VI
r
Verbijsterd over leed Palestijnen
Aanval Gaza 'oorlogsmisdaad'
Kritiek op Israël is een taboe
'Israël beheerst als geen ander de kunst van de public relations.
Bertus Hendriks, Midden-Oosten-specialist
PZC Zaterdag 17 januari 2009 I 1 1
Een pro-Palestijnen demonstratie in
Rotterdam. foto Robin Utrecht/ANP
Er is geen politiek conflict dat zoveel emoties oproept als Israël en Palestina. Nederland
koestert al jaren 'een warme band' met Israël. Er is geen land in Europa dat zich de
afgelopen zestig jaar zo achter Israël heeft geschaard. Waar is die band op gebaseerd?
Schuldgevoel, christelijke motieven of culturele affiniteit? En zal na de huidige oorlog in
Gaza de massale steun verdwijnen, nu de grens tussen dader en slachtoffer lijkt vervaagd?
door Monique Prins
sraël heeft geen
vrienden, behalve
Holland', zei de Israë
lische premier Golda
Meir kort na de Zes-
daagse Oorlog in
JÊLm 1967. Er waren in die
tijd weinig landen die zo unaniem
achter de Joodse staat stonden.
Mensen reden massaal rond met
'Wij staan achter Israël'-stickers
op hun auto.
De onvoorwaardelijke steun van
eind jaren zestig is later wel afgeno
men maar nooit helemaal verdwe
nen. Bij de viering van de zestigste
verjaardag van Israël sprak Kamer
voorzitter Verbeet nog over 'specia
le affectie' en vice-premier Rou-
voet over een 'warme relatie met
uitzonderlijke banden'.
De sympathie laat zich verklaren
door verschillende factoren. Veel
gehoord argument is het schuldge
voel over het lot van Nederlandse
joden in de Tweede Wereldoorlog.
Professor Fred Grünfeld, die onder
zoek deed naar het imago van Is
raël in Nederland, stoort zich aan
alle verwijzingen naar de Tweede
Wereldoorlog. „Het vermeende
schuldgevoel wordt altijd gebruikt
door mensen die vinden dat Israël
te veel verdedigd wordt. Ze zullen
wel last hebben van hun schuldge
voel, hoor je dan. Aan de andere
kant krijgen mensen die kritiek ui
ten op Israël al snel te horen dat ze
antisemiet zijn. Iedereen die ter
men als 'genocide' en 'concentra
tiekampen' gebruikt is bewust
kwalijk bezig. Dit zijn onvergelijk
bare grootheden."
„Beide partijen goochelen met de
feiten. Delen van dezelfde akkoor
den worden verdraaid en uitge
licht om het eigen gelijk te onder
strepen. Beide kanten vervallen in
sloganeske uitspraken."
Een andere verklaring voor de Ne
derlandse steun is de sympathie in
christelijke kringen voor het 'Heili
ge land'. „De groep die de Bijbel
als politieke handleiding neemt
(zoals Christenen voor Israël,
Christenunie en SGP) is niet zo
groot maar wel invloedrijk", zegt
Midden-Oostenspecialist Bertus
Hendriks. „Maar wie meent dat
een heilig boek een argument kan
zijn voor politieke aanspraken,
heeft een probleem als tegenover
hem iemand komt te staan die
met een ander heilig boek tot een
andere conclusie komt. In de Ko
ran staat immers dat Jeruzalem de
op twee na heiligste plaats is voor
moslims. Waarom zou zijn heilige
boek minder belangrijk zijn dan
het jouwe?"
Ook van belang, volgens Hen-
Actie Israël terecht?
Israël begon op 27 december aan een
militair offensief op de Gazastrook.
Het is volgens Israël een reactie op
raketbeschietingen door Harnas.
Is dit een gerechtvaardigde reactie
van Israël?
Percentage kiezers per partij dat ja zegt
op deze vraag.
Allen
infographic: CRW bron- Maurice de Hond
driks, is de effectieve propaganda
van Israël en onze affiniteit met
de joodse cultuur. „Israël beheerst
als geen ander de kunst van de pu
blic relations. Zij hebben woord
voerders die perfect Engels spre
ken. Palestijnen kunnen wij niet
verstaan en we begrijpen hun vor
men van verdriet niet. Het ver
driet van een Palestijn die na de
dood van een familielid luid staat
te schreeuwen en om Allah roept,
staat verder van ons af Het is niet
wat wij gewend zijn."
Grünfeld deed onderzoek naar het
Nederlands buitenlands beleid ten
opzichte van Israël in de afgelopen
zestig jaar. „Opvallend is dat de
steun altijd groot was, ongeacht de
politieke kleur van de minister
van Buitenlandse Zaken. Neder
land heeft een positieve grondhou
ding ten opzichte van Israël. De Is
raëlische oud-ambassadeur in Ne
derland, Bavly, zei het ooit zo:
„Als Israël iets verkeerd doet, zegt
een Brit of Fransman: 'Zie je wel?'
Als Israël iets goeds doet, zal een
Nederlander roepen: 'Zie je wel?"'
Toch begrijpt Hendriks niet waar
om de regering zoveel moeite
heeft om het geweld van Israël 'dis
proportioneel' te noemen. „Verha
gen en Balkenende zijn roomser
dan de paus. De volgzaamheid ten
opzichte van het Amerikaanse
(pro-Israël, red.) beleid is onge
kend groot. Dat zag je ook bij de
Irak-oorlog."
De steun voor Israël is nu tot een
minimum gedaald. Overal vinden
pro-Palestijnse demonstraties
plaats, waarin moslims zich opval
lend hard laten horen. Ook dat is
niets nieuws, volgens Grünfeld.
„De meerderheid van de moslims
hier is voor een seculiere staat en
voelt niets voor Harnas. Zij
schreeuwen alleen niet zo hard."
Dries van Agt, voormalig premier
Al jaren maakt Dries van Agt zich sterk voor de positie van de Palestijnen.
„Mijn pleidooi voor het Palestijnse volk komt uit twee beweegredenen
voort. De ene is verontwaardiging over het voortgaande en mateloze
onrecht dat de Palestijnen wordt aangedaan, al zestig jaar lang. De andere
is verbijstering over de omvang en de diepte van de nood en het leed
waardoor het Palestijnse volk als gevolg van dat onrecht wordt getroffen."
Harry van Bommel, Tweede Kamerlid SP
De SP heeft de aanval van Israël op de Gazastrook streng veroordeeld en
noemt het een oorlogsmisdaad. Harry van Bommel liep vorig weekend
mee in een demonstratie tegen Israël. Hij riep 'Intifada, Palestina vrij!'. Zijn
aanwezigheid daar heeft hem een aanklacht opgeleverd, omdat er tijdens
het protest 'Harnas, Harnas, joden aan het gas' werd gescandeerd. „Had ik
dat gehoord, dan was ik uit de demonstratie gestapt", zegt Van Bommel.
Harry de Winter, producent
Harry de Winter was in 2001 mede-initiatiefnemer van Een Ander Joods
Geluid, een stichting van Nederlandse joden die kritisch staat ten opzichte
van de Israëlische politiek tegenover de Palestijnen. Een Ander Joods
Geluid wil het taboe dat joden geen kritiek op Israël zouden mogen uiten
en dat ook niet van anderen accepteren, doorbreken. De oprichting van de
stichting leidde tot veel kritiek binnen de Joodse gemeenschap.
