Italiaanse
voetballers vrezen ALS
34 en 35
r£j\j 33
36
Erben Wennemars'
wil alles schaatsen wat
er te schaatsen valt
Dinsdag 23 december 2008
Dodelijke ziekte treft
Italianen zevenmaal
vaker dan anderen.
door Eelco van der Linden
rome - „Nee, ik geloof het niet,
het lijkt me dat iemand het voet
bal in diskrediet wil brengen",
zegt Gianni, 'tifoso' van Inter Mi
lan. „En waarom hebben wielren
ners er dan geen last van, die spui
ten toch de hele dag", vult Virgilio
aan, fan van AS Roma. Op het zon
nige zondagse plein in Rome over
heerst de scepsis over de geheim
zinnige ziekte die profvoetballers
naar verhouding veel treft.
Scepsis mag. Italianen zijn altijd
met hun gezondheid bezig; willen
alles weten van ziektes en hoe die
te voorkomen of te genezen zijn.
Dokters vullen in Italië uren televi
sie- en radiozendtijd. Overdreven,
of juist niet, feit is dat de Italiaanse
voetbalwereld in- de ban is van
ALS (Amyotrofe Lateraal Sclerose).
ALS is een verwoestende spierziek
te die in de meeste gevallen bin
nen twee tot vijf jaar na de dia
gnose leidt tot de dood. Sinds 1973
zijn er 41 voetballers aan gestor
ven, alleen al in de noordelijke
stad Como waren er vijf gevallen.
Stefano Borgonovo (44), voorma
lig aanvaller van Fiorentina en AC
Milan, liep als laatste, drie jaar gele
den, de ziekte op.
Borgonovo ligt in een speciale rol
stoel en kan alleen nog communi
ceren via een stemcomputer die
hij met zijn oogbewegingen aan
stuurt. Onlangs werd voor hem en
een naar hem genoemde stichting
een benefietwedstrijd gehouden,
waarbij ook oud-teamgenoot
Ruud Gullit aanwezig was. Het le
verde veel tranen, maar ook een
kwart miljoen euro op. De spelers
van het nationale elftal overwegen
één procent van hun inkomen te
geven aan het onderzoek naar
ALS.
Over ALS is weinig bekend, maar
de ziekte treft meer mensen dan
wordt vermoed: ongeveer zeven
op de honderdduizend. ALS tast
de motorische zenuwen aan, maar
laat de geestelijke vermogens, de
zintuigen en seksuele functies in
tact. De ziekte is niet erfelijk en
treft mensen meestal op latere leef
tijd, rond hun zestigste. De Britse
wetenschapper Stephen Hawking
is waarschijnlijk de bekendste
ALS-patiënt. Italiaanse profvoetbal
lers hebben 'volgens een onder
zoek van de aan de universiteit
van Turijn verbonden neuroloog
Adriano Chiö zevenmaal meer
kans ALS te krijgen dan anderen.
Hij analyseerde alle 7000 spelers
die tussen 1970 en 2002 in de Serie
A actief waren en constateerde dat
wie meer heeft gevoetbald, meer
risico loopt, midvoors meer wor
den getroffen en de voetballers op
vallend jong zijn als ze de ziekte
oplopen: gemiddeld 41 jaar.
Chiö besloot tot het onderzoek na
dat een magistraat uit Turijn, Raf-
faele Guariniello, zich had gestort
op het feit dat relatief veel ex-voet-
ballers op nog jonge leeftijd ernsti
ge ziektes opliepen. Hij zocht de
oorzaak vooral in doping en exces
sief gebruik van bepaalde medicij
nen, zoals ontstekingsremmers.
Een dubs als Juventus bleek in de
jaren negentig over een apotheek
te beschikken vergelijkbaar met
die van een klein ziekenhuis. Aan
voerder Alessandro Del Piero was
in die tijd met zijn 'opgepompte'
spieren voor velen het levende be
wijs van doping in het voetbal.
Volgens professor Chiö is er geen
eenduidige verklaring voor de vele
ALS-gevallen. Het kan een combi-
Italiaanse profvoetballers hebben
volgens een onderzoek van de
neuroloog Adriano Chió zeven
maal meer kans ALS te krijgen
dan anderen.
natie van factoren zijn, waarbij
ook wordt gedacht aan het effect
van het vele koppen, excessieve
stress en bestrijdingsmiddelen die
worden gebruikt voor het prepare
ren van de grasmat.
In Amerika is naar dit laatste on
derzoek gedaan toen drie spelers
van Amerikaans voetbal kort na el
kaar de.ziekte opliepen. Overigens
staat ALS ook bekend als de Ziekte
van Gehrig, genoemd naar de le
gendarische Amerikaanse honkbal
speler die in 1941 aan de ziekte be
zweek.
Er is nog te weinig hard bewijs,
maar ook in andere landen wordt
nu onderzoek gedaan. In Turkije
heerst angst na twee recente
ALS-gevallen en ook in Groot-Brit-
tannië.wil men er meer van weten
sinds de dood in 2006 van limmy
Johnstone, de legendarische mid-
voor van Celtic, beter bekend als
'de Vlo'.
Van de 41-jarige Paul Gascoigne
wordt nu vermoed dat hij ALS
heeft. De Britse tabloids onderstre
pen dat hij in Italië heeft gevoet
bald bij Lazio en teamgenoot was
van Rino Gritto die in 1999 aan
ALS overleed.
Maar de sceptici zullen hierover
hun neus ophalen, want Gascoig
ne heeft van alles gedaan om zijn
lichaam te vernietigen. Zij zullen
aanvoeren dat alcohol een fnuiken
der effect moet hebben gehad dan
bestrijdingsmiddelen of het kop
pen van een bal.
Tip? sport@pzc.nl
Dennie le Comte
koploper PZC-
topscorersklassement.
Volmer krijgt vijf duels
voor elleboogstoot
zeist - De Graafschap zal het vijf
wedstrijden zonder verdediger
loost Volmer moeten doen. De
speler kreeg zondag in het duel
met Ajax rood van scheidsrechter
Jan Wegereef wegens het uitdelen
van een elleboogstoot. De KNVB
schorste hem gisteren voor zes
duels, waarvan een voorwaarde
lijk.
Volmer kwam tegen Ajax net te
rug van een schorsing. Hij kreeg
eerder rood in de wedstrijd tegen
Sparta, toen hij een tegenstander
onbesuisd tegen de grond trapte.
Joost Volmer
Tomas Calasek naar
Mönchengladbach
mönchengladbach - De Tsjechi
sche voetballer Tomas Galasek
speelt na de winterstop voor Bor-
ussia Mönchengladbach in de Duit
se Bundesliga. De middenvelder
komt over van Banik Ostrava. Gala
sek vdetbalde lange tijd bij Ajax
voordat hij naar Duitsland verkas
te. Daar speelde hij voor FC Nüm-
berg. „Galasek heeft een schat aan
ervaring. Hij was bij al zijn vorige
clubs een toonaangevende speler",
loofde sportdirecteur Max Eberl
de aanwinst die een contract tot
het einde van het seizoen krijgt.
Brazilië ziet ruim 1000
voetballers vertrekken
rio de janeiro - Brazilië heeft in
2008 tot nu toe 1176 voetbalprofs
naar het buitenland zien vertrek
ken. De nationale voetbalbond
van het land maakte dat cijfer giste
ren bekend. De 'export' van spe
lers was nog nooit zo hoog in Bra
zilië.
Het aantal vertrokken spelers dit
jaar is ruim het dubbele van 2007,
toen 539 spelers naar een buiten
landse club overstapten. Vooral
Portugal is geïnteresseerd in Brazi
liaanse voetbalprofs. Liefst 209 spe
lers trokken naar dat land.
Eredivisie start nieuw
seizoen eind juli al
zeist - De voetbalcompetitie in de
eredivisie begint volgend seizoen
vroeg. Op vrijdag 31 juli is reeds de
eerste wedstrijd gepland. Dit is
een gevolg van de veranderde op
zet van de Europese clubtoer-
nooien. Vijf van de zes Nederland
se deelnemers moeten daarin al in
juli of augustus starten. De KNVB
heeft voor de speelkalender twee
varianten vastgesteld. Dit komt
doordat de clubs in mei nog moe
ten beslissen of de huidige vorm
van een play-off om één Europees
ticket wordt voortgezet.
Paolo Maldini begroet zijn voormalig ploeggenoot Stefano Borgonovo, die door de verlammende ziekte ALS in een rolstoel zit. Coryfeeën als Roberto
Baggio en Ronaldinho verleenden in oktober hun medewerking aan een benefietwedstrijd voor Borgonovo. foto Maurizio Degl'lnnocenti
