Belg heeft genoeg van Leterme
Hoe op te treden tegen Harnas blijft nog even geheim
h
Martens
probeert
crisis te
bezweren
Harnas stemt in met korte wapenstilstand
PZC Dinsdag 23 december 2008 7
Oud-premier België
aanvaardt opdracht
oplossing te zoeken.
BRUSSEL - De Belgische koning Al-
bert II heeft oud-premier Wilfned
Martens (72) gevraagd de oplossin
gen te verkennen om snel uit de
politieke crisis te komen. Martens
heeft deze opdracht aanvaard.
I De christen-democraat was negen
maal premier tussen 1979 en 1992.
Hij is sinds 1992 voorzitter van de
Europese organisatie van chris
ten-democratische partijen.
De vertrekkende premier Yves Let-
erme vraagt ondertussen een 'eer
lijke en serene kans' om alle aantij
gingen tegen zijn persoon te kun
nen weerleggen.
De koning aanvaardde eerder giste
ren het ontslag van zijn regering.
Hij heeft het kabinet opdracht ge
geven de lopende zaken af te han
delen.
Aanleiding voor de crisis was de
beschuldiging aan het adres van Le-
terme dat zijn regering geprobeerd
zou hebben een gerechtelijke uit-
spraak over de overname van For-
tis te beïnvloeden, door te trach-
I ten de zaak naar een andere recht
bank te laten verplaatsen. De be
schuldiging was voor minister van
Justitie Jo Vandeurzen vrijdag al
aanleiding om af te treden.
Leterme herhaalde gisteravond dat
er geen sprake is geweest van beïn
vloeding of belemmering van de
rechtsgang. In zijn verklaring zegt
hij de kans te willen krijgen om
op een 'transparante manier alle
aantijgingen tegen mij en mijn me
dewerkers te kunnen weerleggen'.
Naar aanleiding van allé ophef zei
Leterme vrijdag al dat hij zich niet
in staat achtte de regeringstaak
voort te zetten.
De coalitiepartijen willen nieuwe
verkiezingen tot iedere prijs ver-
j mijden, met het oog op de insta
biele economische situatie.
Belgen verliezen weer
vertrouwen in
justitie en politiek.
door onze correspondent
Pascale Thewissen
GENK - Met zware boodschappen
tassen zeult ze door de winkel
straat. Bij de krantenkiosk blijft ze
even staan om de krantenkoppen
te lezen. 'Leterme verdwijnt van
het toneel', kopt de voorpagina
van het Belang van Limburg. „Ge
lukkig maar, die man heeft het
land in anderhalf jaar tijd totaal
naar de verdoemenis geholpen."
Rita Bollen (48) stemt haar hele le
ven al voor de christen-democra
ten. Maar het is genoeg geweest
zegt ze. „Ik schaam me diep. Voor
mijn land, voor deze regering. Dit
valt aan een buitenstaander toch
niet uit te leggen? Een premier die
de scheiding der machten niet res
pecteert. Ik hoop dat hij nooit
meer terugkeert als politiek leider
van dit land. Voor de mensen uit
zijn eigen streek, in leper en omge
ving, is Leterme een martelaar.
Maar in de rest van België wordt
hij uitgekotst."
De man van 800.000 voorkeur
stemmen - alleen oud-premier en
partijgenoot Leo Tindemans deed
het met bijna een miljoen nóg be
ter - is totaal mislukt als premier.
„Hij kan het niet, dat is nu wel dui
delijk", zegt de vrouw uit Genk.
In de industriestad in Bel
gisch-Limburg is de economische
crisis duidelijk voelbaar. De par
keerplaats van Ford Genk, een van
de grootste werkgevers in de
streek, is zo goed als leeg want 12
december was de laatste werkdag
van dit jaar. Ook bij de toeleveran
ciers van Ford ligt de productie
stil. Meer dan duizend werkne
mers hebben te. horen gekregen
dat hun tijdelijke contract niet
wordt verlengd. Dat de rege-
ring-Leterme het land in volle eco
nomische crisis ook nog in het po
litieke moeras stort, wordt hem
hier zwaar aangerekend.
„Al anderhalf jaar duurt dit thea
ter", zegt Danny (35). Ook hij is
per 1 januari werkloos. „Verbit
terd? Nee; ik ben niet bitter. Het
gaat overal slecht, niet alleen in
'Leterme is in leper een
martelaar, in de rest van
België wordt hij uitgekotst'
België. Ik probeer er maar het bes
te van te maken. Wat moet ik an
ders? Ik wens ook Leterme het al
lerbeste. Dat hij weg moet, lijkt
me duidelijk."
Sympathie is er voor Jo Vandeur
zen, de christen-democratische mi
nister van Justitie, die vrijdag als
eerste aftrad nadat het Hof van
Cassatie hem beschuldigde van in
menging in de rechtszaak over de
verkoop van Fortis. Vandeurzen
komt uit Genk. Voor- en tegenstan
ders roemen zijn inzet, zijn intege
re en rustige karakter. Zijn hoop is
gevestigd op een parlementair on
derzoek naar 'Fortisgate'. „Ik ga
geen enkel ambt aanvaarden zo
lang er geen duidelijkheid is over
mijn persoonlijke integriteit", zei
hij in een interview.
„Ik hoorde vorige week oud-minis
ter van Defensie André Flahaut de
situatie vergelijken met die na de
arrestatie van Dutroux in 1996",
zegt Gilbert (52), die net kerstinko
pen heeft gedaan. Ook toen waren
de mensen hun geloof in de instel
lingen - in politie, justitie en poli
tiek - kwijt. En dan willen ze nu
uitgerekend Jean-Luc Dehaene te
rughalen als premier! De man die
destijds premier was en die door
de kiezer in 1999 werd afgestraft tij
dens de dioxinecrisis. Hij moet Bel
gië gaan redden. Bewaar me."
De belangrijkste kandidaten om Leterme als premier op te volgen
Guy Verhofstadt (55) van de liberale Open VLD.
Minister in diverse regeringen. Van 1999 tot
2007 premier van twee paarsgroene kabinetten
en een interimkabinet. Verhofstadt staat bekend
als een doordouwer en een zeer harde werker.
Kreeg enkele jaren terug hartproblemen.
Herman Van Rompuy (61) van de christen-demo
cratische CD&V. In de jaren '90 minister van Fi
nanciën. Wist het financieringstekort fors te ver
lagen. Sinds 2007 Kamervoorzitter. Stond als 'ver
kenner' aan de wieg van de regering-Leterme. In
tellectueel met veel culturele belangstelling.
Jean-Luc Dehaene (68), eveneens van de CD&V.
Was premier van 1992 tot 1999 van twee rooms-
rode kabinetten. In die periode legde hij mede de
grondslag voor de huidige Belgische staatsstruc
tuur. Dehaene geldt als een bekwaam compromis-
senbouwer. foto GPD/EPA
-OOOO--
mijden, met het oog op de insta- als een doordouwer en een zeer harde werker, kenner' aan de wieg van de regering-Leterme. In- tuur. Dehaene geldt als een bekwaam compromis-
biele economische situatie. Kreeg enkele jaren terug hartproblemen. tellectueel met veel culturele belangstelling. senbouwer. foto GPD/EPA
Urapllrrhp nnlitiri 7Ün mpt recte gevolg van de eenzijdige mili- In Olmerts regering heeft ze zich rak, leider van de Arbeiderspartij,
taire terugtrekking pit de Ga- achter diens politiek van terughou- heeft het moeilijk. Als door de wol
verkiezingen in aantocht -^41zastrook in 2005. „Drie jaar lang dendheid geschaard. In de campag- geverfde militair weet hij dat mili-
hebben de ministers van de door ne teaen Netanyahu is dat geen tair ineriiDen ziin beperkingen
Israëlische politici zijn met
verkiezingen in aantocht
steeds dreigender. Optreden
tegen Hamas is het thema
van de campagne.
<"P
1 én op de acht Israëliërs
woont binnen raketbe-
1 reik.' Zo kopte het dagblad
Yedioth Acharonoth gisteren op
de voorpagina. Het laat zien hoe
het raketvuur uit de Gazastrook
het leven van steeds meer Israëli
sche kiezers beheerst. En dat is iets
waar Tzipi Livni, Benjamin Neta
nyahu en Ehud Barak als belang
rijkste politieke leiders niet om
heen kunnen.
Vrijdag liep de 'tahdiyeh' (ge
vechtspauze) tussen Israël en het
Hamas-regime officieel af Harnas
leek niet geïnteresseerd in verlen
ging van het toch al krakkemikki
ge bestand, tenzij Israël het zou uit-
ANALYSE
door Ad Bloemendaal
breiden naar de westelijke Jordaan-
oever en zijn economische blokka
de van Gaza zou opheffen. Sinds
dien regende het weer raketten op
steden als Sderot en Ashkelon.
Minder dan twee maanden voor Is-
raëls verkiezingen vormt Sderot
nu de locatie bij uitstek voor het af
leggen van ferme politieke verkla
ringen. Likud-leider Benjamin
Netanyahu liet zich er deze week
fotograferen bij een huis dat enke
le uren eerder door een Kas-
saam-raket was getroffen. Het
moest' maar eens uit zijn met 'de
pacifistische politiek' van de rege
ring Olmert-Barak-Livni, zei hij.
De ellende is volgens hem het di
recte gevolg van de eenzijdige mili
taire terugtrekking pit de Ga
zastrook in 2005. „Drie jaar lang
hebben de ministers van de door
de Kadima-partij geleide coalitie
hun hoofden in het zand gesto
ken", zei de Likud-leider.
Op de vraag wat Israël moet doen,
zegt hij: „Op de langere termijn
hebben we geen andere keuze dan
het Hamas-bewind in Gaza af te
zetten. Op korte termijn moeten
we de politiek van pacifisme verla
ten en overgaan op een beleid van
actief aanvallen." In het recente
verleden toonde Netanyahu zich
openlijk voorstander van herbezet
ting van delen van de Gazastrook,
met name het noorden (waar de
raketten worden gelanceerd) en
het uiterste zuiden (de plaats van
de smokkeltunnels vanuit Egypte).
Netanyahu richt zijn pijlen vooral
op Tzipi Livni, zijn enige echte
concurrent in de verkiezingsstrijd.
Als het gaat om Gaza vormt de Ka-
dima-leidster een simpel doelwit.
In Olmerts regering heeft ze zich
achter diens politiek van terughou
dendheid geschaard. In de campag
ne tegen Netanyahu is dat geen
sterke kaart. Ze moet immers pro
beren kiezers weg te halen uit de
rechtse Likud. Haar nieuwe, mili
tante opstelling: „Een regering on
der mijn leiding zal een eind ma
ken aan de Hamas-regering in Ga
za met militaire, economische en
diplomatieke middelen." Hoe dat
precies gaat gebeuren houdt ze net
als Netanyahu nog geheim.
Minister van Defensie Ehud Ba
rak, leider van de Arbeiderspartij,
heeft het moeilijk. Als door de wol
geverfde militair weet hij dat mili
tair ingrijpen zijn beperkingen
heeft. Een landmachtoperatie te
gen Harnas kost veel slachtoffers
en biedt geen enkele garantie voor
een eind aan het raketvuur. Een
herbezetting van Gaza is een nog
onaanlokkelijker vooruitzicht. Ba
rak heeft een plan voor beperkte
militaire actie klaar liggen, maar of
en wanneer het zal worden uitge
voerd hangt af van wat Hamas in
de komende weken doet.
GAZA-STAD - Harnas heeft gisteren
ingestemd met een staakt-het-vu-
ren van 24 uur, maar dreigt tegelij
kertijd met nieuwe zelftnoordaan-
slagen als Israël de Gazastrook aan
valt. „Het is ons recht als bezet
volk om onszelf met alle middelen
tegen de bezetting te verdedigen",
aldus de beweging. De laatste keer
dat Harnas een zelfmoordaanslag
uitvoerde in Israël was in januari
2005.
Hamas is echter bereid het
staakt-het-vuren te verlengen als Is
raël de blokkade van de Ga
zastrook opheft.