Swat-vallei is een
hel voor vrouwen
'De mensen die het duidelijkst hun mond open doen om te protesteren zijn de mullahs.
Dus vergaren zij steeds meer aanhang' Pakistandeskundige Kristoffel Lieten van de Universiteit van Amsterdam
-
^Joo^w^telijkel
.grensprovincies!
BBSBalakotl
iyberpas;
Peshawar/
Islamabad!
'yM
Noordf
Waziristan
Zuid .Waziristan
^-Baïakpt'
Peshawar^.
jjj m
r Islamabad.
Zuid
Waziristan
Bafochistan
PZC Donderdag 22 januari 2009 9
gezeld gaan van een mannelijk fa
milielid. In Swat is dat inmiddels
ook het geval.
De meeste meisjes in beide gebie
den dragen een sluier vanaf hun
zesde. Zonder problemen mogen
ze vervolgens buitenspelen tot het
moment dat ze ongesteld worden.
Vanaf dat moment zitten ze bin
nen.
Alle meisjes worden tussen hun
zestiende en twintigste uitgehuwe
lijkt. Vrouwen werken niet, maar
verzorgen de familie.
De Pakistaanse regering is woe
dend over de acties van de taliban
in Swat. Maar omdat de autoritei
ten de veiligheid van de schoolkin
deren niet kunnen garanderen,
hebben ze maar toegegeven aan de
terreur. „Alle scholen in Swat zul
len tot 1 maart dichtblijven", aldus
een regeringswoordvoerder. „In
die periode hopen we de taliban
verslagen te hebben. Daarna gaan
de scholen weer open."
„Heel, heel slecht wat er gebeurt
in Swat", verzucht de voormalige
gouverneur van de Noordwestelij
ke Grensprovincie (waar de
Swat-vallei ligt), luitenant-gene
raal Ali Muhammad lan Aurakzai.
Aurakzai - zelf Pathaan - vindt het
niet onlogisch dat echtparen liever
zonen dan dochters krijgen.
„Ze kunnen niet naar buiten toe,
dus in de praktijk stellen ze niet
veel voor."
En: „Vrouwen worden minder ge
waardeerd dan mannen omdat
vrouwen in de Pathaanse traditie
niets erven. Alle bezittingen gaan
naar de zonen, niet naar doch
ters." Dat betekent dat een familie
met louter dochters kans loopt al
haar bezittingen kwijt te raken als
de vader sterft.
Basheer Khan, vader van zes doch
ters in de Swat-Vallei, gaat tenmin
ste twee van z'n dochters naar Isla
mabad sturen. „Daar kunnen ze
tenminste wel normaal naar
school."
Want Khan gelooft niet dat de tali
ban snel verslagen zullen worden.
„De regering kan zoveel beweren,
maar het zijn de taliban die hier
de werkelijke macht hebben."
Basheer Khan, die een boomgaard
heeft en behoorlijk rijk is, vertelt
dat veel armere families hun doch
ters niet naar veiligere plekken
kunnen sturen. „Mijn dochters
zijn een uitzondering. De meesten
zullen gewoon thuis blijven zon
der enige scholing." Daarna ver
zucht hij: „Weer een generatie ver
loren."
door onze correspondent
Harald Doornbos
AFGHANISTAN
Kabul
PAKISTAN
Een Pakistaan kijkt uit over de stad Balakot in Pakistaans Kashmir, waar in
2005 een zware aardbeving plaatsvond. foto Eric Feferberg/AFP
rsï
P
Bewoners van de Swat-vallei steken in december van het vorig jaar te
paard een rivier over nadat een zelfmoordterrorist een brug heeft
opgeblazen. foto Rashid Iqbal/EPA
Federaal Bestuurde Stamgebieden
Noord-Westelijke Grensprovincie
Gecontroleerd door de taliban
Grote ravage op 5 december van het vorig jaar
op een markt in Peshawar, de hoofdstad van
de Noord-Westelijke Grensprovincie. Daar
ontplofte die dag een bom die 29 mensen
doodde. foto Arshad Arbab/EPA
akistan is al een strikt is
lamitisch land, maar in
de Swat-vallei - zo'n 150
kilometer ten noorden
van de hoofdstad Islama
bad - gaat het er nog een stukje
strenger aan toe. Tv-kijken en mu
ziek zijn verboden. Voor mannen
staat de doodstraf op het niet dra
gen van een baard. Inenten tegen
polio mag ook niet, ondanks het
feit dat de taliban-
leider in Swat,
Fazlullah, zelf
mank loopt om
dat hij als kind
polio had.
Sinds 15 januari
moeten alle meis
jesscholen dicht.
Meisjes moeten
thuisblijven, vin
den de taliban.
Het opblazen
van vijf scholen
afgelopen week
einde is niets
nieuws. Sinds de
taliban twee jaar
geleden begon
nen met een op
stand tegen het
lokale gezag, heb
ben ze al 180
scholen opgebla
zen of in brand
gestoken. Daarbij zijn tenminste
tweeduizend doden gevallen in de
Swat-vallei. Het lukt het Pakistaan
se regeringsleger niet de taliban te
verslaan.
De situatie in Swat lijkt op die in
Waziristan, een andere woelige
grensprovincie. Volgens geruchten
zou Osama bin Laden zich ophou
den in een van de gebieden.
Ingeklemd tussen 3.000 meter ho
ge bergen, is de Swat-regio een
groene, vruchtbare vallei waar het
relatief koel is. Swat kent zelfs Paki-
stans enige ski-piste. Maar ook ski
ën is verboden door de taliban.
Swat was tot twee jaar geleden het
populairste vakantiegebied van Pa
kistan.
Waziristan is droger, uitgestrekter
en lijkt meer op een woestijn. In
tegenstelling tot Swat is Wazi
ristan altijd een wild gebied ge
weest, bewoond door stammen.
Beide plekken zijn, in Westerse
ogen, zeer vrouwonvriendelijk. In
Waziristan, waar meisjesscholen al
decennia dicht zijn, mogen vrou
wen niet naar buiten tenzij ze ver
Pathanen
^Waziristan) heeft Pakistan de onafhan-
:elijkheid erkend. Dat akkoord maakte
;en einde aan de oorlog die in 2004 be-
pn en waarin Pathaanse stammen en Al
5aida tegen Pakistan en de VS vochten.
)e Pakistaanse (oud-)president Musharaff
;teunde de VS in de strijd tegen de tali-
ran en Al Qaida. Hij gaf de Waziri's de
reuze: óf de taliban en Al Qaida gaan vrij-
villig weg, óf de Waziri's verjagen hen.
)e meerderheid van de stammen koos
roor het laatste, maar in de praktijk komt
laar niets van terecht.
In de bijna 75.000 vierkante kilome
ter grote Noord-Westelijke Grenspro
vincie (de kleinste van de vier Paki
staanse provincies), leven 21 miljoen
mensen. Peshawar is de hoofdstad.
Dé provincie ligt ten noorden van de
Federaal Bestuurde Stamgebieden.
In 1947 koos de provincie in een refe
rendum voor aansluiting bij Pakistan,
dat onafhankelijk werd.
Afghanistan claimde het gebied ook,
wat tot spanningen tussen beide lan
den leidde.
Toen de Sovjet-Unie in 1979 Afgha
nistan binnenviel, vluchtten 5 miljoen
Afghanen naar de provincie. Daar wo
nen er nu nog 3 miljoen. De meeste
Pakistanen zien de provincie als een
oord van radicale moslims.
De Swat-vallei ligt in de provincie.
Het was tot de taliban er de scepter
gingen zwaaien een toerisch cen
trum, het enige skigebied van Paki
stan en favoriete bestemming van hu
welijksreizen. Het landschap wordt
vaak met Zwitserland vergeleken.
De Pathanen (andere benaming:
Pashtun of Pakhtun) wonen in zowel
Afghanistan als Pakistan. Ongeveer
42 procent van de Afghanen is Pat-
haan, de grootste bevolkingsgroep.
De grens tussen Pakistan en Afghanis
tan loopt dwars door hun stammen-
gebieden heen.
Pathanen voelen zich meer Pathaan
dan Afghaan of Pakistaan. Ze belijden
meestal de soennitische islam en vor
men de kern van de huidige Afghaan
se regering. Er zijn twee stammen-
groepen: de Durani of Abdali, en de
Ghilzai. De Waziri's in Waziristan val
len onder geen van deze twee groe
pen.
De Pathanen leven in clans, hechte
dorpsgemeenschappen en al even
hechte familieverbanden, die soms
hevige conflicten uitvechten. Behalve
islamitische wetten hanteren de Pat
hanen een eigen stelsel van onge
schreven regels, het Pashtunwali. Die
regels wortelen in zeer oude tradities
van vóór de komst van de islam.