Zeeland
De mens blijft toch altijd
ondergeschikt aan de natuur
Lilian
LEZERSEXTRA PZC
Zeeuwen gezocht
in Amerika
Oud-Goesenaar loopt
moederziel alleen door
Canada en Alaska.
Onze verslaggeefster
Lilian Dominicus reist
door noordoosten VS.
Beleef Alaska in het muZEEum
met 50% korting!
H n
1 i
PZC Maandag 19 januari 2009 I 17
Oud-Goessenaar Wilco van den Akker wil weer terug naar Alaska.
door Dewi Gigengack
Voor zijn eigen veiligheid
was het beter om zo min
mogelijk te rusten. Stil
staan betekende bevroren vinger
toppen en tenen binnen een paar
minuten. In zijn eentje, sneeuw
stormen en temperaturen tot vijf
tig graden onder nul trotserend,
probeerde avonturier en oud-Goes-
senaar Wilco van den Akker iets
dat niemand ooit had gedaan: in
veertig dagen een 1600 kilometer
lange goudkoortsroute door Cana
da en Alaska afleggen. In de win
ter, te voet.
Precies een jaar geleden vertrok
hij. De beruchte tocht van Fair
banks in Alaska naar het Canadese
Whitehorse was in 1896 het decor
van de grootste goudkoorts tot
dan toe. „Ik wilde weten welke
mentaliteit en eigenschappen je
nodig hebt om om te gaan met de
dingen die je daar tegenkomt. Je
begint in de beschaving, maar je
gaat steeds verder weg-van de be
woonbaarheid. Het lijkt alsof je te
rug loopt in de tijd. De mensen
die je dan tegenkomt leven alsof
het honderd jaar geleden is."
Tegenwoordig wordt de route ge
bruikt voor een bekende sleehon
denrace, de Yukon Quest Trail.
Ook Van den Akker ging met een
slee, maar die honderd kilo aan ba
gage trok hij zélf voort. Met daarin
een lichtgewicht tent, high-
tech-kleding, een goede slaapzak,
een brandertje om sneeuw te smel
ten, twintig liter brandstof en -
'het belangrijkst' - een satelliettele
foon en een satelliet-tracker voor
het thuisfront en de reddings
dienst.
Na een jaar trainen ging Van den
Akker op pad. „Ik liep op de eerste
bergpas toen een enorme sneeuw
storm begon. Normaal zie je dan
een groot grijs vlak op je af ko
men, maar het was al donker. Het
was min twintig, niet eens zo
koud. Omdat het ineens enorm be
gon te waaien, voelde het als min
vijftig of zestig. Je huid kan dan
verbranden van de kou, je kunt
blaren of brandwonden krijgen. Ik
zag geen hand meer voor ogen en
wilde zo snel mogelijk die berg af
Ik moest nog drie kilometer om
bij een dal te komen. Daar heb ik
een gat gegraven in de sneeuw en
mijn tent opgezet. De volgende
ochtend bleek dat ik in de verkeer
de vallei was. Het heeft me drie da
gen gekost om weer op mijn route
te komen."
Na 800 kilometer kwam Van den
Akker aan bij de Yukon-rivier.
„Het plan was om over de bevro
ren rivier te lopen, want dan kan
je vaart maken. Inmiddels was het
min 45 graden. Gedeeltes van de ri
vier waren bevroren. Die stukken
waren door de stroom weer losge
gaan en tegen de buitenbochten
opgestapeld tot twee meter hoge
obstakels van kruiend ijs. Ik ben
een stuk over en langs de rivier ge
lopen, maar ik liep vast in een bui
tenbocht. IJsschotsen van vijftig
meter breed en twee meter hoog,
net enorme glasscherven, blokkeer
den de route. De rivier loopt tus
sen de bergen, dus links van mij
was een wand van steen die tien
meter loodrecht omhoog ging.
Rechts was open water. De enige
manier om verder te komen was
teruggaan en een andere route zoe
ken. Vanuit een blokhut heb ik ver-
'Je krijgt het sneller koud
en je kunt niet
meer helder denken'
kenningstochten ondernomen. El
ke keer kwam ik na een dag of
twee terug, want alles liep uit op
een dood spoor."
Van den Akker zat twee weken
lang vast in die hut. „Na een week
had ik geen eten meer. Dan gaat je
energie omlaag. Je krijgt het snel
ler koud en je kunt niet meer hel
der denken." De bewoonde we
reld was 250 kilometer terug. „Cir
cle City, een dorpje waar maar
veertig mensen wonen."
Zwaar vermoeid en ondervoed
moest Van den Akker terug. De ex
peditie werd een overlevingstocht.
„Het was slopend. Zwalkend
kwam ik na vier dagen lopen in
Circle City aan. Onderweg had ik
sneeuw gegeten, wat niet slim is,
want als je het niet zuivert kan je
infecties oplopen. In een hutje
kwam ik per toeval voedsel tegen.
Een blikje ananasschijven en een
blik bruine bonen. Over datum,
maar ik heb het direct opgegeten.
Dat was wel een erg grote luxe."
De Yukon Quest was inmiddels be
gonnen en in Circle City waren de
media aangekomen met 'bush pla
nes', kleine vliegtuigjes. „De enige
kans die ik nog had om verder te
gaan was iemand daar vragen of
ze me met een vliegtuigje over dat
punt konden brengen." Dit leek te
lukken, totdat de piloot de slee zag
die ook mee moest. Die was te
groot. „Daarmee was de expeditie
voorbij. Toen besefte ik: 'dit was
het dan'. Ik was enorm teleurge
steld, want fysiek voelde ik me
nog fit. Maar de mens blijft altijd
ondergeschikt aan de natuur. En
dat is eigenlijk wel mooi."
„Ik heb de beslissing genomen om
niet het risico te nemen. Om te
zeggen: nu ga ik niet verder. En
dat had ik nog nooit eerder ge
daan, ik ging altijd verder." In
2006 won Van den Akker een race
van 1800 kilometer van oost- naar
zuid-Alaska, en was daarmee de ze
vende mens op aarde die die
tocht, de Iditarod, volbracht had.
„Maar tijdens die race had ik me
zelf zó ver gepusht dat het me
bijna het leven heeft gekost."
„Ik ben onderkoeld geraakt. Aan
het einde van een nacht lopen was
ik zo uitgeput dat ik op mijn slee
ging zitten. Ik had eigenlijk al min
of meer afscheid genomen. Ik zag
mezelf zitten op die slee, besefte
dat ik in gevaar was maar lichame
lijk was ik helemaal op. Ik had het
geluk dat de zon opkwam. Toen ik
die felle zonnestralen voelde, besef
te ik dat ik écht in de problemen
zat. Ik zette een paar passen, en
toen nog een paar. Op de "finish
ben ik in tranen uitgebarsten.
Mijn fysieke grens ligt ver, en die
ik heb ook vaak verlegd, maar die
keer ben ik echt té ver gegaan. Ik
was teleurgesteld in mezelf dat ik
mijn leven op het spel heb gezet.
En voor wat? Zo'n stomme race."
Van den Akker wil volgend jaar
weer terug naar Alaska. „Het is
een van de mooiste gebieden op
aarde. Ik zou graag een tijd met Es
kimo's willen leven, de ontberin
gen voelen die zij ook voelen. Het
is een gesloten gemeenschap die je
niet even van tevoren kan bellen
van 'joh, kan ik even meelopen'.
Het komt dus weer neer op die
slee op je nek nemen en weer hon
derd jaar teruglopen in de tijd."
door Lilian Dominicus
GOES - Wie kent nog Zeeuwen die
in Amerika wonen of werken?
Over een kleine maand vertrek ik
als verslaggeefster van deze krant
naar het noordoosten van de Vere
nigde Staten.
Daar ga ik op zoek naar de talrijke
Zeeuwse sporen in het landschap,
achtergelaten in vierhonderd jaar
van betrekkingen tussen Neder
land en Amerika. Dit is het jaar
waarin we vieren dat Henry
Hudson vier eeuwen geleden on
der de vlag van de VOC voor het
eerst voet zette op het eiland Man
hattan.
De afgelopen maanden ben ik al le
gio ideeën voor verhalen tegenge
komen, die het komend jaar een
plek zullen krijgen in de zaterdag-
bijlage Spectrum. Zo reis ik langs
de gemeenschappen die dominee
Adriaan Zwemer uit Oostkapelle
stichtte in onder meer Albany
(New York), South Holland (Illi
nois) en Middelburg (Iowa). Ik ga
naar de dorpen Zeeland, Middel
burg en Oostburg, zo genoemd
door de eerste bewoners die zich
er vestigden.
Maar ik ga ook op bezoek bij enke
le Zeeuwse studenten op een Ame
rikaanse campus en woon de repe
tities bij van een klompendans
groep die beweert meer Zeeuwse
kostuums te hebben dan Ons Boer-
egoed. De tocht door het
noordooosten van Amerika leidt
onder meer naar een Zeeuwse
mosselboer in Maine, de nazaten
van een Noord-Bevelandse boer
die op zijn zestigste opnieuw is be
gonnen in South-Carolina en een
van oorsprong Nieuwerkerkse
fruit- en groentehandelaar die van
uit The Bronx de stad New York
bevoorraadt.
Maar nieuwe, verfrissende sugges
ties zijn altijd welkom.
■U kunt me daarvoor mailen
(l.dominicus@pzc.nl) of bellen op
de redactie (0113-315674).
Op het digitale en interactieve dag
boek www.pzc.nl/blog-
/liliandominicus dat ik de komen
de maanden bijhoud staan onder
meer het volledige overzicht van
mijn route met alle data en verha
len over de voorbereidingen.
Zoals u hiernaast kunt lezen, begon Wilco van den Akker vandaag precies een
jaar geleden aan zijn voettocht door Alaska. Wilt u zelf ook wel eens een kijkje
nemen in het poolgebied, maar zit een reis naar het uiterste noorden of zuiden
van de wereld er voor u niet in? Breng dan nu een bezoek aan het muZEEum!
In het muZEEum is een spectaculaire tentoonstelling te zien over de Noord- en
Zuidpool: 'Tegenpolen, Zeeuwen en het poolgebied'. In de tentoonstelling
'Tegenpolen' gaat de bezoeker zelf op expeditie naar de Noord- en Zuidpool.
Rode draad tijdens deze expeditie is de fascinerende contrastrijkheid van de
poolgebieden. Van de 17de-eeuwse walvisvaarders tot florerend pooltoerisme
anno 21ste eeuw, van kleine ijstijd tot global warming.
Wilco van den Akker is vast niet de enige Zeeuw die voet in het poolgebied
heeft gezet. PZC en het Zeeuws maritiem muZEEum ontvangen graag de mooi
ste foto's van Zeeuwen die een reis naar het poolgebied hebben gemaakt.
U kunt uw foto's mailen naar web@pzc.nl en bekijken op www.pzc.nl/cultuur
Het muZEEum zal de mooiste foto's selecteren en tentoonstellen.
50% korting op de entreeprijs
Om Ov
postcode
plaats
Lever de volledig ingevulde bon in bij
Zeeuws maritiem muZEEum, Nieuwendijk 15, Vlissingen
- deze actie is niet geldig in combinatie met andere kortingen
- deze kortingsbon is geldig tot 1 maart 2009 (max. 5 personen per bon)
M U
Z E E
De PZC gaat zorgvuldig om met persoonsgegevens. Op alle informatie die u aan ons verstrekt is
de Wet Bescherming Persoonsgegevens van toepassing. In het colofon van de krant en op
www.pzc.nl treft u nadere informatie aan.
