spectrum
Schuldgevoel
PZC
Zaterdag 17 januari 2009
IO
STANDPLAATS
door
Elro van den Burg
Sinds ik in Polen woon, ga ik ie
der jaar op de tweede zondag in
januari naar de basisschool bij
ons in Marki, een voorstadje van
de hoofdstad Warschau. Er wordt dan
een benefietfeest gehouden, waarvan de
opbrengst naar kinderziekenhuizen in
Polen gaat.
Aan de voordeur word ik opgewacht
door drie kinderen met collectebussen.
Als ik mijn Poolse zloty's in de collecte
bus heb gedaan, krijg ik een grote, rode
sticker in de vorm van een hart met de
tekst 'Wielki Orkiestra Swiateczny Po-
moc', de organisator van de dag.
Veel van ons kennen nog de inza
melingsacties die Nederland in de
jaren tachtig hield. Met kleding
en voedselhulp werden de Polen
door de strenge winter geholpen.
Sommige oudere Polen spreken
mij daar nog steeds dankbaar op
aan.
Maar sinds die tijd is er veel ver
anderd. Het juk van het commu
nisme is afgegooid en het land
heeft zich economisch ontwik
keld. Het is welvarender dan ooit.
De auto's op de wegen verschil
len in merk en klass.e nauwelijks
van die in Nederland en tot aan
de financiële crisis was er in de
bouwwereld een hausse die zijn
weerga niet kent. En de lege
schappen van weleer hebben
plaatsgemaakt voor volle super
markten. Het beeld van het arme
Polen, zoals wij dat uit het verle
den kennen, klopt dus niet meer.
Toch zijn de hulpacties, zoals die
van Wielki Orkiestra vorige
week, nog steeds hard nodig. Volgens re
cente gegevens van het Poolse bureau
voor de statistiek leven 2,5 miljoen Po
len onder de armoedegrens. Zij moeten
rondkomen van 2,25 euro per dag. Die
cijfers zijn misschien wat vervuild en
mogelijk klussen sommige Polen wat
zwart bij, toch is mijn eigen ervaring dat
vooral op het platteland nog veel armoe
de bestaat.
Die armoede is vooral in het oosten te
vinden. Door de Polen zelf wordt deze
regio ook wel passend omschreven als
'Polen-B'. Mensen in dit gebied komen
voornamelijk rond van de landbouw, er
is een groot gebrek aan goede infrastruc
tuur en daarom blijven ook investerin
gen achterwege. Het gevolg is dat de jon
ge mensen uit de regio wegtrekken en
de rest in armoede achterblijft. Voor de
ze mensen is er nauwelijks een sociaal
vangnet.
Vrijwilligersorganisaties klagen dat ze
steeds minder medewerkers kunnen aan
trekken. De welvarende Polen lijken al
leen begaan met hun eigen welzijn en
dat van hun familie. Dat is jammer. Het
land had voor mij juist een enorme aan
trekkingskracht door zijn gastvrijheid en
de behulpzaamheid van mensen. Die
stamde nog uit de tijd dat Polen werd
overheerst door de communisten en
men het ondanks alles met elkaar moest
zien te rooien.
Bij ons op de basisschool in Marki was
er halverwege de dag zo'n 1.500 euro op
gehaald. De actievan Wielki Orkiestra
bracht in heel Polen tot nu toe 8 miljoen
euro op. Het is een mooi project, waar
mee veel kinderen in ziekenhuizen kun
nen worden geholpen.
Ik ben echter bang dat de Polen, net zo
als we dat in Nederland kennen, met
hun bijdrage aan het benefietfeest hun
schuldgevoel hebben afgekocht. Zodat
ze zich de rest van het jaar niet meer
hoeven te bekommeren om de mensen
uit 'Polen-B'.
Massaal
Het zal waterkoud, druk en
peperduur zijn, maar miljoenen
Amerikanen reizen de komende
dagen naar Washington om dinsdag
de inauguratie van Barack Obama
bij te wonen. Inwoners van de
hoofdstad kijken met verbazing toe
hoe het stoffige regeringscentrum
verandert in een pelgrimsoord voor
Obamanieten van allerlei pluimage.
door Frank Hendrickx
Sylvia Hollis zal
maandagnacht in Io
wa City in de bus
stappen voor een rit
van ruim 1.500 kilo
meter door Ameri
ka. Laat in de avond zal de 27-ja-
rige studente haar intrek nemen
in een hotel op ruim drie uur af
stand van Washington om met
vier onbekenden een kamer te
delen. „Dichterbij kon niet", zegt
Hollis. „Ik kan geen 1.500 dollar
per nacht betalen."
Op de dag van de inauguratie, 20
januari, zal ze 's ochtends om
3.30 uur vertrekken richting de
hoofdstad. Ruim acht uur later
begint de ceremonie, maar ellen
lange files, extreme veiligheids
controles en lange rijen maken
een langere nachtrust onmoge
lijk.
Na alle beproevingen zal Hollis
de ceremonie uiteindelijk volgen
op een plek waar niets te zien is:
de studente behoort niet tot de
240.000 uitverkorenen met een
officieel ticket voor de inaugura
tie. Ze moet zich behelpen met
één van de twintig grote televi
sieschermen op de Mali, Was-
hingtons grote park tussen het
Capitool en het Lincolnmonu-
ment.
Ze heeft daarna ook geen toe
gangsbewijs voor de parade. En
bij geen enkel gala staat Hollis
's avonds op de gastenlijst. „Het
is zeer onwaarschijnlijk dat ik
ook maar een glimp van Oba
ma zal opvangen", zegt de
voormalige vrijwilligster
van de campagne.
Honderden dollars uitge
ven om na een slopende
reis in de bittere kou -
kans op sneeuw 30 procent -
op een groot scherm naar iets
te kijken wat thuis beter te vol
gen is: Hollis moet er wel om la
chen. „Het gaat mij niet eens om
Obama", zegt de toekomstige his
torica, die opgroeide in Birming
ham in het zuidelijk Alabama,
een brandpunt van de Affo-Ame-
rikaanse strijd voor burgerrech
ten. „Ik ga naar de inauguratie
om dit land te bedanken voor
afpas»
Het Witte Huis.
dit moment. En ik ga als eerbe
toon voor de zwarte-burgerrech-
tenbeweging. Zonder hun inzet
had ik niet kunnen stemmen,
zonder hun inzet was er geen Ba
rack Obama geweest. Zij hebben
in de jaren zestig en zeventig wa
terkanonnen, politiehonden,
knuppels en kogels moeten weer
staan. Wat is dan een beetje kou
en een lange reis voor mij als
kleine hommage?"
Amerikaanse autoriteiten hou
den er rekening mee dat naast
Hollis nog eens twee miljoen
Amerikanen de komende dagen
de pelgrimstocht naar Washing
ton maken. Dat is ruim een ver
drievoudiging van het normale
aantal inwoners in de stad. De
inauguratie wordt daarmee de
grootste gebeurtenis uit de ge
schiedenis van 'DC'.
Zeker is dat er nooit eerder zulke
rigoureuze veiligheidsmaatrege
len moesten worden genomen.
De meeste bruggen naar de stad
gaan dicht, meerdere metrosta
tions sluiten de deuren, overal in
de stad zijn parkeerverboden, ie
dereen zal door metaaldetectors
moeten, rugzakken, paraplu's en
kinderwagens zijn verboden, dui
zenden agenten uit heel het land
zijn opgeroepen voor dienst,
tienduizend militairen staan bui
ten de stad paraat voor noodge
vallen. 'Feest van de democratie
wordt orgie van veiligheidsmaat
regelen', kopte de Washington
Post al.
De regio rond de hoofdstad zal
eveneens stijf staan van de bevei
liging. Obama en toekomstig vi-
cepresident loe Biden zullen per
trein de reis naar Washington
maken, inclusief tussenstops in
steden als Baltimore, Wilming
ton en Philadelphia. Honderden
bruggen moeten onderzocht
worden op sabotage, hoge gebou
wen kunnen scherpschutters her
bergen, tientallen chemische fa
brieken krijgen extra bewaking
om terroristische aanslagen te
voorkomen.
De verwachte spanning en druk
te hebben sommige Obama-aan-
hangers al afgeschrikt. De eerder
geschatte opkomst van vier mil
joen mensen is daarom naar be
neden bijgesteld.
Schrijfster Laurie Werner, die
maandenlang haar werk opgaf
om gratis voor de campagne van
Obama te werken, is één van de
mensen die zich hebben be
dacht. „Ik overweeg nu naar de
treinstop van Obama in Philadel
phia te gaan. De enorme menig
te in Washington spreekt me
niet aan, maar op een of andere
manier moet ik toch uiting ge
ven aan de enorme vreugde die
ik voel nu Bush eindelijk weg is.
Soms twijfel ik daarom weer:
moet' ik er niet bij zijn in Was
hington? Er zal zo'n ontlading
zijn."
De opwinding rond Obama's ee
daflegging staat in schril contrast
met de inauguratie van George
W. Bush vier jaar geleden, zegt
Patrick Gavin, een columnist
van de krant Washington Exami
ner. „Vier jaar geleden was het
geen probleem om zonder ticket
naar de parade te gaan. De op-
komst was laag. Vooral demon
stranten tegen Bush hadden de
moeite genomen."
Gavin stelt nu tot zijn eigen ver
bazing vast dat Washington sexy
is geworden in Amerika. „Sexy
en Washington zijn doorgaans
niet twee woorden die in één
zin voorkomen. Deze stad van
ambtenaren en politici herbergt
meer nerds dan het hoofdkan
toor van Google." De 'nerds' in
Washington hebben opeens veel
vrienden, die allemaal willen blij
ven slapen. Verblijfsruimte is
dan ook uiterst schaars. De ge
middelde hotelkamer kost rond
de inauguratie 650 dollar per
nacht. Een verblijf van vier nach
ten is het minimum.
Iemand met tickets voor de inau
guratie of een van de tientallen
gala's 's avonds is helemaal ge
wild. De overheidsconsultant
G. Keith Harris bood een toe
gangsbewijs aan in ruil voor een
date. Hij kreeg binnen een week
720 reacties van wilhge vrouwen
die zeiden te voldoen aan zijn
eis van 'een juiste proportionali-
