i3 spectrum
PZC
Zaterdag 6 december 2008
foto Ed Oudenaarden/ANP
worden en toen ook gelijk aan de slag ge
gaan."
Zijn eerste baan was lid van het ondersteu
nend team van de burgemeester van Vlaar-
dingen. Hij doet na: „Goedemorgen burge
meester, u moet zo naar die en die vergade
ring, ik heb een speech geschreven en geel
gemarkeerd wat voor u belangrijk is en al
vast drie vragen meegegeven die u vermoe
delijk krijgt. Hier is uw tas." Het duurde
niet lang voor hij zelf de tassen mocht aan
nemen in plaats van aangeven.
Wie burgemeester wilde worden en capaci
teiten had, maakte destijds nog een vrij ze
kere kans het ook te worden. „De patro
nen zijn nu anders. Vertrouwenscommis
sies, de raad beslist. Toen ik naar Dalen
ging, was er ook wel een profielschets.
Daarin stond dat de nieuwe burgemeester
ruim 40 moest zijn. De commissaris van
de koningin vroeg de raadsleden of ze het
erg vonden als het 'ongeveer 30' was. De
raad zei: 'als de commissaris dat zegt, is dat
prima'. Toen werd ik het. Ik was 28."
Hij is meer bestuurder dan politicus, be
aamt hij. Bij de term 'ideologie' trekt hij
onwillekeurig zijn neus op. Opstelten
spreekt liever van 'beginselen'. „Ideologie
vind ik meer links. Ik ben niet links, ik ben
liberaal. Ik leef vanuit vrijheid en verant
woordelijkheid. Dat eis ik ook van men
sen."
Rotterdam was het epicentrum van Neder
land toen Pim Fortuyn, na de razendsnelle
opkomst van Leefbaar Rotterdam, ook lan
delijk de gevestigde partijen aan het wan
kelen bracht. Na de moord op de Rotter
dammer leken de straten stijf te staan van
emotie. Opstelten heeft veel lof gekregen
voor de manier waarop hij in die dagen
wist te voorkomen dat woede en rouw om
sloegen in geweld.
De heftigheid van het integratiedebat in
Nederland heeft ook hem overrompeld.
„Toen ik tien jaar geleden in Rotterdam be
gon, was het ook 'een onderwerp', maar
nog niet meer dan dat. Ik werd er veel
scherper mee geconfronteerd dan ik in
Utrecht gewend was."
Naast economie werden sociale
cohesie en vooral veiligheid de
hoofdthema's. Opstelten ver
bond zijn politieke lot aan het
'aanscherpen van de veiligheidsaanpak'.
„Ik ben natuurlijk ook geholpen door de
opkomst van Leefbaar Rotterdam. Die za
gen dat als absolute topprioriteit. We heb
ben grote protestoptochten naar het stad
huis gehad, 'doe iets'. Dat heb ik als steun
in de rug gevoeld om eraan te werken."
De observatie dat hij erin lijkt geslaagd het
integratiedebat te voeren zonder daarin
zelf stelling te nemen, zint hem niet. De
WD-voorzitter ervaart het niet als een
compliment en is het er niet mee eens dat
hij 'boven de partijen is blijven staan' en
niet is uitgegroeid tot tegenpool van de
'thee drinkende' Job Cohen. „Ik heb altijd
stelling genomen. Ook in dit dossier, dan
moet u gewoon alles nog eens goed nale
zen. We hebben hier in de stad als geen an
der het islamdebat gevoerd. Dat heb ik me
de geleid. In dat debat heb ik wel stelling
genomen. Een voorbeeld daarvan is de
Rotterdamcode (omgangsregels voor Rot
terdammers, red.).
„Ik ben natuurlijk de bruggenbouwer, dat
moet je in mijn visie in zo'n stad ook zijn.
Aan de andere kant ben ik de strenge va
der die zero tolerance handhaaft en voor
de veiligheid zorgt en dus strenge straf
geeft."
Over zijn naderende afscheid: „Dit voelt
anders dan stoppen in Utrecht en een
week later in Rotterdam beginnen. Het is
een afscheid. Nu ga ik echt. Ik ga nu een
andere fase van mijn leven in. Ik ga nog
veel doen, maar het is niet meer een strak
ke zeven-dagen-per- weekfiinctie."
Sinds april is Opstelten voorzitter van zijn
partij. Maar 'hulpsint' van de WD mag
die functie niet heten. „Ik ben niet de hulp
sint, maar de president. De eerste vrijwilli
ger onder de vrijwilligers."
Bij de nieuwe levensfase hoort ook meer
tijd voor sociale contacten. Inhalen wat is
geweest, bestaat niet in het leven, maar „ik
heb straks meer tijd voor mijn ijzeren ring.
Dat zijn mijn familie en mijn goede vriend
schappen die tijdens mijn studententijd
zijn gevormd. De rest wat erbij is geko
men, is nooit een ijzeren ring."
Bij een afscheid hoort vanzelfsprekend re
flectie. „Als je het einde ziet naderen, kijk
je terug naar het begin." Is hij veranderd?
„Qua eigenschappen en stijl is het steviger
geworden, maar ik ben niet anders. Als
mens ben ik authentiek. Ik probeer niet
meer te zijn dan ik ben."
Hij heft beide handen en doet na hoe hij
gesprekspartners soms laat weten dat ze
het ermee moeten doen. „Het spijt me da
mes en heren, maar meer zit er niet in."
Reageren?
spectrum@wegener.nl
Ivo Opstelten
Geboren op 31 januari 1944
in Rotterdam.
Studeerde rechten in Lei
den.
Burgemeester van de ge
meente Dalen (1972-1977),
Doorn (1977-1980), Delfzijl
(1980-1987), Utrecht
(1992-1999) en sinds februa
ri 1999 van Rotterdam.
Tussen 1987 en 1992 direc
teur-generaal voor de open
bare orde en veiligheid op
het ministerie van Binnen
landse Zaken.
Sinds april 2008 voorzitter
van de WD.
Getrouwd en vader van vier
dochters.
