Pauze in strijd om Gaza
Europa ziet lijdzaam toe in gascrisis
Arrestaties
in Turkije
wegens
staatsgreep
'Toezicht
op gascrisis
door EU'
msra
Balkenende
pleit voor
staakt-het-vuren
8 Donderdag 8 januari 2009 PZC
Verdachten zouden
betrokken zijn geweest
bij Ergenekon-netwerk.
ANKARA - De Turkse politie heeft
gisteren ongeveer veertig mensen
gearresteerd. Zij zouden betrokken
zijn geweest bij plannen om een
staatsgreep te plegen. Dat hebben
Turkse media gemeld.
Onder de arrestanten zouden drie
gepensioneerde generaals zijn.
Ook een hoogleraar en een voor
malige politiecommissaris werden
opgepakt, aldus de berichten.
De verdachten zouden betrokken
zijn geweest bij Ergenekon, een
duister, ultranationalistisch net
werk. Vorig jaar werden 68 ver
meende Ergenekon-leden opge
pakt, onder wie gepensioneerde
generaals, academici, linkse politi
ci, journalisten en leden van de on
derwereld. Zij kwamen in oktober
voor de rechter. Volgens aankla
gers wilden zij door aanslagen te
plegen onrust zaaien in Turkije, zo
dat het leger een motief zou heb
ben om de regering van de islamiti
sche partij AKP af te zetten.
Ergenekon is een vallei in de Turk
se mythologie. De Nederlandse Eu
roparlementariër Joost Lagendijk
stond als co-voorzitter van de Tur-
kije-delegatie van het Europarle
ment op de dodenlijst van het net
werk, zo bleek in juli 2007. Lagen
dijk is getrouwd met een Turkse
en een bekendheid in Turkije.
BRUSSEL/KIEV - Voorzitter Barroso
van de Europese Commissie en de
Oekraïense regering zijn het vol
gens een gisteren door de Oek
raïense regering uitgegeven verkla
ring eens geworden over het on
middellijk zenden van technische
waarnemers namens de EU.
De EU-waarnemers moeten de
stroom gas die vanuit Rusland in
de Oekraïne arriveert gaan meten.
Het Russische Gazprom heeft vol
gens de Oekraïne momenteel de
gaskraan naar de Oekraïne dichtge
draaid. Hierdoor krijgen ook
EU-landen als Frankrijk en Duits
land fors minder gas. In Bulgarije
en andere Oost-Europese landen
dreigen bewoners over enkele da
gen in de kou te zitten. Rusland
ontkent dat het de kraan helemaal
heeft dichtgedraaid. Volgens Mos
kou tapt Oekraïne het gas af, dat
bestemd is voor de EU.
Enkele Oost-Europese landen
meldden dinsdag al problemen
door een sterk teruggelopen of ge
stopte gasleverantie. Bulgarije,
Griekenland, Macedonië, Roeme
nië, Kroatië, Servië en Turkije zei
den dinsdag al geen gas meer bin
nen te krijgen. Frankrijk, Duits
land, Oostenrijk, Polen en Honga
rije meldden sterke teruggang in
de aanvoer.
Israël belooft dagelijks
bestand van drie uur
voor humanitaire hulp.
CAZA-STAD - Het Israëlische offen
sief tegen het Hamasregime is gis
teren drie uur lang onderbroken
om humanitaire hulp aan de Pales-
tijnen mogelijk te maken.
Tussen 13.00 en 16.00 uur plaatse
lijke tijd legden de Israëliërs de
strijd stil op voorwaarde dat Ha
mas ook geen raketten zou afvu
ren. Het tijdelijk bestand gaf hulp
transporten de kans het compleet
afgegrendelde gebied binnen te
gaan.
Israël kondigde aan voortaan elke
dag 's middags drie uur lang de wa
pens te laten zwijgen voor de ver
zorging van de burgerbevolking.
Internationale hulporganisaties
hadden geregeld voor de 'catastro
fale' situatie in de belegerde Ga-
zastrook gewaarschuwd.
Vrijwel meteen na afloop van de
gevechtspauze laaide nabij Ga-
za-stad de strijd weer op. Daarna
werden ook op andere plekken de
gevechten tussen Israëlische strijd
krachten en Hamasstrijders her
vat.
Een langdurig staakt-het-vuren
voor de Gazastrook bleek gisteren
nog niet haalbaar. Israël ontkende
dat er een overeenkomst was geslo
ten met de Palestijnse Autoriteit
van president Abbas. De Franse
president Sarkozy, die in het Mid
den-Oosten een oplossing voor
het conflict zoekt, had eerder een
wapenstilstand gemeld.
Het plan was dinsdagavond gepre
senteerd door de Egyptische presi
dent Mubarak. Een onmiddellijk
bestand in de Gazastrook zou moe
ten worden gevolgd door vredes
overleg. Jeruzalem kondigde gister
avond aan een gezant naar de
Egyptische hoofdstad Cairo te stu
ren voor overleg.
Het Israëlische veiligheidskabinet
stemde praktisch tegelijkertijd in
Door het bestand van drie uur
kregen hulptransporten gisteren
de kans Caza binnen te gaan. Vrij
wel meteen na de gevechtspauze
laaide de strijd weer op.
met een uitbreiding van het offen
sief in de Gazastrook. Israëlische
troepen kunnen daardoor ook
stadscentra in de Gazastrook bin
nenvallen.
De strijd in het Palestijnse gebied
heeft inmiddels ruim zevenhon
derd mensen het leven gekost. Vol
gens de VN is de helft van de
slachtoffers vrouw of kind. Israël
doodde volgens eigen zeggen 130
Hamasstrijders.
Bij een Israëlische beschieting dins
dag op een door de Verenigde Na
ties geleide school vielen tiental
len doden. In het gebouw in Jaba-
liya zaten 'met 99,9 procent zeker
heid' geen extremisten, verklaarde
een woordvoerder van de Verenig
de Naties.
DEN HAAG - Premier Balkenende
heeft gisteren in een telefonisch
overleg met de Israëlische premier
Olmert aangedrongen op het reali
seren van een staakt-het-vuren in
de Gazastrook. Balkenende pleitte
voor het constructief meewerken
aan de diplomatieke initiatieven
die gaande zijn, onder meer het
Nederland-Deense voorstel voor
een EU-waarnemersmissie bij de
grens tussen Gaza en Egypte.
Dat heeft de Rijksvoorlichtings
dienst (RVD) gisteren bekendge
maakt. De premier uitte zijn zorg
over de raketaanvallen door Ha
rnas en de humanitaire situatie in
Gaza.
Olmert stelde dat Israël diplomatie
ke contacten onderhoudt met di
verse partijen. Hij noemde de Ne
derlands-Deense voorstellen nut
tig, aldus de RVD.
Een meerderheid in de Tweede Ka
mer steunt de lijn die het kabinet
volgt in de strijd tussen Israël en
de Palestijnse Hamas in Gaza. Ne
derland richt zich op een wapen
stilstand en humanitaire hulp. Is
raël hoeft niet bestraft te worden
voor zijn militaire acties in de Ga
zastrook.
Een groep ultra-orthodoxe joden demonstreert tegen het optreden van het Israëlische leger in de Gaza-strook. De
ze zogeheten Chassidische joden keren zich tegen de staat Israël en het zionisme, omdat zij geloven dat er pas een
beloofd land (Israël) zal komen als de Messias verschijnt. foto Uri Lenz/EPA
EU laat zich opnieuw
verrassen door ruzie
Rusland en Oekraïne.
door onze correspondent
Hans de Bruijn
BRUSSEL - Het is niet onwaarschijn
lijk dat volgend jaar rond deze tijd
er wéér een gascrisis tussen Rus
land en Oekraïne is. En ook dan
zal de EU geen antwoord hebben
op het dichtdraaien van de Russi
sche gaskraan. We maken dit ri
tueel al voor de derde keer mee,
en Europa kijkt nog altijd machte
loos toe hoe de energievoorzie
ning wordt bedreigd door stijfkop
pige Russen en Oekraïners.
In 2006 werd de EU nog verrast
door de eerste ruzie, maar de nieu
we versie was - zowel van Russi
sche als Oekraïnse kant - ruim te
voren 'getelefoneerd'. De Europese
Commissie kwam echter pas in no
vember - twee jaar na de eerste
Oekraïens-Russische gasrel - met
een 'strategische' nota over de
energievoorziening. Daarin staat
dat Europa minder afhankelijk
moet worden van geïmporteerde
energie, maar tegelijk partner
schappen wil sluiten met de olie-
en gasproducerende landen buiten
de EU. Lees: vooral Rusland. Voor
noodsituaties als deze heeft de EU
echter geen rampenplan in de la
liggen.
Terwijl de EU al sinds 1968 een
verplichte opslag van olievoorra
den kent, bestaat zoiets niet voor
gas. Sterker, in de recente nota
staat 'dat er onvoldoende bewijs is
dat de EU verplichte strategische
gasvoorraden nodig heeft'. Hoe
veel bewijs heb je nodig? De argu
menten: het is te duur (gas sla je
niet zo makkelijk op als olie), in
noodgevallen halen we het wel in
bijvoorbeeld Algerije of Noorwe
gen, en energiecentrales kunnen
makkelijk wisselen van brandstof
Het probleem is dat de EU geen in
terne gasmarkt kent. De energie
voorziening is nog steeds een na
tionale zaak. De lidstaten beschou
wen energiezekerheid als een zaak
van nationale veiligheid waarover
zij soeverein willen beslissen. Euro
pese solidariteit? Op papier ja,
maar de Commissie kan landen
met een ruime gasvoorraad (zoals
Nederland) nu niet verplichten
een deel daarvan af te staan aan
Voor noodsituaties als deze
heeft de EU geen
rampenplan in de la liggen
bijvoorbeeld Bulgarije, dat nu nage-
noeg zonder zit.
De besluitvorming is zo gefrag
menteerd dat het nog weken kan
duren voordat noodmaatregelen
op tafel liggen. Dan is deze crisis
wellicht voorbij, de oorzaak niet.
„Het probleem moet worden geïn
ternationaliseerd", zegt Andrew
Wilson van de denktank Europe
an Council on Foreign Relations.
„Elke andere oplossing is lapwerk,
en dan zitten we over een jaar
weer met dezelfde problemen."
De Europese Commissie ziet het
energiebeleid vooral als verleng
stuk van het klimaatbeleid: min
der energie gebruiken, dan helpen
we het milieu en worden we van
zelf minder afhankelijk van gas-
en olie-invoer.
Maar dat is lange termijnwerk. Op
korte termijn heeft volgens des
kundigen het koppelen van gasnet
ten in Europa meer zin. Tekorten
in één land worden dan gecom
penseerd door toevoer uit voorra
den elders. Er wordt gesproken
over een Europese 'ringleiding',
waar ook andere externe leveran
ciers, zoals Kazachstan en Turkme
nistan, op aangesloten kunnen
worden via de nog aan te leggen
Nabucco-pijplijn, die helemaal bui
ten Rusland en Oekraïne om moet
gaan lopen. Maar het zal nog jaren
duren eer Nabucco operationeel is.
jjfiU w )U
/ioiliM terrorist
MVSSU Rf
in Ga/a
'Gwf 'aia-'f?
nrécers-
i
nui'xn nrmi
