spectrum JO
PZC
Zaterdag 24 januari 2009
Mevrouw Verhoef heeft haar hand gebroken en heeft de thuiszorg nodig om haar steunkousen aan en uit te trekken.
Riny Jansen is kankerpatiënte.
Rijk dankzij de
- e 39-jarige Jan Torny
uit Almelo stond twin-
j tig jaar geleden aan
het begin van de eer
ste, landelijke particu
liere thuiszorginstel
ling. In tien jaar tijd
maakte hij Netwerk Thuiszorg Nederland
(NTN) groot, tot hij wat anders wilde gaan
doen. Hij verkocht zijn aandelen.
Enkele jaren later wilde hij 'het kunstje
nog eens doen'. Hij startte opnieuw een
thuiszorginstelling. En weer kijkt hij terug
op een miljoenenbedrijf Twee jaar gele
den verkocht hij zijn Thuiszorg Service Ne
derland (TSN) aan schoonmaakbedrijf Asi-
to.
Rijk is hij er volgens eigen zeggen niet van
geworden. Maar hij heeft er wel 'leuk aan
verdiend'. Hoe hij dat deed? Vooral regio
naal werken, met kleine teams en veel ge
bruik maken van automatisering, legt hij
uit.
Vicevoorzitter Jenneke van Pijpen van de
vakbond Abvakabo/FNV heeft er een ande
re mening over. Niet lang nadat Torny zijn
aandelen in NTN had verkocht, ging dat
bedrijf in 2001 failliet. Volgens Van Pijpen
was het bedrijf'door en door verrot'.
„Werkelijk alles was er rpis. De cao werd
niet nageleefd, het personeelsbeleid was
een zooitje en het bedrijf ging kapot aan
Patiëntenstops,
ontevreden personeel,
miljoenenfraudes en
thuiszorginstellingen
die failliet gaan. Dat is
waar de thuiszorg om
bekend staat. Maar het
is ook een van de
snelst groeiende
sectoren in Nederland.
Wie geld wil
verdienen, gaat de
thuiszorg in. „Dit
systeem is verziekt."
door Jacqueline Steenwijk
foto's David van Dam/GPD
onverantwoorde overnames van andere
instellingen." Over het huidige bedrijf TSN
is de Abvakabo wel tevreden. „Het is een
bedrijf dat zijn zaken goed heeft geregeld",
zegt Jan Kramer, bestuurder Zorg.
Succesvolle ondernemers in de thuiszorg.
Het lijkt een tegenstelling. Al jaren domi
neren doemscenario's in deze branche.
Grote instellingen luiden de noodklok.
Het geld is op: er is geen plaats meer voor
nieuwe patiënten. Wie zorg nodig heeft,
heeft pech.
Volgens brancheorganisatie ActiZ draait
ondertussen meer dan 60 procent van de
reguliere thuiszorginstellingen met verlies.
De een na de ander vraagt staatssteun om
te voorkomen dat ze omvallen. Personeel
rent massaal weg. Duizenden medewer
kers zijn inmiddels voor zichzelf begon
nen 'zodat ze weer de zorg kunnen verle
nen waarvoor ze zijn opgeleid'.
En alsof dat al niet genoeg is, blijkt ook
fraude aan de orde van de dag in thuiszorg-
land. Begin deze maand kwam het open
baar ministerie met een verontrustend rap
port. De Rotterdamse thuiszorginstelling
UenZo bleek voor miljoenen te hebben ge
fraudeerd. Zorg die niet geleverd was,
werd gedeclareerd. Een gedegen controle
ontbreekt. Daarnaast bleek het bedrijf via
allerlei BV-constructies op talloze manie:
ren zichzelf te contracteren. Op papier
leek het moederbedrijf nauwelijks winst te
maken. Die viel namelijk in de onderlig
gende BV's. Een werkwijze die op grond
van de wet mogelijk is.
„Het systeem is verziekt", stelt directeur
Jos de Blok van Stichting Buurtzorg Neder
land. Twee jaar geleden begon deze wijk
verpleegkundige, uit onvrede, een eigen
particuliere thuiszorginstelling. Ondertus
sen heeft hij tachtig vestigingen. Zijn mot
to: het kan beter en goedkoper. Bij Buurt
zorg werken kleine teams verpleegkundi
gen zelfstandig. Zij bepalen zelf welke zorg
iemand nodig heeft en garanderen dat de
patiënt altijd vaste medewerkers over de
vloer krijgt. Bovendien is het team 24 uur
per dag direct bereikbaar. Geen telefoniste
die de telefoon opneemt, geen secretaresse
die doorverbindt, geen 'ambtenaar' die
een vraag beantwoordt, maar de verpleeg
kundige zelf.
„Dat is voor de patiënt en voor de ver
pleegkundige veel fijner", legt De Blok uit.
Maar het is ook een stuk goedkoper. Door
dat er nauwelijks managementlagen in het
bedrijf zijn, blijven de kosten beperkt.
Door er scherp op te letten of iemand nog
wel de zorg nodig heeft die oorspronkelijk
geïndiceerd is, weet hij ook de kosten te
beperken.
De Blok: „Wij hoeven gemiddeld maar 40
procent van de zorg te leveren die geïndi
ceerd is. Wij maken patiënten weer zelf-
redzaam. En zo zou de zorg ook moeten
zijn, willen we het betaalbaar houden.
Maar wie geld wil verdienen, kijkt daar
niet naar. Die biedt het maximale aantal
uren zorg om zoveel mogelijk geld binnen
te halen. Het is eigenlijk pervers."
Sterk vermagerd, maar met een ongetem
de vrolijkheid, opent de 62-jarige Riny Jan
sen uit Zoetermeer de deur. Enkele maan
den geleden is bij haar een ernstige vorm
van kanker geconstateerd. Beter wordt ze
nooit meer. Maar zo ziek als ze zich na de
operatie en de eerste chemokuren voelde,
is ze niet meer. „Ik kan me alweer aardig
zelf wassen", vertelt ze. Toch krijgt ze nog
iedere dag hulp.
De klap die ze kreeg toen ze hoorde dat ze
ongeneeslijk ziek was, was groot. Maar de
afhankelijkheid van anderen daarna vond
ze nog veel erger. „Je verliest alles." Door
