'F0°f,
Mn
l#^
Initiatief kabinet lijkt
gedoemd te mislukken
Wetten en regels
„Een verstikkende deken met talloze regeltjes, regeltjes en nog eens regeltjes. Kletspraat"
Gerard Spong, strafrechtadvocaat
PZC Woensdag 17 december 2008 1 1
Normen en waarden zijn vastgelegd in verschillende wetten, boeken en
huisregels.
Joodse en christelijke normen zijn onder meer weergegeven in de Tien Ge
boden (o.a. 'Gij zult niet stelen') uit de Bijbel en de Thora; islamitische nor
men zijn beschreven in de Sharia.
Elk land maakt zijn eigen wettelijke bepalingen en legt zijn eigen grond
rechten vast. Op het overtreden van deze regels staan doorgaans straffen.
Diverse instanties (scholen, bedrijven) hanteren hun eigen huisregels. Zo
mag je in sommige scholen geen petjes dragen en mag je in de treinen
van de NS niet te luid telefoneren of met je schoenen op de bank zitten.
Etiquetteregels en gebruiken zijn zwakkere normen, met een geringe ma
te van afdwingbaarheid en sanctionering. Het gaat meer over het dagelijk
se handelen, zoals: welke kleding moet je dragen voor een speciale gele
genheid, hoe te eten, de duur van het oogcontact. Ze zijn vrij tijdgevoelig
en onderhevig aan mode.
De plannen van het kabinet om Nederlanders met een 'normen- en
waardencatalogus' fatsoensregels op te leggen, hebben geen enkele zin.
Volgens intern onderzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken,
dat in bezit is van deze krant, is het zelfs de slechtste manier om bur
gers te bereiken. Toch houdt het kabinet aan de plannen vast.
Het idee van een handvest voor verantwoordelijk burgerschap komt uit
de koker van de Christenunie. Minister Guusje ter Horst van Binnen
landse Zaken is nu belast met het opstellen ervan. In de normen- en
waardencatalogus worden de belangrijkste democratische normen,
waarden en beginselen benoemd en welke verantwoordelijkheid bur
gers hierbij dragen.
Het ministerie liet begin dit jaar onderzoeken hoe die normen en waar
den vastgelegd moeten worden.
Onderzoeksbureau Veldkamp ondervroeg ruim vijfhonderd mensen.
Maar slechts 3 procent
noemt een handvest of code
waarin regels over burger
schap zijn vastgelegd een ge
schikte manier om ervoor te
zorgen dat mensen sociaal
met elkaar omgaan.
Het initiatief moet uit de bur
ger zelf komen en niet van
hogerhand worden opgelegd
door de overheid, conclu
deert het onderzoeksbureau.
Dit wordt ervaren als betutte
ling. Uit het onderzoek blijkt
dat een ruime meerderheid
van de ondervraagden zich
zelf al ziet als een goede bur
ger (75 procent). Niemand
vindt zichzelf een slechte bur
ger.
Begin volgend jaar geeft Ter
Horst in een brief aan de
Tweede Kamer meer infor
matie over de normen- en
waardencatalogus. „Het is de
bedoeling dat het kabinet
een aanzet geeft", zegt een
woordvoerder van Ter Horst.
Daarna begint de concrete in
vulling.
Wat moet veranderen?
Het kabinet werkt aan de Normen
en Waardencatalogus.
Het document moet burgers na laten
denken over hun sociale gedrag.
Wat zou u zelf moeten veranderen om
een betere burger te worden?
Geen idee
Niets
Toleranter zijn
Meer inzet
voor buurt
Meer vrijwil
ligerswerk
Rekening houden I
met anderen
Behulpzamer zijn
Maatschappelijke
betrokkenheid
Socialer zijn
33%
24%
6%
5%
5%
5%
Milieubewuster ,0/
zijn 0
Meer interesse
voor omgeving 0
GPD Bron: Min BZK
