Buitengebied
Saeftinge is een succesverhaal
Walchere hae vö z'n eihen beginne!
1 V
x
26 Dinsdag 27 januari 2009 PZC
K 'V/.: .M
'3
Stichting Het Zeeuwse Landschap maak
te voor het Verdronken Land van Saef
tinge een nieuw beheerplan voor de pe
riode 20Q9-2020. Met ruim 3600 hecta
re aan slikken, schorren en kreken is het
een van de grotere en belangrijke na
tuurgebieden in ons land. Belangrijkste
kenmerk van de Saeftinge-natuur is de
getijdenwerking van de Schelde en het
ermee samenhangende krekenpatroon.
door Rinus Antonisse
De bestaande natuur behouden
en waar mogelijk verder ontwik
kelen. Dat is kort samengevat
het uitgangspunt van het nieu
we beheerplan voor het Verdronken
Land van Saeftinge. Daar komt nog re-
creatiebeheer bij, in de vorm van een be
zoekerscentrum bij Emmadorp en het or
ganiseren van, doorgaans drukbezochte,
excursies in het veld. Eigenlijk niks
nieuws onder de zon, want afgelopen ja
ren was het beheer ook al op deze doe
len afgestemd. En niet zonder succes.
Het Zeeuwse Landschap heeft onder
zocht hoe het Saeftinge afgelopen 12 jaar
is vergaan. Een belangrijke verandering
op de schorren was het gestaag ophogen
van het gebied door het afzetten van
zand en slib. Tussen 1992 en 2004 een
verhoging van gemiddeld 11 centimeter.
Het gaat nu langzamer, mede omdat het
storten van baggerslib vlak voor Saeftin
ge is opgehouden.
Het verlanden leidt ertoe dat het gebied
hoger en zoeter wordt. De zoute pionier-
plant slijkgras kan daar niet tegen en
nam af van 400 tot 40 hectare. Daar staat
tegenover dat zeebies, die van een licht
brak milieu houdt, toenam van 210 tot
760 hectare. Ook riet gedijde en bedekt
nu zo'n 90 hectare. De aanpassingen in
de plantenwereld hebben alles te maken
met de mate waarin overspoeling plaats
vindt. De lage delen die vaak de invloed
van het getij ondervinden zijn geknipt
voor zeekraal; op de hogere delen die
minder onder water staan, groeien soor
ten als zeebies, strandkweek of riet pri
ma.
Het Zeeuwse Landschap wil graag een af
wisselende vegetatie en geen eenheids
worst. Een gevarieerde schorbegroeiing
zorgt ook *oor een groter aantal vogel
soorten. Daarom wordt ongeveer een
kwart van Saeftinge begraasd, vanaf 1996
met runderen. Het tegengaan van de ver
ruiging is een succes en daarom wordt de
begrazing uitgebreid. Saeftinge is door de
uitgestrektheid en de wisselende leefge
bieden - van kaal slik tot uitgestrekte
grassige moerassige graslanden en rietvel
den - een waar dorado voor de vogels.
Zelfs de laagste schorren weten de broed-
vogels te vinden, al is de kans op over
stroming daar groot. Op de westelijke
schorrand broeden de laatste jaren 300
tot 500 paar visdieven. Op de hogere
schordelen broeden veel weidevogels.
Sommige soorten verging het afgelopen
jaren heel goed. Neem de tureluur, die in
bijna 20 jaar verdrievoudigd is in aantal
(in 2004 totaal 1600 broedparen. Saeftin
ge is daarmee nationaal gezin een echt
bolwerk voor de tureluur. Andere weide
vogels waarvan het aantal broedparen
toenamen zijn graspieper, gele
kwikstaart, wilde eend, slobeend en
scholeksters (die het elders in de delta
juist minder doet).
De rietvelden trekken uiteraard echte
rietbroeders aan. De paar bruine kieken
dieven van 30 jaar geleden zijn gegroeid
tot bijna 40 paar. Grauwe gans, kleine ka-
rekiet, rietgors, waterral, baardman en
blauwborst (met 450 paar bijna 5 pro
cent van de hele landelijke populatie)
doen het eveneens uitstekend. Het wach
ten is op bijzondere broedsoorten als
kleine zilverreiger en lepelaar. Ze eten al
wel in^Saeftinge.
Naast de broedvogels zijn het hele jaar
duizenden andere vogels aanwezig. In de
winter vooral grauwe ganzen en smien
ten. Maar ook steltlopers als kluut, groen-
pootruiter, drieteenstrandloper en bonte
strandloper. Dat is mede te danken aan
het ophogen van de nabije Platen van
Valkenisse, waar de steltlopers kunnen
eten.
Het gebied vormt een waar dorado voor vogels.
foto Peter Nicolai
Xt,
door Frans van der Heijde
Omda Zeeland de leste tied vanuut 01-
land nóha es in 't oekje gedouwd
oordt wi de slaehen valle, oor je en
lees je van mensen, die Zeeland zelf
standig wille maeke. Ik zou eigenlijk nog een
stapje verder wille hae, wan ik dienke dat het
goed zou weze as Walchere z'n eihen los zou
maeke van de rest van Zeêland en gewoon vö
z'n eihen zou beginne!
A jaeren ore me gekoeieneerd deu de rest van
Zeêland en dat bin me meer dan beu! in 't bij
zonder die lui uut Zuud Beveland ebbe di een
andje van. Het dieptepunt is bereikt mee aol 't
gedoe rond hèt ziekenuus van Zeêland, dat uu-
teindelijk in Goes moe komme, zögenaemd om
dat het in 't centrum van Zeêland leit. Lae me
nie lache, mee twi wereldsteden op Walchere...!
More a eêl lang nie mi serieus genome. Wete jul-
der, dat er in Goes erregens een landkaarte angt
van Zeêland en dat di Walchere alleên nog mè
waeter is....! Totale ontpoldering van 't kloppend
arte van onze provincie.
En me zulle wè nooit afkomme van dat stomme
gepraat over dat glas waeter, dat a ze in eên van
onze durpen vö een dubbeltje verkochte. En
dan zette ze bie dat vertellen toch een gezicht!
Het liekt wè of ze zeie wille: „Ons bin in ieder
geval nie zó gierig"
En laete me 't verhaal nie vergete van de noe
ouwe dames van die toen Zuud Bevelanse meis-
jesverênigienge 'Van knop tot bloem', die op
een twide Pinkstere hienge fletse in Walchere.
Di moeste d'r een paer de fietsbanden op laete
pompe. En de zuvere Walcherse lucht bleek nie
gratis in de banden gepompt t'oren....! Ze kunne
d'r zestig jaer laeter nog mee verontwaerdegieng
over praote..!
Pas kwam ik in Goes een echte Zuud Bevelan
der tegen, die me ook nog even onder uut de
zak gaf „Weet jie wi of Schotland leit?" En wel
ke eigenschappen de Schotten ebbe? Jae, ik wist
het: „Ze staen bekend as gierig en zunig!" Z'n ge
zicht stoeng in een plooie en ie gaf m'een
pluumpje vö m'n kennis van zaken om d'r an
toe te voegen: „En Walchernaeren bin noe ange-
spoelde Schotten...!" En lol dat'n ao!
Het liekt me dirom hlad hin slechte gedachte
om ons los te wéken van de rest van Zeêland.
Me steke de Sloedam wi deu en vraehe bie aole
deulaetposten van ons nieuwe land tolgeld, zö
nodig te combineren mee een dag- week- of
maendkaarte vö ons strange! Het lachen za ze
dan wè verhae, di in Zuud Beveland, as ze nie
mi gratis nè onze kust kunne komme en ze moe-
te kieze tussen vrie op de zeêdiek zitte of betae-
ld op de mooiste strangen van Nederland verblu-
ve. Jae, mee gratis douche!!
Oe of't aol za moete mee Walchere as een apart
land, stae me nog nie zö elder vö ohen, mè mee
geld uut 'Brussel' moet er toch eêlwat mogelijk
weze.
Een prima belastingklimaat komt er en natuur
lijk aol eihen vorzieningen zöas een ziekenuus,
polissieapparaat en rechterlijke macht. Zoetelan-
de en Domburg ore overspoeld deu de 'rieken
der aerde' en Veere oordt de culturêle hoofdstad
van Europa.
En vö mien, as sportman, komt er natuurlijk ies
eêl bijzonders bie. R.C.S. uut Souburg kan mee
doe in Europa. Ze komme mee knikkende knie
ën op 't vliegveld van Aernemuë an!En Davis
Cup tenniswedstrijden op 't kunsthos van Marie-
kerke. Ze wete nie, wat ze zie! Da's nog es wat
anders dan de Senior Games!
Vö 't volkslied en de vlagge schrieve me een
priesvraehe uut. Ook Zuud Bevelanders mohe
meedoe! Ieder kriegt as andienken een kaartje
van Walchere. Wan me staen dan echt op de
kaarte!