eindelijk zijn geheimen prijs
H
Oranjezon is het eerste aardkundig monument
Agrarische
jongeren in
het duister
Startschot voor de nieuwe Geschiedenis van Zeeland
GS denken na
over steun ROC
Goede verlichting van
trekkers en werktuigen
is noodzakelijk.
Historisch onderzoek
kost de provincie
1,1 miljoen euro.
PZC Woensdag 26 november 2008 31
koploper. Vanaf volgend jaar zijn
alle bodemgegevens openbaar en
gratis digitaal te raadplegen. Van
een onderzocht gebied zijn de bo
demrapporten (en conclusies en
eventuele beperkingen) beschik
baar, is duidelijk of er olietanks la
gen, worden gegevens over vroe
ger gebruik van de bodem ter plek
ke vermeld en kunnen analyses
van uitgevoerde boringen worden
opgeroepen. Bedoeling is dat ande
re gemeenten volgen. Na Goes is
Middelburg de tweede gemeente
die alle informatie over bodemver
ontreiniging heeft uitgewisseld
met de provincie. Het kan niet
meer voorkomen dat informatie
van de provincie niet bekend is bij
de gemeente en omgekeerd. Zee
land loopt hiermee voor op de rest
van Nederland. De gemeenten in
Zeeuws-Vlaanderen maken samen
een bodemkwaliteitskaart. De
kaart is voor de burger een belang
rijk 'bewijsmiddel' om de kwali
teit van vrijkomende grond aan te
tonen: is die schoon of niet. In het
buitengebied zal het antwoord
doorgaans 'ja' zijn, in bebouwd ge
bied ligt dat genuanceerder. Daar
om is het handig dat de kaart ook
aangeeft hoe de bodemkwaliteit is
op een plek waar iemand aan de
slag wil. Jonkers meldt dat gewerkt
wordt aan een Zeeuws Bodemven
ster, waardoor een kijkje kan wor
den genomen in alle beschikbare
bodemkaarten. In de eerste helft
van 2009 moet het klaar zijn.
Baggerwerkzaamheden in 2006 in de Noordvest in Middelburg.
foto Ruben Oreel
et dagelijks provinciebestuur heeft 27
aardkundig waardevolle gebieden aan
gewezen. De meeste liggen in Mid
den-Zeeland. Ook hebben Gedeputeerde Sta
ten het eerste aardkundig monument be
noemd. Het gaat om natuurgebied en voormali
ge waterwinplaats Oranjezon in de Manteling
van Walcheren. De aanwijzing tot aardkundig
waardevol gebied of monument heeft géén ge
volgen voor gebruik of functie. Het is vooral be
doeld om bekendheid te geven aan de aanwezi
ge waarden in het betreffende gebied.
Bij aardkundige waarden gaat het kortweg om
het landschap en zijn ontstaansgeschiedenis.
Ze hebben betrekking op zaken als landschaps-
vormen en patronen, bodems, ondergrond en
processen.
In Zeeland is het landschap van nature vormge
geven door water en wind. Stormvloeden heb
ben er een enorm stempel op gedrukt. De ge
combineerde werking van zeewater, rivierwa
ter en wind heeft naast de vorm van het land
schap de samenstelling van de bodem bepaald.
De mens speelde daar door de eeuwen heen
op in. Eerst door zich te vestigen op de hogere
delen in het landschap, zoals strand- en oever-
wallen. Later door indijkingen en het in cul
tuur brengen van de gewonnen gronden. In fei
te is heel Zeeland van aardkundige betekenis.
Zover wil het dagelijks provinciebestuur niet
gaan, vandaar dat 27 gebieden zijn geselecteerd.
Veel ervan hebben een bestemming als natuur
gebied gekregen: Kop van Schouwen, de Wal-
cherse Manteling, het Zwin, de Pluimpot, de
Yerseke- en Kapelse Moer, de Schenge, de
Braakman. Maar ook de verdronken landen
van Zuid-Beveland en Saeftinge, de welen
(oude doorbraakkolken) in de Zak van
Zuid-Beveland, de poelgronden in het Platte
van Walcheren en op Zuid-Beveland, dekzand-
gebieden bij Aardenburg en Sint-Jansteen en
de grote deltawateren (met inbegrip van de
Voordelta). Oranjezon is van aardkundige mo
numentale betekenis door de actieve verstui
vingsprocessen en nieuwe duinvorming. Het is
in beheer bij stichting Het Zeeuwse Land
schap. Die speelt in op de aanwijzing tot aard
kundig monument door het uitzetten van een
speciale wandelroute, waarbij de bijzonderhe
den die landschap en bodem te zien geven, on
der de aandacht worden gebracht.
wolphaartsdijk - Het Zeeuws
Agrarisch Jongeren Kontakt en het
Regionaal Orgaan Verkeersveilig
heid Zeeland sturen dinsdagavond
bij Wolphaartsdijk jonge Zeeuwse
boeren de donkere polder in. Het
is een experiment om de aandacht
te vestigen op de noodzaak van
'goede verlichting en extra reflectie
op trekkers en werktuigen.
Jonge boeren en scholieren van de
het agrarisch opleidingscentrum
Edudelta worden in busjes door
de polder gereden en komen dan
allerlei landbouwvoertuigen tegen.
Sommige daarvan zijn verlicht; an
dere onverlicht. Zo kunnen zij er
varen hoe het overkomt bij andere
weggebruikers wanneer ineens
een onverlichte of slecht verlichte
trekker of andere kolos op een
smalle, donkere polderweg op
doemt.
Voorzitter Karla Peijs van het Re
gionaal Orgaan Verkeersveiligheid
Zeeland onderstreept het belang
van de actie. Haar organisatie ver
zorgt deze winter trainingen en bij
eenkomsten om bestuurders van
landbouwvoertuigen vaardig en
veilig te helpen rijden.
middelburg - Gedeputeerde Sta
ten zijn bereid een verzoek van
het ROC Zeeland om een finan
ciële bijdrage serieus te bekijken.
Het ROC moet dan wel voldoen
aan de spelregels die bij zo'n ver
zoek horen.
Dat betekent dat ze een door een
accountant doorgerekend business
plan moeten overleggen alsmede
een knelpuntenanalyse. De eerste
gesprekken met het ROC over dit
onderwerp zijn al gevoerd. Verder
willen GS bekijken of ze iets kun
nen doen aan het voornemen van
het Rijk om de bijdrage voor een
aantal ROC's - waaronder de
Zeeuwse - te verlagen.
GS antwoorden dat op schriftelij
ke vragen van het CU-Statenlid Ra
chel Blok. Het ROC Zeeland is
niet de eerste Zeeuwse onderwijs
instelling die voor steun aanklopt
bij de provincie. De Hogeschool
Zeeland en de Roosevelt Academy
gingen het ROC al voor.
door Jan van Damme
MIDDELBURG - De datum staat al
vast: 29 maart 2014. Dan wordt het
vierde en laatste, kloeke deel gepre
senteerd van de Geschiedenis van
Zeeland. Gisteren bekrachtigden
gedeputeerde Harry van Waveren
en mevrouw Y. van Rooy, voorzit
ter van het College van Bestuur
van de Universiteit van Utrecht,
die afspraak met hun handtekenin
gen. Zij deden dat tijdens een bij
eenkomst in het Abdijcomplex in
Middelburg, waar het startschot
voor het groots opgezette geschie
denisproject werd gegeven.
De provincie betaalt 1,1 miljoen eu
ro aan de Universiteit Utrecht; het
OGC - Onderzoeksinstituut voor
Geschiedenis en Cultuur van de
Utrechtse Universiteit - voert de
opdracht uit. Die houdt in: een be
schrijving van de complete geschie
denis van Zeeland, van de oud
heid tot 2014, in vier delen. Band 1
beslaat de periode tot 1550, band 2
behandelt de periode 1550 tot
1700, band 3 loopt van 1700 tot
1850 en het laatste deel begint in
'Onderzoekers zullen
harde noten
moeten kraken'
1850 en zal de ontwikkelingen tot
om en nabij 2010 in woord en
beeld presenteren. Projectleider is
de van Tholen afkomstige Paul
Brusse. De deelredacteuren zijn
historici, die de afgelopen jaren in
Zeeland van zich hebben doen
spreken: Peter Henderikx voor de
oude en middeleeuwse geschiede
nis, Wijnand Mijnhardt neemt
deel 2 voor zijn rekening, Jeanine
Dekker is aan het derde deel ver
bonden en Jan Zwemer is de man
van het laatste deel.
De afgelopen jaren hebben diverse
provincies hun eigen geschiedenis
laten optekenen. Voor Zeeland ge
beurde dat de laatste keer tussen
1939 en 1959, toén Van Empel en
Pieters hun 'Zeeland door de eeu
wen heen' publiceerden. De afron
ding van het nieuwe project is ge
pland op de datum, dat Zeeland
precies tweehonderd jaar bestaat
als provincie binnen het konink
rijk der Nederlanden.
Wijnand Mijnhardt voorspelde
dat de onderzoekers harde noten
zullen moeten kraken. En een ant
woord op de vraag zullen moeten
geven, hoe het kan dat Zeeland af
week van de algemene tendens en
zich ontwikkelde van een verstede
lijkt tot een agrarisch gewest.
