotiden)
bestaan uit fosfaten en suikers f
'Treden' (basen) bestaan
uit adenine, thymine,
cystosine en guanine
DNA bepaalt de erfelijke
eigenschappen
Zout (voorkomt oplossen
eiwitten) en oplosmiddel
(breekt celmembraam af)
Water met monster van
bijvoorbeeld haar,
bloed, botten of
huid i
Enzym
Toegevoegd enzym
breekt alle resten
af, behalve DNA
Rest (RNA)
Oplossing
krijgt warm
bad. Eiwitten
lossen minder
goed op
Oplossing krijgt ijskoud bad.
Zoutconcentratie
maakt eiwitten
onoplos
baar en
deze
slaan neer
Bezonken delen
worden uit
vloeistof
gefilterd
Celonderdelen
en eiwitten
Alcohol
Koude alcohol
wordt toegevoegd.
DNA wordt van
vloeibaar vast
Neergeslagen
DNA wordt uit de
oplossing gehaald.
Bakje met
speciale gel
die DNA
zichtbaar
maakt
DNA wordt in
'laantjes'
aangebracht
Door gel onder
spanning te
brengen, gaat de
negatief geladen
DNA 'lopen'.
Kleine fragmen
ten gaan sneller
Ontstane
patronen worden
vergeleken met
bekend DNA
COMMENTAAR
Geert Wilders
beweegt, Mark Rutte
reageert. Rutte ziet
de bedreiging op de
rechterflank van zijn VVD. Dus
pareert hij Wilders zo goed en
zo kwaad als dat gaat. Deze
politieke strategie is nog te
begrijpen. Maar gisteren maakte
Rutte een hele vreemde
beweging. Hij verdedigde
Wilders in de Tweede Kamer.
De voorman van de PVV wordt
vervolgd omdat hij veel te ver
gaat in zijn uitlatingen over
moslims. Voor Rutte is deze
rechtszaak aanleiding voor een
pleidooi om de vrijheid van
meningsuiting te vergroten.
Deze onbeholpen zet toont aan
dat Rutte het spoor helemaal
bijster is.
Ten .eerste kan de politiek beter
even zwijgen als een zaak
onder de rechter is. Anders
lopen wetgeving en rechtspraak
door elkaar. Ten tweede speelt
Rutte Wilders in de kaart door
de aandacht af te leiden van de
aard van deze kwestie. Wilders
heeft niets met de vrijheid van
meningsuiting in het algemeen.
Wilders heeft alles met de
vrijheid om zijn standpunten
over moslims te ventileren.
Als Rutte echt PW-kiezers wil
binnenhalen, heeft hij niets aan_
een debat over vrijheid van
meningsuiting. Dan zal hij
Wilders abjecte ideeën over
moslims voluit moeten
omarmen. Zover zullen de
liberalen in de WD het nooit
laten komen. Dus kan Rutte
maar beter zwijgen.
RolantQuist
MIDDELBURG - De werkgelegenheid
in Zeeland is vorig jaar met 1,3 pro
cent toegenomen. Alle andere pro
vincies deden het op dat vlak be
ter, met Flevoland (5,1 procent) als
absolute topper. De landelijk ge
middelde groei vorig jaar betrof
2,4 procent, oftwel 186.660 banen.
Met name de werkgelegenheid in
de zakelijke dienstverlening nam
toe. Alleen de landbouw liet een
krimp zien.
GOES, Marconistraat 28 (Meubelboulevard Goes) tel 0113-227077
MIDDELBURG, Mortiereboulevard 28 (Mortiereboulevard) tel 0118-606690
Kijk voor overige adressen en openingstijden op www.keukenkamploen.nl.
EINDHOVEN - Philips sluit zijn vesti
ging in Oss eind volgend jaar. In
deze fabriek wordt verlichting ge
produceerd voor auto's. De helft
van 'de 220 werknemers verhuist
naar Eindhoven. Voor de rest van
de medewerkers wordt ontslag
aangevraagd of gekeken naar een
andere standplaats. Philips heeft
dit gisteren bevestigd.
Eind 2005 werkten bij Philips in
Oss nog bijna zeshonderd men
sen.
Philips houdt nog verlichtingsfa-
brieken over in Middelburg, Ter-
neuzen, Roosendaal, Uden, Maar-
heeze, Winterswijk en Winscho
ten. Ook daar verdwijnen op korte
termijn honderden banen.
Januan-opruimincj
De opruiming
is gestart!
Vraag naar de
voorwaarden in de winkel.
Ontdek welke meubelen in de
opruimingcollectie zitten op:
20-
t M A
Zonnemaire ligt vlakbij Zierikzee; 50 autominuten van Rotterdam, Roosendaal en Terneuzen.