'Er is een ware revolutie gaande'
'We zijn in Nederland veel te veel zorg gaan verlenen die absoluut niet nodig is'
Jos de Blok, directeur Buurtzorg Nederland
PZC Woensdag 24 december 2008 1 3
Wet maatschappelijke ondersteuning
De Wet maatschappelijke onder
steuning (Wmo) moet er volgens
het ministerie van Volksgezond
heid, Welzijn en Sport voor dat ie
dereen zo lang mogelijk zelfstan
dig kan blijven wonen. Mantelzor-
gers en vrijwilligers moeten een
grotere rol gaan spelen, zodat de
zorgkosten omlaag gaan.
De Wmo vervangt sinds 1 januari
2007 de Welzijnswet, de Wet voor
zieningen gehandicapten (WVG)
en delen van de Algemene Wet Bij
zondere Ziektekosten (AWBZ).
Voor wat de thuiszorg betreft,
valt de hulp in het huishouden
voortaan onder de Wmo. De per
soonlijke verzorging (wassen, aan
kleden, eten, drinken) valt onder
de Algemene Wet Bijzondere Ziek
tekosten.
p- De gemeenten voeren de Wmo
uit. Zij hebben veel beleidsvrijheid
om de uitvoering zelf vorm te ge
ven waardoor de uitvoering per ge
meente kan verschillen.
Veel gemeenten kozen ervoor bij
de huishoudelijke hulp vooral de
goedkopere alpha-hulpen in te
schakelen. Thuiszorginstellingen
moesten daardoor veel duurdere
verpleegkundigen ontslaan, die er
vaak nog huishoudelijke taken bij-
deden.
De SP won vorige week de Gouden Loeki 2008 met een tv-Spotje waarin deze oude dame zich voor de camera
uitkleedt. De SP vestigde daarmee de aandacht op de deplorabele staat waarin de thuiszorg zou verkeren.
Buurtzorg Nederland is de
tegenpool van de megagrote
thuiszorginstellingen.
Kleinschaligheid is daar het
toverwoord. Volgens
directeur Jos de Blok heeft
zijn concept de toekomst.
door Joep Trommelen
Jos de Blok. foto Dinand Buisman
Gemmy van der Wolf
(55) uit Deventer
werkte als verpleeg
kundige in de wijk
voor Sensire maar
stapt per 1 februari over naar
Buurtzorg Nederland. Opgelucht,
want de ftisie van Sensire met drie
andere instellingen die twee jaar
geleden opgingen in Meavita, was
volgens haar 'een grote misser'.
Dat maakte haar tot een gefrus
treerde werkneemster: „Er zijn
veel mensen ontslagen, we moes
ten als verpleegkundigen steeds
meer op de minuten gaan letten
die een handeling maximaal
mocht duren. Van allerlei beloftes
dat het allemaal beter zou worden,
kwam niets terecht. Terwijl ik dit
beroep ooit heb gekozen om met
hart en ziel bij mensen aan het
bed te kunnen staan."
Kleine teams van maximaal twaalf
verpleegkundigen. Geen grote kan
toren maar het internet als plaats
voor overleg, planning en admini
stratie. En de huisarts als spil in
het web. Dat is grofweg de formu
le van Buurtzorg Nederland, de
vreemde maar zeer succesvolle
eend in de bijt in de thuiszorg.
Jos de Blok (48), zelf ooit wijkver
pleegkundige en bestuurder van
Sensire, begon anderhalfjaar gele
den in Enschede met Buurtzorg
Nederland.
In anderhalfjaar tijd werd Buurt
zorg in 82 plaatsen actief De Blok
schat dat dat eind 2009 tweehon
derd zal'zijn.
Kleinschaligheid is de toekomst,
voorspelt De Blok. „We zijn in de
thuiszorg op een dieptepunt be
land. Er gebeuren dingen waar we
ons voor moeten schamen. We
maken mensen afhankelijk van
zorg, splitsen die op zodat cliënten
hordes anonieme hulpverleners
over de vloer' krijgen. En de profes
sionals hebben geen tijd en ruimte
voor overleg. De geplande produc
tiecijfers halen is de maatstaf ge
worden in plaats van de inhoude
lijke kant van het vak. We zijn een
zorgfabriek geworden."
Gemmy van der Wolf zag dage
lijks dat het in de thuiszorg al lang
niet meer ging om wat de cliënt
nodig heeft. „Organisaties zijn veel
te groot en log, er zijn veel te veel
managers, alles draait om het gro
te geld. Dat heeft tot ongelofelijk
veel onvrede op de werkvloer ge
leid. Mensen zijn massaal gestopt
omdat ze zich net als ik onmachtig
voelden. Er is ontzettend veel kwa
liteit uit de thuiszorg weggelopen.-
Erg jammer."
Volgens haar zijn al 800 ontevre
den thuiszorgers 'gevlucht' naar
Buurtzorg. „Het lijkt wel of er een
coup gepleegd is, er is een ware re
volutie gaande."
Volgens Jos de Blok zijn de be
stuurders van de mega-zorginstel-
lingen het spoof bijster. „Ze heb
ben geen idee meer van de situatie
bij de cliënten thuis. Het idee was
vanuit grote organisaties kleinscha-
'Van beloftes dat het
allemaal beter zou worden,
kwam niets terecht'
lige zorg te gaan verlenen. Maar
dat is mislukt en dat geven ze nu
ook toe."
De Blok ziet soms groepen van
tien, vijftien verpleegkundigen te
gelijk bij hem solliciteren. Ze ken
nen elkaar, willen graag met elkaar
blijven werken, maar dan in een
organisatie die hen wél bevalt. Hij
hoeft: nooit te adverteren; perso
neel meldt zich vanzelf
Behalve leuker is het werken voor
Buurtzorg ook nog eens goedko
per, stelt De Blok. „Ik heb staatsse
cretaris Bussemaker vorige week
nog verteld dat er met onze werk
wijze 4 miljard op de extramurale
AWBZ-zorg te besparen is."
De thuiszorg pakt de zaken hele
maal verkeerd aan, schetst hij. Als
iemand een indicatie van tien uur
zorg krijgt, gaan hulpverleners aan
de slag om die tien uur per se te
vullen met allerlei dure zorg. „Ter
wijl bij ons gemiddeld slechts vier
van dié tien uur ook daadwerkelijk
ingevuld worden. We zijn in Ne
derland veel te veel zorg gaan ver
lenen die absoluut niet nodig is.
Buurtzorg verdiept zich eerst in de
cliënt, zijn familie en omstandighe
den. Bovendien is een ziekte dyna
misch, die verandert en daar moet
je ook op inspelen. Je kunt ook
proberen de zorgvraag te beper
ken. Als iemand bijvoorbeeld een
hersenbloeding heeft gehad, kun
je vanaf de eerste dag gaan reactive
ren. Als je dan ook nog eens de fa
milie goed instrueert, is de kans
op herstel veel groter en is er later
minder zorg nodig."
