3
ar
'Cultureel
'Easy Living'
wonen3o
fD
Bollen witwassen
■t
Vrouwelijke lamp
PZC
Zaterdag 20 december 2008
wonen@wegener.nl
024-3650509
Blad van Cyclamen coum met
'kerstboompje'. foto CPD
z
Vanuit Turkije zijn
er in de afgelopen
decennia zo'n 50
miljoen knollen van wilde
cyclamen in Nederland in
gevoerd. Ie zou dus ver
wachten dat ons hele land
met een tapijt van cycla
men overdekt is. Maar nee,
de tuincyclaam is een
plant die je alleen in lief-
hebberstuinen tegenkomt.
Nu worden al die miljoenen cyclamenknollen ook niet alle
maal in Nederland verkocht. Een deel is bestemd voor de ex
port. Bij veel buitenlanders staat ons land misschien bekend
als een land van molens en tulpen, maar bij buitenlandse
tuiniers die werkelijk in bloembollen geïnteresseerd zijn,
zijn wij berucht als land van 'witwassers'.
Dat witwassen gaat als volgt: Turkije is een land dat tien
soorten wilde cyclamen binnen haar grenzen heeft. Sommi
ge van die soorten worden met uitsterven bedreigd. Van an
dere is er nog een flinke voorraad. Bedreigde soorten mogen
niet worden geëxporteerd. Voor de minder bedreigde geldt
een quotum, net als bij schol en kabeljauw. Net als in de vis
serij heb je ook bij het opgraven van bolgewassen wel eens
wat bijvangst. De opgravers hebben natuurlijk niet allemaal
botanie gestudeerd.
Nu is de vraag naar cyclamen groter dan het quotum toe
laat. Geen nood: je graaft gewoon net zoveel cyclamenknol
len op als je wilt en plant die op grote velden. Die velden
noem je een cyclamenkwekerij. Op die manier maak je van
een wilde cyclaam een gekweekte. Daarvoor geldt geen ex
portquotum. De wilde gekweekte cyclamen worden in Ne
derland ingevoerd. Daar worden ze nogmaals een jaartje op
geplant, waarna je ze uit vaderlandse grond weer kunt op
rooien en onder de vlag 'Product of Holland' kunt exporte
ren. Legaal. Het kost even wat tijd en moeite, maar zo wordt
de in Turkije in het wild, illegaal opgegraven cyclaam veran
derd in een in Holland geteeld product.
Gelukkig worden er ook in ons land steeds meer cy
clamen uit zaad geteeld. Dat is ook helemaal niet
moeilijk. Gekweekte cyclamen worden meestal niet
als droge knollen, maar als groeiende plant in potjes
verkocht. Een van de aardigste winterharde soorten
is Cyclamen coum (spreek uit: ko-oem), genoemd
naar het eiland Kos, waar de plant vreemd genoeg
nooit gevonden is. Wel van Bulgarije tot aan de
Krim en van de Kaukasus tot aan de Golanhoogte.
Met zo'n groot verspreidingsgebied verwacht je nog
al wat variatie en dat klopt. Bij de bloemen is die va
riatie niet spectaculair - die zijn paars, wit of lila-
roze - maar in het blad zijn de verschillen spectacu
lair. Bladeren van Cyclamen coum variëren van effen
groen tot zilver- of loodkleurig en van groen-met-
wit gemarmerd tot zilvergrijs met een groen, kerst
boomachtig figuurtje in het midden. Een reden te
meer cyclamen in volle groei in een potje te kopen. Dan
kun je die met het mooiste blad kiezen.
Philips heeft de LivingColors-
lampenlijri (www.philips.nl/
livingcolors) uitgebreid. Na de
populaire varianten Clear, Black
en Mini is er nu de Floral, een
luxe versie-voor dames. De lamp
van helder transparant glas heeft
bloem- en vlindermotieven. De
afstandbediening is voorzien van
een bloemetjespatroon.
Voor wie jaren onder een kaal
peertje heeft geleefd: de Living-
Colors-serie bestaat uit lampen
waarin vier LED's zitten, twee ro
de, een groene en een blauwe. Je
kunt de intensiteit van het licht
zelf bepalen, waardoor volgens
Philips '16 miljoen verschillende
kleurcombinaties mogelijk zijn'.
Wat de nieuwe versie, afgezien
van de decoratie, toevoegt aan de
specificaties van de vorige, blijft
verder mistig. Met een prijs van
169 euro is hij wel gemiddeld
50 euro duurder dan een bloem
en vlinderloos exemplaar.
Ook 20 begaan met het milieu
en de toekomst van de aarde?
Dan kies je voor ecodesign.
Maar daarmee koop je vooral je
schuldgevoel af, stelt de
Nieuw-Zeelandse ontwerper
David Trubridge. Richt je liever
op cultureel design. Tenminste,
als je het kunt vinden,
door Renske Schriemer
Hij is een onbetwiste autoriteit op
het gebied van duurzaam design.
Maar ook een beetje een roepen
de in de woestijn. Dat weet hij.
En daarom verheft David Tru
bridge zijn stem niet als hij lezingen houdt.
De van oorsprong Britse ontwerper, die nu in
Nieuw-Zeeland woont, hield dit najaar een le-
zingentoernee in Europa, onder meer in Am
sterdam. Wie dacht met een handig lijstje
eco-adressen naar huis te gaan, kwam bedro
gen uit. Hij zet je vooral aan het denken.
Trubridge studeerde 'bootdesign' in de jaren
zeventig aan de universiteit van Newcastle.
Daarna leefde hij als boswachter en ontwierp,
meubels voor in zijn boshuis. Ook voer hij de
wereld rond met zijn gezin. Hij strandde in
een Nieuw-Zeelandse baai, waar hjj sinds be
gin jaren negentig zijn werkplaats heeft.
De inspiratie voor zijn werk haalt Trubridge
uit de natuur. Dat zie je terug in de (eerlijke)
materialen, vormen, structuren en kleuren.
Zijn ontwerpen zijn geliefd. Ze staan op de
omslagen van talloze boeken over ecodesign.
Ook wordt zijn werk uitgebracht door het Ita
liaanse designmerk Cappellini. Trubridge ex
poseert bovendien regelmatig op de jaarlijkse
meubelbeurs in Milaan. Dit voorjaar sierden
zijn opengewerkte houten lampen de etalage
van het Parijse warenhuis Printemps.
Hij heeft die aandacht nodig. Ook om zijn vi
sie te verkondigen. Trubridge hoopt dat men
sen in de westerse wereld beseffen dat alles
wat we kopen, grondstoffen en energie kost
en afval oplevert. Dat verbruik bepaalt mede
de ecologische sporen die we nalaten, onze
zogenaamde footprint. Die van de Nederlan
der zijn buitenproportioneel, becijferde het
Wereld Natuur Fonds onlangs. Als iedereen
op aarde zou leven zoals wij, zou een tweede
aardbol nodig zijn. Onze overconsumptie
wordt gecompenseerd door wereldbewoners
die minder gebruiken dan er voorhanden is.
Waarom verbruiken we zoveel? Trubridge:
„De westerse wereld is ten prooi gevallen aan
'junkdesign'. Je krijgt er geen voldaan gevoel
Cultureel designer David Trubridge: „De aarde
is te kostbaar om zo uit te putten." foto's CPD
van en wilt al snel meer of iets anders. Dat is
ook de bedoeling. Want er moet meer ver
kocht worden. En, zo weten reclamemakers,
dan moet je de mensen niet geven wat ze
echt willen, maar een slap aftreksel."
Mensen richten zich als alternatief op duurza
me ontwerpen. Ecodesign, hoewel Trubridge
vooral heil ziet in wat hij aanduidt als 'cultu
reel design'. „Er is toekomst voor de cultureel
designer. Iemand die vooral probeert leefstij
len en rituelen te ontwerpen, die het ons mo
gelijk maken éen duurzaam leven te leiden.
Voor de weinige producten die we daarbij no
dig hebben, gaat het niet om korte-termijnge-
not, maar om het 'voedende effect' dat het
heeft op die duurzame leefstijl."
Daar is niks idyllisch of nostalgisch aan, stelt
hij. Het is een kwestie van doen en ondervin
den. Hij is nu bezig een team samen te stellen
van een kunstenaar, een socioloog, een Mao-
ri, een historicus, een aardrijkskundige, een
plantenkundige en een designer. Met hen wil
hij op zoek naar 'een nieuwe ontwerptaal',
waarbij wel gebruik wordt gemaakt van tech
nieken van vroeger. Uitpluizen hoe ze in Afri
ka een lemen hutje bouwen. Niet om die na
te maken, maar om erachter te komen hoe
het creatieve aspect werkt. Zodat ook wij, 'ver
peste, verwesterde consumenten', weer spul
len kunnen gebruiken waar we .trots op zijn.
Mooie theorie, maar heeft hij er ook voorbeel
den van? „Ik geef gelijk toe dat er nog maar
weinig cultureel design is. Ik hoop dat er ge
hoor is voor mijn ideeën. Zo wil ik dat copy
right wordt afgeschaft, zodat iedereen vrij is
alles te maken. Ik werk nu aan een zelfmaak-
beschrijving van mijn lampen. Ik verkoop
mijn ontwerp en jij mag als klant ter plekke
besluiten of je die berkenboom kunt missen.
Alles maar verschepen is zonde. En zo voel je
ook beter wat het kost om iets te maken."
www.davidtrubridge.com
Pjjjjv Reageren? redactie.wonen@wegener.nl
Kijken hoe een ander woont, is altijd
leuk. Niet alleen uit nieuwsgierigheid,
maar vooral ook om ideeën op te
doen. Het boek Easy Living belicht
twaalf inspirerende interieurs van ei
gen bodem.
door Corine van Zuthem
Easy Living belicht twaalf inspirerende interi
eurs van eigen bodem. „Het draait allemaal
om nieuwsgierigheid", zegt fotograaf Hotze
Eisma. foto PR
B
uitenlanders kijken soms vreemd
op van die 'Hollandse openheid'.
Loop in Nederland 's avonds maar
eens door een willekeurige woon
wijk; geheid dat bij veel huizen de
gordijnen gewoon open zijn.
We hebben er kennelijk geen moeite mee dat
