Verkoop van Essent
Harry Roels maakte schoon schip bij de Duitsers
8 Dinsdag 13 januari 2009 PZC
Klant aan de kant
bij miljardendans
De transformatie van het energielandschap is nu echt begonnen. Essent stuurt aan op een
huwelijk met het Duitse RWE, dat een bruidschat van krap 10 miljard euro meeneemt.
door Jasper van de Kerkhof
Essent is de eerste van
de 'grote vier' (naast
Essent ook Nuon, En-
eco en Delta) die
door een buitenland
se partij wordt ge
schaakt. Vast staat
dat er meer zullen volgen.
De verkoop van Essent is het onver
mijdelijke uitvloeisel van de haast
waarmee Den Haag de nationale
energiesector rijp heeft gemaakt
voor het grote Europese overna-
mespel. Vorig jaar besloot het kabi
net dat energiebedrijven moesten
worden opgesplitst in een netwerk
bedrijf- dat in publieke handen
moet blijven - en een bedrijf voor
productie, distributie en verkoop.
Die 'commerciële' tak mag aan de
hoogst biedende worden verkocht,
Nederlands of niet. Brussel stelt
die splitsingseis ook, maar Duits
land en Frankrijk trekken zich daar
vooralsnog niets van aan.
Essent heeft zich met hand en
tand verzet tegen een buitenlandse
uitverkoop en probeerde meer dan
eens vergeefs tot een fusie met
Nuon te komen. Nu is de knop om
in het Arnhemse hoofdkantoor. De
aandeelhouders - onder meer de
provincies Overijssel, Noord-Bra
bant en Limburg - kijken verlek
kerd naar de miljardenopbrengst
die dankzij de verkoop in hun zak
ken vloeit.
Nuon en Eneco, ook al in handen
van lagere overheden, lonken even
zeer naar draagkrachtige buiten
landse kopers. Alleen Delta (Zee
land) wil zelfstandig blijven. De
'grote vier' maakten in 2005 samen
2,1 miljard euro nettowinst.
Dat drie van de vier voor het grote
geld kiezen, wekt weinig bevreem
ding. Wat wel steekt, is het gemak
waarmee politiek Den Haag de zeg
genschap over zoiets wezenlijks als
de energievoorziening in de uitver
koop doet. Waar Nederland met
reuzenstappen opmarcheert naar
de vrije Europese energiemarkt,
daar houden ons omringende lan
den de rijen keurig gesloten.
Wie dan jager en wie prooi is, staat
bij voorbaat wel vast.
Duitse en Franse energiegiganten
als E-on en Gaz de France Suez
stropen de Europese markt af op
zoek naar koopjes als Essent en
Nuon. Dat is financieel dan wel in
teressant voor de aandeelhouden-
de provincies, maar onduidelijk is
wat het de klanten in bijvoorbeeld
Noord-Brabant of Overijssel ople
vert.
Leveringszekerheid van energie is
een groot goed, zoals ook de voor
bije weken weer bleek tijdens het
gasconflict tussen Rusland en Oek
raïne. Het voert te ver om te zeg
gen dat die leveringszekerheid bij
de Duitsers niet in goede handen
is, maar feit blijft dat de Nederland
se overheid op dit punt geen enke
le garantie heeft afgedwongen. Ie
kunt je afvragen waarom andere
landen zoveel voorzichtiger zijn
met het openstellen van hun ener
giesector voor buitenlandse par
tijen.
Op de valreep zijn ook op het Bin
nenhof de bellen gaan rinkelen. De
coalitie in de Tweede Kamer wierp
in november een nieuwe barrière
op voor de verkoop van Nederland
se energiebedrijven. Buitenlandse
partijen zouden alleen op het over
namepad mogen als ze zelf ook net
jes zijn opgesplitst in een netwerk
en een distributiebedrijf Dat is bij
RWE niet het geval. Minister Ma
ria van der Hoeven (Economische
Zaken) kan het licht dus nog op
rood zetten.
Dat zal echter nog heel wat voeten
in de aarde hebben. Stel dat Van
der Hoeven alsnog de stekker trekt
uit het voorgenomen huwelijk tus
sen Essent en RWE, dan vindt ze
mogelijk Brussel op haar weg.
Daar wordt immers het vrije ver
keer van kapitaal gepredikt, in elk
geval tegenover landen die niet zo
als grootmachten Duitsland en
Frankrijk hun spierballen kunnen
laten rollen. Het braafste jongetje
van de Europese klas kan dan wel
eens door Brussel in de hoek wor
den gezet.
«Sijf s 1
Oud-Shell-topman
maakte van log concern
weer bloeiend bedrijf.
door onze correspondent
Achille Prick
BERLIJN - Als RWE er in slaagt Es
sent over te nemen, hebben de
Duitsers dat mede te danken aan
een Nederlander. Van begin 2003
tot eind 2007 was Harry Roels er
bestuursvoorzitter. De oud-top
man van Shell hervormde het
stuurloze en met schulden belaste
concern en maakte het rijp om op
het overnamepad te gaan.
Het Rheinisch-Westfalisches Elek-
trizitatzswerk AG (RWE) begon in
1898 als stroomleverancier voor de
stad Essen. Inmiddels is RWE we
reldwijd actief
Het werd een onoverzichtelijk en
log conglomeraat dat zich bezig
hield met stroom, gas, transport,
bouwactiviteiten, aftralverwerking
en waterbedrijven.
Met Harry Roels begon de grote
schoonmaak. Hij ontdeed de orga
nisatie van onnodig vet en bouw
de schulden af. Verder verkocht hij
activiteiten die hij niet tot de kern
taak van RWE rekende.
Roels focuste op de productie van
stroom en gas in Europa. Dat leid
de tot een verviervoudiging van
het aandeel RWE en maakte Roels
tot het lieverdje van de beurs.
In 2006 werkten bij RWE wereld
wijd zo'n 68.000 werknemers die
samen een omzet realiseerden van
44 miljard euro.
Met de overname van Essent
breidt RWE zijn activiteiten in Ne
derland uit, want het is al sinds
2000 actief op de Nederlandse
markt. Meer dan 350.000 Neder
landse huishoudens en 30.000 be
drijven nemen al energie af van
RWE.
Het concern heeft in Nederland
zo'n 350 medewerkers en kanto
ren in Hoofddorp, Helmond en
Groningen. De Duitsers zijn naar
eigen zeggen de vijfde energieleve
rancier van Nederland.
RWE kwam eind 2004 in op
spraak toen bleek dat vooraan
staande politici, die ooit in dienst
waren geweest bij het energiecon
cern, betalingen ontvingen. De af
faire kostte alle betrokken politici
hun carrière en legde de duistere
lobbypraktijken van RWE genade
loos bloot. Uiteindelijk bleek dat
het energieconcern aan zo'n twee-
350.000 huishoudens en
30.000 bedrijven nemen
al energie af van RWE
honderd invloedrijke mensen beta
lingen deed zonder dat er sprake
was van een duidelijke tegenpresta
tie. Ook op dat punt heeft Roels
schoon schip gemaakt en vaart ge
zet achter een gedragscode voor
het bedrijf.
Ondanks zijn succes moest Roels
eind 2007 vertrekken omdat de
aandeelhouders vonden dat hij te
traag opereerde in de overname
slag die in de energiewereld plaats
vond.
Roels' opvolger Jiirgen Grotëmann
hoopt nu met Essent eindelijk
weer eens een grote slag te slaan
en die behoefte van de aandeel
houders te bevredigen.
