media
Christenen trekken weg uit Bethlehem
Interactief koken met de DS valt nogal tegen
u
53
J*-
media@wegener.nl
024-3650570
PZC
Woensdag 24 december 2008
Slinkende minderheid
in door moslims
gedomineerde stad.
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
Bethlehem - Bethlehem en klagen.
Sinds het uitbreken van de tweede
Palestijnse opstand zijn die woor
den synoniem. Acht jaar lang, en
zelfs met Kerstmis, stonden in de
restaurants de stoelen omgekeerd
op tafel. Geen Bethlehemmer ge
loofde dat het ooit nog goed zou
komen. Maar het wonder is ge
schied.
Dankzij de sterk verbeterde veilig
heidstoestand zal Kerstmis dit jaar
een doorslaand commercieel syc-
ces zijn. Alle hotels in de stad wa
ren al ver voor het feest volge
boekt en in de souvenirwinkels
gingen de traditionele olijfhouten
kerststallen grif van de hand.
Maar voor veel Palestijnse christe
nen- komt de economische ople
ving te laat. Zij hebben de afgelo
pen jaren massaal de wijk geno
men naar graziger weiden in de
Verenigde Staten en Zuid-Ameri-
ka.
„Bethlehem is een christelijke stad
maar er wonen nog maar heel wei
nig christenen", zegt Michel Awad
(29). „In heel Palestina vormen we
trouwens nog maar een minuscule
minderheid, van minder dan twee
procent. Ik heb het idee dat een
groot deel van de buitenlandse toe
risten die nu weer massaal Bethle
hem bezoeken, niet eens weet dat
er hier christenen wonen. Het is
grappig om te z_ien. Ze rennen de
bus uit, gaan de Geboortekerk bin
nen en lopen meteen weer terug,
achtervolgd door souvenirverko
pers.
Sommigen nemen niet eens de
Lidia Khoury (29) is in Amerika geboren. Haar vader is predikant in Bethlehem.
foto cpd
tijd om de geboortegrot te bezoe
ken, laat staan dat ze contact leg
gen met de plaatselijke christe
nen." Voor Awad zijn dergelijke
contacten met de buitenwereld
echter heel belangrijk. Als direc
teur van het Siraj Centrum voor
de Studie van het Heilig Land
houdt hij zich bezig met oecume
nische dialoog. „We vormen een
minderheid en een minderheid
leeft voortdurend in angst. Daar
om is Kerstmis voor ons ook zo'n
goede tijd. Dan spelen wij even de
hoofdrol en komt de wereld naar
ons toe."
Er gaat geen kerst voorbij zonder
verhalen in de media over onder
drukking van Palestijnse christe
nen door hun islamitische volksge
noten. Twee jaar geleden citeerde
een Israëlische krant een anonie
me Palestijnse 'christelijke leider'.
Deze verklaarde bij die gelegen
heid dat moslims in Bethlehem
zich op grote schaal schuldig maak
ten aan het intimideren van chris
tenen: „Ze hebben onze winkels
in brand gestoken, moskeeën ge
bouwd pal voor onze kerken, ons
onroerend goed gestolen en onze
rechten verbeurd verklaard. Er zijn
vrouwen verkracht en ontvoerd.
Dat alles is niet gedaan door Israël,
maar door de moslims."
Er bestaan spanningen in Bethle
hem en in andere Palestijnse plaat
sen met een christelijke minder
heid. Het is een onderwerp waar
christenen liever niet over praten.
„Maar wat we er over horen is
vaak sterk overdreven", zegt Ge
orge Rishmawi (35), een bekende
Palestijnse activist. „Er bestaat hier
geen georganiseerde islamitische
onderdrukking van christenen.
Wat wel voorkomt is dat christe
nen zich in het zakelijk verkeer be
nadeeld voelen door moslims en
dan moeilijk verhaal kunnen ha
len. Wij zijn tenslotte een minder
heid en de moslims hebben sterke
familieclans. Ik zie het meer als
een cultureel dan als een religieus
probleem."
Er is geen christen in Bethlehem
die geen familie in het Westen
heeft. Lidia Khoury (29) is gebeo-
ren in de Verenigde Staten en en
heeft er gestudeerd. Haar vader,
Nairn Khoury, is predikant van de
tweehonderd lidmaten tellende
Baptistengemeente in Bethlehem.
Ze heeft drie broers, van wie er
twee in Amerika wonen. „Een
paar jaar geleden waren er span
ningen met de moslims, maar de
situatie is momenteel veel beter",
vertelt ze. Heeft haar vader contac-
'lk heb intussen al
tweehonderd familieleden in
Amerika'
ten met moslimleiders? „Alleen
formele. Ze zien elkaar op hoogtij
dagen als ramadan en Kerstmis",
aldus Lidia.
Volgens George Rishmawi heeft
de christelijke emigratie, die al op
gang kwam voor het begin van de
Israëlische bezetting in 1967, niets
te maken met de moslims. Christe
nen vertrekken omdat ze in Bethle
hem en omgeving geen passend
werk kunnen vinden. Ze zijn be
ter opgeleid dan moslims en hun
uitgebreide familiecontacten in de
westerse wereld maken emigratie
gemakkelijker. „Ik heb al tweehon
derd familieleden in Amerika,
maar ik heb er hier in Bethlehem
nog zevenhonderd over", lacht
Rishmawi. Hij kijkt uit naar 7 ja
nuari, de datum van het Grieks-Or
thodoxe kerstfeest. Dan houden
de-Rishmawi's hun jaarlijkse reü-
Topkoks als Cordon Ramsey en Jamie Oliver verbinden hun
naam aan een computergame. Is eten bereiden vanaf een
DS of Wii een nieuwe rage? Topkok Marco Poldervaart
neemt de proef op de som.
door Johan Stobbe
Mushroom risotto",
klinkt het vanuit de
Nintendo DS in de
hand van chefkok
Marco Poldervaart van restaurant
De Gastronoom in Harlingen. Zijn
Engelse collega Jamie Oliver maakt
hem duidelijk dat hij op het punt
staat paddenstoelenrisotto te berei
den.
Een paar dagen heeft Poldervaart
vier kookgames bestudeerd. Hij is
niet onder de indruk.
„Ik kan me niet voorstellen dat
mensen met een DS in de hand
aan het koken slaan", zegt hij. „Al
leen aan de Cooking Guide kun je
Cooking Guide (Nintendo DS) Een
encyclopedie met recepten, die
je met hulp van de chef kunt ko
ken. Geen spelletje.
Marco: „Zit vol met gerechten die
goed te bereiden zijn, al verdwijnt
ook dit spel bij mij in de kast."
Sacha: „Het spelelement ont
breekt."
wat hebben. Als je niet weet hoe
je pasta kookt of spinazie
blancheert, kun je het hierin vin
den."
De recepten in Gordon Ramsey's
Hell's Kitchen vindt hij als chef de
moeite van het bestuderen waard.
Hij bekijkt de spaghetti met kreeft.
„Voor mij is dit wel te doen. Maar
zonder kennis van kokstaai en En
gels niet. Dit is voor een restau
rant, niet voor de consument."
De risotto van Jamie Oliver past
prima op een doordeweekse dag.
Het gerecht krijgt snel vorm en
Poldervaart hakt vakkundig een
grote bospaddenstoel in stukjes. Ia-
What's Cooking? (Nintendo DS)
De bekende Engelse televisie
kok lamie Oliver laat je in een
te ingewikkeld spelletje eten
bereiden. Zit ook een kook
boek in.
Marco: „Standaard gerechten.
Oude klassiekers die op het bord
zijn gekwakt. Weinig frivool."
Sacha: „Te ingewikkeld. Alle
maal icoontjes en toestanden."
mie Oliver ligt inmiddels al lang
aan de kant. De chef gaat zijn ei
gen gang. Koken is een gevoel,
zegt hij. Er kunnen nog zoveel
kookboeken en games verschijnen,
ieder kookt op zijn manier.
Drie kwartier staat er voor de be
reiding van de Oliver-risotto. Pol
dervaart heeft binnen twintig mi
nuten een creatie op een bord die
er een stuk aantrekkelijker uitziet
dan de brij op de DS. Het smaakt
Hell's Kitchen (Nintendo DS)
Bereiden, serveren, afrekenen
en afruimen, terwijl chefkok
Gordon Ramsey je afsnauwt.
Inclusief 45 recepten.
Marco: „Spel is niets, maar het
kleine kookboek is typisch Gor
don Ramsey. Je kunt er lekkere
restaurantgerechten mee maken.
Leuk voor een chejkok, ingewik
keld voor de consument."
Sacha:Ondanks de Engelse aan
wijzingen goed te begrijpen.
Leuk spelelement."
Marco Poldervaart testte de kook
games. foto Wietze Landman
goed. Heerlijk zelfs. Poldervaart:
„Hier hoefje geen topkok voor te
zijn. Al vraagt het bereiden van ri
sotto wel om gevoel. De rijst mag
niet te hard zijn of te papperig."
Order Up (Nintendo Wii)
Echte game, waarin je als be
ginnende kok hamburgers
bakt in een fastfoodrestaurant
'om uiteindelijk je eigen restau
rant te beginnen. Recepten
ontbreken.
Marco: „Je kunt er niet echt mee
koken. Het gevoel van koken ont
breekt. Wel leuk dat de hambur
ger aanbrandt als je hem niet
omdraait."
Sacha: „Een echt spel. Koken en
bereiden met de Wii-controllers
als kookgerei."
Dat blijkt een paar uur later als de
Jamie Oliver-risotto na een dik
uur ploeteren en zweten in de keu
ken op de eigen eettafel staat. Het
ziet er anders uit, meer als de brij
op de DS.
Ook de smaak verschilt duidelijk.
Precies zoals Poldervaart voorspel
de. „Als je maar iets maakt dat
smaakt", zegt hij. „Dat is het be
langrijkst." Gelukkig smaakt het.
Heerlijk zelfs.
Reageren? consument@wegener.nl
Mara} Poldervaart en zijn 9-jarige doch
ter Sacha beoordeelden de vier games
en deelden sterren uit. Marco keek
naar het kooktechnische gedeelte,
Sacha naar het speltechnische.