Bas Remijn neemt kopposii
De Zelandia Illustrata I
VIER VRAGEN OVER
VISBROEDHUIS
Archief omroep wordt digitaal
Landbouw doorstaat kredietcrisis
J
30 Woensdag 17 december 2008 PZC
Viskweek in Nederland gaat een nieuwe fa
se in. Kwekers beginnen een broedhuis om
zelf de beste pootvis te- telen. Den Haag gaf
onlangs ruim drie ton subsidie.
Naam: Adri Bout
Leeftijd: 52 jaar
Woonplaats: Colijnsplaat
Functie: directeur van tarbotkwekerij Seafarm
bij Kamperland
--
r<
door Harmen van der Werf
Waarom zelf een broedhuis beginnen, als u ook pootuis voor uw
tarbotkwekerij Seafarm uit Frankrijk kunt halen. Toch wel zo gemakkelijk?
„Omdat ik me al jaren dood erger aan het feit dat ik pootvis uit
Frankrijk moet halen en niet weet wat ik precies geleverd krijg. Ik betaal
er wel de hoofdprijs voor: 1,40 euro voor één tarbotje van 150 dagen.
Tien tot vijftien gram wegen die visjes per stuk. Acht centimeter lang
zijn ze. En hoe goed ze er ook uitzien, ik weet niks van hun afkomst.
Bovendien, mijn Franse leverancier, France Turbot, heeft zelf
kwekerijen. Dus de beste kweekvisjes houden ze zelf."
Jarenlang ergernis en dan nu pas deze stap zetten. Had u dat beter niet
eerder kunnen doen?
„Hoofdzaak was het bedrijf hier op Noord-Beveland, aan de
Oosterschelde, goed op poten te zetten. Met een gesloten systeem voor
de kweek van tarbot. Zonder gebruik van antibiotica en medicijnen. Nu
dat is gelukt, is het tijd om zelf pootvis te produceren. En ik doe dat
doelbewust niet alleen. Het ministerie van Landbouw wil dat kwekers
samenwerken. We hebben daarom ook die subsidie gekregen voor drie
jaar. Maar dat is niet het enige. We praten in Nederland over vier
kwekerijen van zoutwatervissen, Solea in IJmuiden, Frisian Fishfarming
in Harlingen, Grovisco in Sint-Annaland en wij. Omdat het nog zo'n
kleine bedrijfstak is, moet je samenwerken. Je staat dan sterker, als het
gaat om voer, apparatuur en onderzoek. Samen kun je bouwen aan de
toekomst. En zeg nou zelf: in je ééntje leven op de wereld, is niet fijn."
Het broedhuis komt er nu. Wat gaat er gebeuren?
„Wij gaan de beste moederdieren apart houden. Vijf of tien stuks, van
tarbot en tong. Onderzoeksinstituut Imares helpt ons daarbij, door te
selecteren op genetische eigenschappen, op DNA. Let op: Het gaat niet
om het veranderen van genen, van erfelijke eigenschappen. Nee, wij
kijken welke vissen de sterkste, de mooiste en de best opgroeiende
jonge visjes voortbrengen. In de landbouw selecteert men bijvoorbeeld
koeien die meer melk produceren. Zo willen wij ook met de teelt van
pootvis te werk gaan. Echt vernieuwend. Je kunt dat ook wel doen door
heel goed na te gaan hoe vissen zich in jouw tarbot- of tongkwekerij
ontwikkelen, zonder te kijken naar de erfelijke eigenschappen, maar
dan ben je zo tien of vijftien jaar verder. Die tijd heb ik niet."
Wat is de kans van slagen?
„Als ik er niet in geloofde, zou ik er niet aan beginnen. De voortplanting
van vissen is niet eenvoudig. Vissen schieten hom en kuit vrij het water
in. De bevruchting gebeurt dus uitwendig. En dan gaat het erom de
larfjes die ontstaan, het juiste voedsel te geven. Tong kun je droogvoer
geven, maar tarbot niet. Die leeft van algjes en kreeftachtige beestjes.
Tarbot is dus niet zo'n gemakkelijke vis. In de vrije natuur schiet een
moedertarbot wel één miljoen eitjes het water in. Als daar één of twee
procent van overleeft, is het veel. In gevangenschap, onder kunstmatige
omstandigheden, moet dat aanzienlijk beter kunnen. We moeten
efficiënt kunnen produceren, want het moet wel commercieel draagvlak
krijgen. We zullen de Fransen laten zien dat we het veel beter kunnen."
MIDDELBURG - Gedeputeerde Sta-
aten van Zeeland hebben besloten
511.966 euro beschikbaar te stellen
voor het digitaal maken en ontslui
ten van het beeldarchief van Om
roep Zeeland.
Dat werk gebeurt in samenwer
king met de Zeeuwse Bibliotheek
en het Nederlands Instituut voor
Beeld en Geluid.
Het doel van het project is het ar
chief van Omroep Zeeland veilig
stellen, te bewaren en via internet
toegangkelijk te maken voor het
publiek.
In 2003-2004 is al gekeken of het
mogelijk was het archief van de
Zeeuwse omroep duurzaam op te
slaan. Op dat moment kon dat nog
niet. Omdat de technische ontwik
kelingen niet stil hebben gestaan,
zijn er nu wel mogelijkheden.
door Jeffrey Kutterink
DEN HAAG - Kredietcrisis of niet: ie
dereen moet eten. Daarom krijgen
landbouw en visserij nog geen ra
ke klappen. Al blijft het voor de
visserij en glastuinbouw oppassen
geblazen.
Op verzoek van het ministerie van
LNV heeft het Landbouw Econo
misch Instituut in Wageningen de
gevolgen van de crisis voor de sec
tor onderzocht. Risico's zijn: min
der afzet, daling van opbrengsten
en wegvallen van export. De mees
te landbouwbedrijven staan er fi
nancieel goed voor; zij zullen niet
in de problemen komen. Lastiger
is het voor de glastuinbouw en de
visserij. Die bedrijven hebben het
financieel vaak al moeilijker door
wisselende inkomsten en kosten,
aldus het LEI.
Niet de crisis op zich, maar een op
eenstapeling van tegenvallers kan
de glastuinbouw en visserij in de
problemen brengen.
Docent geschiedenis
van Ostrea Lyceum
maakt inhaalslag.
door Joeri Wisse
MIDDELBURG - Geschiedenisleraar
Bas Remijn staat aan kop in de
strijd om de verkiezing voor de ti
tel 'Beste leraar van Zeeland.'
Met nog één dag voor de boeg
heeft hij Pieter Wisse - die wiskun
de geeft op de Christelijke Scholen
gemeenschap Walcheren in Mid
delburg - ingehaald. Vanaf het mo
ment dat de vijf genomineerde do
centen bekend waren, stond Wis
se voorop. Hij is nu ongeveer ge
lijk gekomen met Bram Theune,
die ook wiskunde geeft, maar dan
op het Nehalennia in Middelburg.
Het gat tussen koploper Remijn
en de nummers twee en drie was
gistermiddag gegroeid tot enkele
honderden stemmen. De fans van
Wisse en Theune moeten dus van
daag en morgen flink aan de bak
om hun favoriete leraar nog een
kans te geven op het binnenslepen
van de glimmende PZC-beker.
Met de finish van de wedstrijd in
zicht, is het wel duidelijk dat Ton-
ni Gubbens (SSG De Rede) en Pa
trick Nieuwenhuyze (Pontes Pie
ter Zeeman) hoogstwaarschijnlijk
naast een podiumplaats grijpen.
Stemmen kan nog tot morgenmid
dag 12.00 uur. Een dag later wordt
de uitslag bekend gemaakt op de
school van de winnaar.
Stemmen kan op twee manieren:
via e-mail of sms. E-mail jouw keu-
De Zelandia Illustrata wordt
stofvrij in archiefkasten
bewaard. Duizenden
prenten, foto's en kaarten.
Vanaf morgen komt de
collectie eindelijk uit de
kast, op internet.
door Jan van Damme
BAM! Een harde klap op
één van de kasten doet
het licht weer aanfloe
pen. Het is in de loop van
de jaren een ritueel geworden. In
de diepste kelder van het Zeeuws
Archief in Middelburg staan laden-
blokken vol prenten en foto's. Ui
terst omzichtig opgeborgen in rui
me, dikke passepartouts van zuur
vrij karton, afgedekt door een dik
vel plasticfolie. Licht is niet goed
voor de tekeningen en kaarten.
Verkleuring, vervaging. Vandaar
dat de tl-verlichting op een timer
is ingesteld, die zorgt dat het na
pakweg vijf of tien minuten op
eens donker wordt. Een sensor,
die op harde geluiden reageert,
laat de buizen terug aanknipperen.
Dus, als je in de kelder bent om de
verzameling in het echt te zien,
moet je je laten horen. BAM!
Dat hoefje Ineke Vogel niet meer
te vertellen. Ze is twintig jaar con
servator van de Zelandia Illustrata.
Zonder te overdrijven mag je vol
gens haar best zeggen, dat de col
lectie prenten, foto's en kaarten
van het Zeeuwsch Genootschap
der Wetenschappen één van de be
langrijkste in Zeeland is.
Zo'n 25.000 tekeningen, schilderin
gen en kaarten op papier. En daar
naast nog eens 11.000 prentbrief
kaarten. De basis van de verzame
ling werd rond 1700 gelegd, toen
de dichter, oudheidkundige en
rechtsgeleerde Matheus Brouërius
van Nidek (1677-1742) per provin
cie afbeeldingen ging verzamelen.
De Zeeuwse prenten kwamen in
bezit van Jacob Verheye van Cit-
ters (1753-1823). Diens zoon ver
kocht de verzameling in 1863 voor
1200 gulden aan het Zeeuwsch Ge
nootschap.
Schenkingen, aankopen, leningen
voor het leven. De collectie groeit
tot op de dag van vandaag. Vol
gens Ineke Vogel is de drempel vrij
laag. Voorwaarde is dat het om
een kunstwerk op papier gaat. Per
kament kan nog net, linnen niet,
want dan heb je het over een schil
derij. Daarvoor moet je bij musea
zijn. De Zelandia wil ook niet con
curreren met het Zeeuws Docu
mentatiecentrum. „We pretende
ren", zegt de conservator behoed
zaam, „enigszins kunstzinnig te
zijn."
In de twintigste eeuw werd de ver
zameling opgedeeld: de afbeeldin
gen van historische gebeurtenis
sen werden apart gerubriceerd,
portretten kwamen bij elkaar en
topografische prenten werden ge
bundeld. Ook de gedrukte kaarten
en plattegronden kregen een eigen
afdeling.
Latere aanwinsten als de portret-
tenverzameling van de Domburg-
se arts Mezger zijn al eerder gedij
taliseerd. Nu is het grootste deel
van de oude collectie klaar
om op ieders pc opgeroe
pen te worden. Wat je
mag verwachten?
Een beeld van Zee
land en Zeeuwen
door vele eeuwen
heen. Ineke Vogel se
lecteerde een aantal
prenten en foto's om een
indruk te geven. Winters Zeeland,
in de hoop dat het ooit weer eens
echt gaat vriezen.
4
Symposium Zelandia
De Zelandia Illustrata is met
36.000 prenten, kaarten en fo
to's de grootste verzameling
van het Zeeuwsch Genoot
schap. Vanaf morgen is een
groot deel van de collectie te
raadplegen op het internet.
Ter gelegenheid van de presen
tatie van de gedigitaliseerde
verzameling wordt er morgen
in de filmzaal van de Abdij in
Middelburg een symposium ge
houden (aanvang 10.45 uur).
Reproducties zijn te bestellen
in het Prentenkabinet van boek
handel de Drukkerij in Middel
burg; prijzen: €42,50 - €250,-
