opgelegd na de Ramp
Herverkaveling
Klezmaieur treedt op Laatste stukje Minder hennepkweek
7 17 fietspad Nisse r
weer vertraagd
S pzc Woensdag 14 januari 2009 21
Hennepkwekerij in
Nieuw- en St Joosland
NIEUW- EN SINT JOOSLAND - Bij een
inval in een woning aan de Veer-
straat in Nieuw- en Sint Joosland
vond de politie gistermiddag een
hennepkwekerij.
De politie trad op nadat buurtbe
woners hadden geklaagd over
stankoverlast. De kwekerij was in
werking voor 550 planten die rijp
waren voor de oogst. Alle elektrici
teit werd buiten de meter om afge
tapt. Er is nog geen verdachte aan
gehouden.
VLISSINGEN - De kermis in Vlissin-
gen krijgt meer ruimte. Door een
groter deel van de binnenstad bij
de kermis te betrekken, komen be
zoekers verder en zien ze ook het
gebied rond de Fonteyne, hoopt
de gemeente.
Daarom mogen kermisexploitan
ten ook op de Spuistraat en de
Oude Markt staan. De kermis
duurt van 17 tot en met 26 juli, de
na-kermis van 29 juli tot en met 11
augustus. De uitbreiding 'is een
proef
Schouwen-Duiveland
had tot aan de Ramp
bochten en kronkels.
Hoe belangrijk is de agrarische sec
tor nog voor Schouwen-Duiveland?
In een korte serie wórden de verschil
lende deelgebieden belicht.
door Inge Heuff
BURGH-HAAMSTEDE - Dijken, slo
ten, akkertjes, weilanden, schrale
gronden, karrevelden, bosschages
en duinen.
Zo zag het landschap van Schou
wen-Duiveland er uit tot 1953.
Leidde de Watersnoodramp tot
een grote verandering in de streek
geschiedenis, Schouwen-Duive
land kende daarvoor al twee land-
bouwcrises en een oorlogsinunda
tie die de grond verziltte.
„De eerste crisis besloeg in eerste
instantie zuidwest Nederland toen
kort na 1870 plotsklaps de mee
krapteelt wegviel", vertelt Wim de
Vrieze, amateur streekhistoricus
en voormalig landbouwer.
„Kort daarvoor hadden veel boe
ren nog fors geïnvesteerd in nieu
we meestoven. Dat geld kon als
verloren beschouwd worden. De
crisis werd nationaal toen Neder
land overspoeld werd met goedko
pe tarwe uit Amerika."
Als antwoord ontstonden er mest-
veehouderijen; de nieuwe midden
klasse had wat meer te besteden
en at vaker rundvlees. Bovendien
met de invoering van de suikerbiet
Landbouwontwikkelingen
In 1868 wisten de Duitse che
mici Craebe en Lieberman het
rode pigment alizarine op syn
thetische wijze te winnen uit
steenkoolteer.
Dit betekende het einde van
de meekrapteelt.
De wanmolen, om het kaf van
het koren te scheiden, werd
rond 1860 op Schouwen-Duive
land gangbaar en is te beschou
wen als eerste landbouwme
chanisatie.
In 1952 werd de eerste aanzet
tot ruilverkaveling gegeven in
Noordwelle en Nieuwerkerk.
De grootschalige herverkave
ling van Schouwen-Duiveland
viel samen met de grootschali
ge ontwikkeling van landbouw
mechanisatie in Nederland.
Kermis Vlissingen
krijgt extra ruimte
Wim de Vrieze ziet alleen bij natuurvriendelijke oevers nog kronkelige vormen door het land. foto Dirk-Jan Gjeltema
was de crisis in 1895 bezworen. De
Vrieze: „De suikerbiet danken we
aan de Fransen die onafhankelijk
wilden zijn van de rietsuiker uit
de Engelse koloniën.
Zij veredelden de zeebiet tot sui
kerbiet. Maar pas rond i960 wist
onder andere het Nederlandse be
drijf Van der Have de drie kiemen
door veredeling terug te brengen
in een kiem.
Ook omdat de chemische onkruid-
bestrijding toen opkwam, werd dit
lucratieve gewas een stuk minder
bewerkelijk."
De komst van kunstmest, na 1900,
leidde onder meer tot hogere
graanopbrengsten en tot land-
bouwverenigingen die in elk dorp
werden opgericht.
„Door gezamenlijk in te kopen,
hadden de boeren betere controle
op de sterk wisselende kwaliteit.
Ook het zaaigoed kochten de vere
nigingen in."
De tweede landbouwcrisis was
een rechtstreeks gevolg van de ver
minderde koopkracht die voort
kwam uit de beurskrach vari 1929
en die voort duurde tot 1937.
Dergelijke crises hadden gevolgen
voor de werkgelegenheid.
Heel Schouwen-Duiveland leefde
direct of indirect van de land
bouw. Elk boerenbedrijf was in
principe zelfvoorzienend.
Een overzicht leert dat er paarden
waren voor het verrichten van het
zware werk op het land, koeien
voor de melk, boter en de mest.
Verder liepen er kippen en var
kens.
'Prachtig om te boeren,
maar uit landschappelijk
oogpunt vreselijk'
Op de akkers werden aardappelen,
suikerbieten, tarwe, gerst, vlas,
erwten en bonen verbouwd.
Op de markt in Zierikzee verkoch
ten de boerinnen het surplus aan
boerderijproducten. De arbeiders
hadden altijd wel een aardappel
veldje en een geit.
En arbeiders waren er veel, alles
moest immers met de hand wor
den gedaan.
De mechanisatie ontwikkelde zich
maar in een langzaam tempo.
De akkers waren klein, onregelma
tig gevormd en gescheiden door
sloten. Verder waren de wegen wa-
te smal om begaanbaar te zijn
voor landbouwmachines.
Tot de Ramp waren de vele arbei
ders nodig om de gewassen te wie
den en te oogsten.
„In 1952 werd de eerste aanzet tot
ruilverkaveling gegeven, maar de
ramp veranderde alles. Daarna
was er alleen sprake van een veel
ingrijpender herverkaveling en
had je als boer weinig meer te ver
tellen."
Het landschap veranderde dras
tisch. Duizenden kilometers sloten
verdwenen en er ontstonden lan
ge, rechte kavels.
„Prachtig om te boeren natuurlijk,
maar uit landschappelijk oogpunt
vreselijk", zegt De Vrieze.
„Maar dankzij die rechte kavels
kwam ook de mechanisatie echt
op gang.
De paarden en de arbeiders ver
dwenen toen snel uit het land
schap."
Inwoner uit Kapelle
wint 50.000 euro
kapelle - Een inwoner uit Kapelle
heeft 50.000 euro gewonnen met
een lot in de Staatsloterij van 10 ja
nuari.
Het winnende lot werd verkocht
door boekhandel Lectori in Kapel
le. Dat meldt de Nederlandse
Staatsloterij.
De winnaar heeft zich nog niet ge
meld, zegt de organisatie.
Het is de eerste keer dat een derge
lijke grote prijs is gevallen bij boek
handel Lectori.
Eerste paal voor brede
school Sint-Annaland
SINT-ANNALAND - Aan de School
straat in Sint-Annaland is het van
daag om 11.30 uur feest. Kinderen
van openbare basisschool De Ca-
sembroot, christelijke basisschool
School met de Bijbel en de kinder
opvang vieren het slaan van de of
ficiële eerste paal voor hun nieuwe
gezamenlijke onderkomen. De bi
bliotheek krijgt ook een plek in de
brede school. Moeskops' Bouwbe
drijf uit Bergeijk bouwt de school
die begin 2010 klaar moet zijn.
Zigeunermuziek met
invloeden van Jiddische
zang in De Rode Kamer.
door Ali Pankow
ZIERIKZEE - Muziek met zigeunerin-
vloed en Jiddische zang voor fees
ten en bruiloften. Dat zijn de ken
merken in het repertoire van Klez-
majeur. Deze klezmergroep treedt
zaterdag 24 januari op in De Rode
Kamer aan het Havenpark 15 in
Zierikzee.
De leden van de groep komen uit
Noord-Brabant: Heieen 't Hart (ac
cordeon), Onno van Hagen (con
trabas), Erwin Eiigelsma (klarinet,
zang) en Cora van den Berg
(viool). Zij hebben zich als klez
mergroep sinds de oprichting ten
doel gesteld het plezier van hun
specifieke muziek uit te dragen en
een indruk te geven van de Joodse
humor, vaak als antwoord op
moeilijke levensomstandigheden.
Uiteraard zonder afbreuk te doen
aan de kwaliteit van de muziek.
De leden weten met enkele simpe
le voorwerpen telkens een iets an
dere sfeer te creëren. Zij hebben
het programma dan ook in ver
schillende, kleine thema's inge
deeld. Zo kunnen vrolijkheid en
spontaan mee bewegen plotseling
worden afgewisseld door ontroe
ring en zelfs een enkele traan. Om
vervolgens weer te lachen bij een
sprankelende anekdote. De Rode
Kamer heeft een optreden om
20.00 uur gepland, maar bij grote
belangstelling komt er ook een ma
tinee om 16.00 uur.
Meer info: tel.nr. 06-21948516.
nisse - Het duurt nog zeker één a
anderhalf jaar voordat het laatste
gedeelte van het fietspad langs de
Drieweg van Nisse tot de Schoor-
kenszandweg richting 's-Graven-
polder klaar is, vreest de Borselse
wethouder Marga Vermue (CDA,
verkeer). Twee bewoners die
grond dreigen te verliezen door de
komst van het fietspad, hebben ho
ger beroep aangetekend bij de
Raad van State. De rechtszaak
dient in februari, waarna het zes
weken duurt voordat er uitspraak
is. De provincie wilde dit afwach
ten. Wethouder Vermue kreeg ge
deputeerde Toine Poppelaars
(CDA, verkeer) zo ver dat hij de
procedure eerder laat beginnen.
Veel minder invallen in
hennepkwekerijen dan
jaren geleden verwacht.
door Eugène Verstraeten
TERNEUZEN - De gemeente Terneu-
zen telt veel minder hennepkweke
rijen dan werd gedacht. Dat blijkt
uit het jaarverslag handhaving
Bouwen en Wonen.
Twee jaar geleden besloten de ge
meente, politie, het openbaar mi
nisterie, Delta en de woningcorpo
raties gezamenlijk de hennepkwe
kerijen aan te pakken.
Met het opgestelde convenant is
het mogelijk de kosten, die verbon
den zijn aan de ontmanteling van
hennepkwekerijen, op kwekers te
verhalen. De politie ging in eerste
instantie uit van zo'n honderd in
vallen per jaar. In 2007 vonden in
het kader van het convenant ech
ter maar 49 invallen plaats. Hier
van bleek dan nog maar de helft
(25) terecht.
Bij de overige 24 invallen was geen
in werking zijnde hennepkwekerij
aanwezig, zodat daar ook niet be
stuursrechtelijk kon worden opge
treden.
De handhavers van de inmiddels
in een nieuwe afdeling Vergunnin
gen en Handhaving opgegane sec
tie Bouwen en Wonen waren ook
aan de gevallen van loos alarm de
nodige tijd kwijt kwijt.
Gemiddeld één uur per onterechte
inval en gemiddeld acht uur per te
rechte inval.
De handhavers hebben in 2007 in
totaal 224 uur aan de hennepkwe
kerijen besteed.
