Binnenland
Elektronisch dossier Echte liefde
patiënten niet veilig
Russische bendes in
internetbankieren
Europa wordt door schone lucht helderder
Overleg ov-chipkaart loopt vast
Deskundigen
waarschuwen voor
uitlekken informatie.
Sms-alert ambtenaren
Criminelen zoeken
manieren om geld van
consument te stelen.
4 I Dinsdag 20 januari 2009 PZC
door Floor Ligtvoet
DEN HAAG - Het elektronisch pa
tiëntendossier gaat tot incidenten
leiden waarbij privacygevoelige,
medische informatie op straat
komt te liggen.
Dat voorspellen iet- en veiligheids
experts Peter Westerveld en Bart
Jacobs. „De veiligheid van het sys
teem is gewoon niet te garande
ren."
Het landelijk elektronisch patiën
tendossier (epd) is volgens hen
buitengewoon kwetsbaar, omdat
er. zoveel mensen gebruik van
gaan maken. Vanaf september
gaat het nog alleen om huisartsen,
huisartsenposten, apothekers en
ziekenhuisapothekers. Later ko
men daar medisch specialisten,
ambulancepersoneel en eerstehulp-
artsen bij. En patiënten kunnen
straks via internet zien welke art
sen hun dossier hebben bekeken.
Hoe meer gebruikers, hoe onveili
ger het systeem wordt, waar
schuwt Bart Jacobs, hoogleraar in
formatica en technische toepassin
gen van de Radboud Universiteit
Nijmegen.
Het epd wordt juist ingevoerd zo
dat een betere uitwisseling van me
dische gegevens tussen artsen mo
gelijk is. Dat moet volgens minis
ter Ab Klink (Volksgezondheid)
voor een afname zorgen van ver
mijdbare ziekenhuisopnames en
medicatiefouten.
„Het is maar afwachten hoe zorg
vuldig zorgverleners met het elek
tronisch patiëntendossier om
gaan", zegt Peter Westerveld van
Sincerus, een bedrijf dat ziekenhui-
De veiligheidseisen die aan zorg-
verleners bij gebruik van het
elektronisch patiëntendossier
worden gesteld, zijn volgens ex
perts te laag.
zen en bedrijven adviseert over
het beveiligen van privacygevoeli
ge gegevens. Persoonlijk is Wester
veld voorstander van het epd,
maar hij ziet het veilig gebruik er
van door zorgverleners somber in.
Beveiliging is vaak een sluitpost in
de zorg, merkt hij in de praktijk.
„Het krijgt geen prioriteit want
het maakt geen patiënt beter."
De veiligheidseisen die nu aan
zorgverleners bij gebruik van het
elektronisch patiëntendossier wor
den gesteld zijn volgens hem te
laag. Personeel wordt ook niet vol
doende geïnstrueerd hoe het op
een verantwoorde manier met sys
temen als het epd om moet gaan:
„Invoering in september is daarom
veel te ambitieus. Eerst moet ieder
een aan de veiligheidsnormen vol
doen." Westerveld denkt dat het
zeker nog een jaar langer zal duren
voordat de sector daar klaar voor
is.
De Tweede Kamer debatteert van
daag over het epd.
DE BILT - Europa kent steeds min
der mistige of nevelige dagen. De
afgelopen dertig jaar werd het
zicht steeds minder vaak beperkt.
Belangrijke oorzaak daarvan is dat
de lucht schoner is geworden. De
concentratie van de smogelemen-
ten zwaveldioxie en stikstofoxide
is sterk afgenomen.
Dit zijn conclusies van Geert ]an
van Oldenborgh van het KNMI en
Robert Vautard en Pascal Yiou van
het Franse onderzoeksinstutuut
voor klimaat en milieu. Hun arti
kel is gepubliceerd in Nature Geos-
cience, liet Van Oldenborgh giste
ren weten.
Minder mist betekent ook meer
warmte. De afname van nevel le
vert mogelijk een kleine, maar
meetbare bijdrage aan de opwar
ming in Europa. Mist en nevel hou
den zonnestralen tegen. Schonere
lucht zorgt daarmee indirect voor
hogere temperaturen overdag. Op
de nachttemperatuur heeft het
geen effect. De onderzoekers schat
ten dat de afname van het aantal
mistdagen zo'n 5 tot 10 procent
van de opwarming in Europa kan
verklaren. Uit zichtmetingen van
342 meteorologische stations in Eu
ropa komt naar voren dat het aan
tal mistdagen sinds 1980 is gehal
veerd.
De afname is het sterkst in gebie
den waar luchtvervuiling het
meest is teruggedrongen.
Sinds 2000 gaat het niet zo hard
meer met de afname. Het is moei
lijk de luchtkwaliteit nog verder te
verbeteren. De onderzoekers ver
wachten dan ook dat de invloed
van de mistafname op de opwar
ming langzaam wegebt.
TILBURG - Tilburg heeft 2000
diensttelefoons van ambtenaren
aangemeld voor sms-alert. De ge
meente hoopt door deelname aan
deze waarschuwingsdienst van de
politie de pakkans van overvallers
te vergroten. Het gaat dm ambtena
ren die veel op straat zijn.
De Immigratie- en
Naturalisatiedienst gaat fel
jagen op schijnrelaties. Met
huisbezoeken en interviews
wordt gekeken of een relatie
'duurzaam' is.
door Arjen de Boer
en Marloes de Koning
Het verhoor deed Arie
Jongejan denken aan
'oude Oostblokprak-
tijken'. Hij moest on
langs naar een kan
toor van de Immigratie- en Natura
lisatiedienst (IND) om zich samen
met zijn Nigeriaanse vriendin te
verantwoorden voor hun relatie.
Door het grote leeftijdsverschil,
zo'n dertig jaar, twijfelde de
vreemdelingendienst aan de' echt
heid van hun liefde.
„Het was nogal gênant", vond
Arie. Afzonderlijk van elkaar moes
ten ze een half uur lang antwoord
geven op het vragenvuur van een
IND-ambtenaar. Heeft u twee
bankrekeningen? Wat voor auto
rijdt u? Wat heeft u zaterdag ge
daan? Wat is de hobby van uw
vrouw? Wat heeft zij voor uw ver
jaardag gegeven? Van welk merk is
de wasmachine? Welke tandpasta
gebruikt u? Wat zit er in de koel
kast? „Zoiets heb ik nog nooit mee
gemaakt", stelt zijn advocaat die
bij de verhoren zat.
Dat het leeftijdsverschil reden is
voor een verdenking, vindt Arie
belachelijk. Omdat nog niet duide
lijk is of de IND in hun liefde ge
looft, durft Arie niet met zijn ech
te naam in de krant. Begin 2007 be
gon het ambtenaren van de IND
op te vallen dat ze geregeld aanvra
gen kregen voor verblijfsvergun
ningen voor 'verblijf bij partner',
terwijl ze twijfels hadden over de
echtheid van de relatie. De preven-
DEN HAAG - Na zes uur overleg tus-
sen consumentenorganisaties, ver
voerders en overheden over de
voorwaarden voor invoering van
de ov-chipkaart zijn de partijen
geen steek verder gekomen. „We
hebben tot in detail onze stand
punten uit kunnen leggen, maar
hebben daar geen inhoudelijke
reactie op gekregen", zei een
woordvoerster van de Consumen
tenbond gisteren na afloop. „Dat
baart ons zorgen, tien dagen voor
dat de kaart ingevoerd wordt in de
Rotterdamse metro." De clubs krij
gen vrijdag pas te horen wanneer
ze een reactie krijgen op hun
standpunten, die ze jaren geleden
al formuleerden. „Onze voornaam
ste punten zijn dat het vervoer
met de ov-chipkaart niet duurder
wordt en dat het reizen ermee
makkelijker wordt." Op het eerste
punt lijken de consumentenorgani
saties de strijd al verloren te heb
ben. Zo verdwijnt met de komst
van het digitale vervoersbewijs het
goedkopere retourtje.
AMSTERDAM - Sinds het begin van
de financiële crisis is het interna
tionale recherchebureau Ultrascan
gestuit op onverwacht grote aantal
len Russische criminelen, die on
der meer naar Nederland zijn geko
men. Volgens de organisatie zoe
ken ze methoden om Nederlandse
banken en hun klanten op te lich
ten en hun geld te stelen.
Het bedrijf kreeg opdracht van
een internationale denktank om
onderzoek te doen naar grensover
schrijdende criminele netwerken
eri cybercrime. Sinds november
2006 speurt de organisatie naar cri
minelen die zich toeleggen op in
ternationale fraude met bankkaar-
ten en internetbankieren.
Ultrascan zegt dat de Russische
misdadigers betaalknooppunten,
zoals bijvoorbeeld pinapparaten of
glasvezelkabels, onderzoeken en
kijken hoe ze daarin een lek kun
nen forceren. Het zijn ook de Rus
sen die al hebben bekeken hoe ze
vertrouwelijke gegevens van reke
ninghouders bij geldautomaten
van Wincor NLxdorf van ABN Am-
ro kunnen aftappen, weet Ultra
scan. Deze skimapparatuur heb
ben ze al laten ontwikkelen. Ze la
ten de apparaten de komende tijd
via netwerken van stromannen
plaatsen. „De Russen hebben ook
software laten maken om aanval
len op internetbankieren groot
schalig mogelijk te maken. Ze be
schikken over programma's voor
het draadloos opvangen van betaal
gegevens", zegt Ultrascan. Het be
drijf vindt dat banken preventieve
maatregelen moeten gaan nemen.
„De omvang van Russische crimi
nele activiteiten is buiten elke pro
portie", zo staat in het onderzoek.
