Vocaal diner met veel
Gierende pret en daverende
schrik in emotionele achtbaan
PZC Maandag 22 december 2008 21
De kerstliederen dienden
slechts als een soort toe
gift, de hoofdbrok van het
concert in de kersttijd bestond uit
fragmenten uit opera, operette en
musical. Het geheel was een bonte
afwisseling van aria's die alle in de
tophonderd van de muziek voor
miljoenen horen. Overbekende
fragmenten zijn voor het publiek
gemakkelijk 'weg te happen', maar
leveren ook het gevaar op dat alle
fouten herkend worden.
Tenor Glenn Desmedt en mezzos-
poraan Dominique Colémont-
schroomden er niet om werken
uit bijna alle stijlperioden te vertol
ken. Ze voelden zich het beste
thuis in de musical en het chan
sonrepertoire. Ook de romanti
sche operafragmenten kregen een
meer dan behoorlijke invulling,
KERSTCONCERT
Anna Ivanova, Glenn Desmedt en
Dominique Colémont. Gehoord:
za 20/12, Het Podium, Zaamslag.
door Jeanette Vergouwen
maar het was beter geweest als ze
zich niet gewaagd hadden aan de
barok, de liederen van Schubert
en de klassieke periode. Om deze
muziek goed te vertolken is meer
nodig dan een goede stem.
Uitblinker van de avond was de
pianiste Anna Ivanova. Zij is een
professionele musicus en etaleerde
dat in vier solowerken: Nocturne
en Impromptu Fantasie van
Chopin, Rondo a la Turca van Mo
zart en de Liebestraum van Liszt.
De interactie tussen musici en toe
hoorders was warm. Ivanova speel
de met souplesse en stijlgevoel. Ze
werd in het Rondo van Mozart
niet echt geholpen door de iets te
kort en houterig klinkende dis
kant, maar de snelle loopjes klon
ken als twinkelende kerststerre
tjes. De warme klanken in de ro
mantische werken kwamen welda
dig over.
Ivanova toonde zich niet alleen
een goede solist, zij was voor de
vocalisten een rots in de branding.
Zij volgde hen perfect. En dat was
nodig, want vooral Desmedt vulde
het ritme én de tempi van zijn
voordrachten erg vrij in. Hij heeft:
capaciteiten in het lichtere genre,
maar doet er beter aan van Handel
af te blijven. Dat hij een slechte
vertolking neerzette van het suiker
zoete Ave Maria van Mascagni,
maakte duidelijk dat hij echt niet
in topconditie was. Hij overtuigde
wel met zijn interpretatie van een
chanson van Brei en zijn Toréador-
lied uit Carmen van Bizet.
Colémont bezit een groot stembe-
reik en kan de moeilijke aria's aan
waarin een vermenging van kop
en borststem vereist is. Haar stem
volume kan nog groeien en zij
moet ook haar iets te stereotiepe
voordracht wat bijschaven. Zij
overtuigde vooral in het tweede
deel van het programma, met als
hoogtepunt het in het Hebreeuws
gezongen Yerushala'em van Naomi
Shemer.
AGENDA MMMMÉ
OP PAD
Boekverkoop
Start boekverkoop in bibliotheek
Burgh-Haamstede.
Gedurende openingstijden bibliotheek.
Winterstad
Met kraampjes, muziek en glühwein.
Zierikzee 15.00 tot 22.00 uur op en rond
het Havenplein.
THEATER
Oudejaarsshow
'Stamhast', de Zeeuwsvlaming Maikel Har-
FILM
VLISSINGEN
CineCity, Anywhere but home: 14.00 en
19.30 ur; Australia: 10.30, 16.00 en
20.00 uur; Bride flight: 13.45 uur;
Changeling: 21.30 uur; High school
musical 3 (ov): 11.00, 13.45, 16.00 en
19.00 uur; Madagascar 2 (nl): 11.00,
13.45 en 16.15 uur; Madagascar 2 (ov):
19.15 uur; Niko en de vliegende brigade:
10.30, 14.00 uur; Oorlogswinter: 11.00,
13.45, 16.15, 19.15 en 21.45 uur;
Piet Piraat: 10.30, 12.15 en 14.00 uur;
Quantum of Solace: 16.15 en 21.45 uur;
The day the earth stood still: 15.45,
19.15 en 22.00 uur; Twillight: 19.30 uur
Vicky, Christina, Barcelona: 22.00 uur;
Wit licht: 11.00,16.30 en 21.45 uur;
GOES
Merral, Australia: 18.30 en 21.30 uur;
High School Musical 3: 13.30 en 15.45
uur; Quantum of Solace: 21.15 uur;
Madagascar 2 (ov): 18.45 uur;
Oorlogswinter: 16.15 en 19.00 uur;
The Day the Earth stood still: 19.30 en
22.00 uur; Wit licht: 21.1 5uur;
Madagascar 2 (nl): 12.00, 14.00 en 16.00
uur; Niko en de vliegende brigade: 12.30
te blikt op eigen wijze terug op 2008. Uit
verkocht
Oostburg, Ledeltheater, 20.00 uur.
meer agendanieuws op www.pzc.nl
EXPOSITIES
ANTWERPEN - MUHKA: De orde der din
gen rond online beeldarchief van Canade
se kunstenaar Roy Arden, tot 4 jan.
MOMU: Maison Martin Margiela '20' The
Exhibition: naar aanleiding van het 20-ja-
rig bestaan van dit modehuis, tot 8 feb.
en 15.30 uur; Piet Piraat:12.15 en 14.15
uur;
MIDDELBURG
Schuttershof, Wall-E: 14.00 uur;
Brideshead Revisited: 20.00 uur;
TERNEUZEN
View, Wit licht: 20.45 uur; The Day the
Earth stood still: 20.15 uur; Australia:
16.15 en 20.00 uur; Quantum of Solace:
21.00 uur; High School Musical 3: 16.30
en 18.45 uur; Madagascar 2 (ov): 19.00
uur; Piet Piraat: 14.00 en 16.00 uur;
Niko en de vliegende brigade: 14.15 uur;
Madagascar 2 (nl): 13.30 en 15.45 uur;
Anubis: 13.45 uur;
BERGEN OP ZOOM
Cinem'actueel, High School Musical 3:
13.45, 16.00 en 18.45 uur; Quantum of
Solace: 21.30 uur; Madagascar 2 (nl):
13.45 en 16.00 uur; Australia: 18.30 en
20.45 uur; Piet Piraat: 13.45 en 16.00
uur; Madagascar 2 (ov): 18.45 uur;
Wit licht: 21.15 uur; Niko en de
vliegende brigade: 13.45 uur; The Day
the Earth stood still: 16.00, 18.45 en
21.15 uur;
Pianiste Anna Ivanova en tenor Glenn Desmedt. foto Peter Nicolai
NADER BESCHOUWD
door Willem Nijssen
De architect is een theaterstuk dat
je kunt bekijken als een gewoon
toneelstuk. Dat wil zeggen, dat
je uit het acteren een verhaal
kunt construeren, waaraan je dan vervol
gens van alles kunt beleven. Maar*- en dat
had u natuurlijk al begrepen - De archi
tect is daarnaast méér dan dat. Het is, als
dat woord tenminste bestaat, ook illusie
theater. (Van Dale kent het niet, Google
wel...) Een goochelshow is het simpelste
voorbeeld van dat genre. Hopelijk wordt
verderop nog duidelijk wat illusietheater
in deze voorstelling betekent.
Maar eerst gewoon het stuk. In De archi
tect maken we kennis met, inderdaad,
een architect. Een oude man inmiddels,
zo goed als vergeten, en mede daardoor
totaal verzuurd. Zijn vrouw ondergaat de
tirannie geduldig, en heeft inmiddels een
aantal strategieën ontwikkeld om te over
leven. Eigenlijk heeft ze haar man zelfs
volledig in haar macht.
Oud en verzuurd, dat is tot daar aan toe.
Maar het zit dieper. De man is architect
geworden om muren te kunnen bouwen
tussen zichzelf en de wereld, heeft inder
tijd zelfs de naam van zijn vrouw veran
derd. Zijn woede is fel („Jij moet niet zo
veel uitnodiging uitstralen", bijt hij haar
toe) en zo onredelijk, dat het lachwek
kend is.
Dat past helemaal in de lijn van regisseur
Jakop Ahlbom (Zweden, 1971). Die behan
delt naar eigen zeggen graag zware the
ma's, maar hij wil ze niet ernstig laten
zien. Hij versmelt elementen uit de we
reld van de mime (zijn oorspronkelijke
opleiding), het toneel, de dans en het illu
sionisme en spreekt zo zijn eigen, unieke
theatertaal. In 2006 brak hij met zijn vier
de voorstelling, Vielfalt, eindelijk defini
tief door.
Vanaf het moment dat er in De architect
nieuwe buren naast het oude echtpaar ko
men wonen, raakt ook de vrouw op drift.
Zij hoort de ruzies van het jonge koppel
(of is dat de verbeelding die gewone leef-
geluiden verandert in de bekende schrik
beelden?), en dat maakt herinneringen
los en doet een besef doorbreken. De we
reld van de echte buren vermengt zich
met de emoties van een onderdrukt be
staan en zo ontstaat een andere, surreële,
illusoire wereld.
De buurvrouw die uit een keuken
kastje kruipt, de buurman die uit het tele
visiescherm springt. Wat is echt (wij krij
gen het in ieder geval allemaal echt te
zien) en wat is waan? Op het hoogtepunt
van een nieuwe verbittering treedt de
oude vrouw uit, en ziet zichzelf aan het
aanrecht staan. Of ze draagt ineens een
masker, en uit de keukenkastjes en de wc
komen nog drie van die identieke, strak
gemaskerde vrouwen te voorschijn. Een
dissociatie?
Kastjes die eerst gevuld waren met de we
kelijkse boodschappen zijn plots leeg, of
juist gevuld met honderden pakken sui
ker. Of sterker nog: de jonge buurvrouw
belt aan, komt binnen, vraagt om een
mes en snijdt zich voor je ogen haar hart
uit en geeft het bij jou in bewaring. Om
dat ze wel weet, dat haar hart bij haar
partner niet meer veilig is? Het is onthut
send, het is aangrijpend, het is beklem
mend. Ook door het felle licht. Of door
de harde klank.
Wie maakt met zijn handen nooit eens
het gebaar van iemand neer te schieten
(na weer zo'n vlijmend verwijt bijvoor
beeld). Maar als er dan een vlam uit je
hand opflakkert, en aan het andere eind
van de kamer de maquette van zo'n ste
nen wrokgedachte in de hens gaat... dan
heb je illusietheater. Waarin woede en
wrok, macht en minachting, pijn en pa
niek uitgroeien tot aangrijpende, niet mis
te verstane beelden van doodgeslagen lief
de en vergeefs geduld.
Dat is nooitgezien. Dat is theater met een
nieuwe dimensie. Dat is beklijvend. Dat
is precies wat Jakop Ahlbom ons graag
wil aandoen: roetsjen in een emotionele
achtbaan, soms gieren van de pret en
even later daveren van de schrik. En als je
weer veilig op de grond staat, ben je nog
niet meteen de oude. Het tolt nog na.
Deze week
is de programmering duidelijk getekend
door Kerst en eindejaar. Dat betekent de
onsterfelijke Scrooge Marley (als musi
cal) en diverse terugblikken op 2008.
Déja vu. De musical Op Hoop van Zegen
(zo 28 en ma 29 in Middelburg) zal ik pas
een week later kunnen verslaan. Voor de
afwisseling ga ik daarom eens niet naar
het theater maar naar de tentoonstelling
Het Spel van de Waanzin in het Guislain-
museum in Gent, over gekte in film en
theater.
Reageren kan via: willem.nijssen@jubii.nl
Scène uit De architect, de voorstelling van Jakop Ahlbom.
foto Stephan van Hesteren/GPD
