s Kapotte bergschoenen in een plat land
Timberlake in badpak
achter Beyoncé
Madonna vraagt geld
voor kinderen Malawi
Travis Barker viert
verjaardag met ex
Samantha komt op
voor vriendin Lindsay
PZC Dinsdag 18 november 2008 I 15
Per week gaan er honderd
paar bergschoenen door zijn
handen. Schoenmaker
Willem van Dalen uit het
Drentse Elim is de enige in
Nederland die zich volledig
heeft gespecialiseerd in de
reparatie van dit type
schoen. Raar in een land
zonder bergen. Of toch niet?
door Dick van Bolhuis
n de werkplaats van het be
drijf Cambreur in Elim ruikt
het naar leer, lijm en rubber.
Schoenen, leesten en machi
nes vullen de wanden. Bui
ten zie je door het raam de scha
pen grazen in het vlakke veenge
bied. Dit is het koninkrijk van Wil
lem van Dalen, de enige schoenlap
per in Nederland die zich volledig
toelegt op de reparatie van berg
en wandelschoenen.
Dit is te repareren
Kapotte zolen. Zolen slijten
niet alleen, het rubber raakt na
een jaar of negen ook in verval
en verpulvert langzaam maar
zeker. Zolen worden door origi
nele, nieuwe exemplaren ver
vangen. Net als de rubberen
stootrand. Ter vergelijking: een
'gewone' schoenmaker plakt
halve zolen of hakken onder de
oude zool.
Kapot binnenwerk. Leren en
textiele binnenvoering kan wor
den vervangen.
Afgebroken ogen en haken.
Stiksel.
ALLEMENSEN
Amerikaanse internetjournalis
ten raken niet uitgepraat over de
stunt die zanger Justin Timberla
ke zaterdag uithaalde in het pro
gramma Saturday Night Live.
Voor het programma moest zo
genaamd een clip worden opge
nomen voor zangeres Beyoncé.
Zij verwachtte drie sexy dames
als achtergronddansers, maar in
plaats daarvan verschenen er
drie heren in zwarte badpakken,
onder wie Timberlake, in de
tv-studio. Beyoncé herkende
Timberlake niet. Ze raakte in de
war van het opdringerige gedans
van de drie en besloot uiteinde
lijk de opnames te stoppen.
Madonna vraagt haar fans om
geld te doneren voor de bouw
van een meisjesschool in Mala
wi. „Nadat ik met mijn eigen
ogen de mogelijkheden heb ge
zien van meisjes in Malawi, heb
ik er mijn missie van gemaakt
om ze een kans te geven zich te
ontwikkelen", verklaart ze op
haar website. „Elke donatie helpt
kansloze meisjes zich te ontwik
kelen tot wie ze zouden moeten
zijn." Madonna en haar ex-man
Guy Ritchie adopteerden in
2006 het nu 3-jarige jongetje Da
vid Banda uit het Afrikaanse
land.
Travis Barker heeft zijn 33e ver
jaardag gevierd met zijn
ex-vrouw Shanna Moakler, zoon
Landon (5) en dochter Alabama
(2). Ook de 9-jarige dochter van
Moakler uit een eerdere relatie
at mee in een hip restaurant in
Los Angeles. Barker wil op
oudejaarsavond weer gaan optre
den, meldt entertainment-
website TMZ. Sinds het vliegtuig
ongeluk waarbij Barker en zijn
vriend DJ AM zwaargewond
raakten, lijkt de voormalige
drummer van Blink-182 steun te
vinden bij Moakler, van wie hij
twee jaar geleden scheidde.
Samantha Ronson is woest dat
haar vriendin Lindsay Lohan is
aangevallen door een antibont-
activist. „Het is jammer dat som
mige actiegroepen mensen aan
vallen in plaats van met woor
den bevechten", schrijft de dj op
haar weblog. Lohan kreeg vrij
dag bij een nachtclub in Parijs
een zak meel over zich heen om
dat ze een bonten stola droeg.
Dierenrechtenorganisatie Peta,
die de actie toejuicht, krijgt van
Ronson de volle laag. „Ik draag
geen bont, maar ik vind niet dat
ik het recht heb mensen aan te
vallen die dat wel doen. Nie
mand heeft dal recht."
Lindsey Lohan.
foto ANP
Bergschoenen repareren in een
land zonder bergen. Dat is geen
voor de hand liggende keuze. Bij
de keuze van Van Dalen speelt toe
val dan ook een rol. „Ik was 'eerst
een gewone schoenmaker. Berg
schoenen deed ik erbij. Toen kreeg
ik een grote klant voor deze schoe
nen en ben ik me erin gaan specia
liseren."
In Elim staan speciale machines
die bedoeld zijn om bergschoenen
aan een tweede of derde leven te
helpen. In het magazijn liggen de
originele zolen van Meindl, Lowa,
Hanwag en La Sportivo, die onder
druk van bijna 5.000 kilo op de
schoenen worden geperst.
Bergschoenen zijn volgens Van Da
len anders dan gewone schoenen.
„Ze benaderen meer het basisidee
van een schoen. Steun voor je voet
en comfort, in de zin van droog en
warm. Daar draait het om. Geen
modeachtige fratsen waardoor je
aan de grondgedachte concessies
moet doen. Al zie je dat een merk
als La Sportivo toch ook voorzich
tig met kleurtjes en zo begint te
werken. Maar de schoen wordt er
niet anders van.
„Bergschoenen zijn opgebouwd
uit stevige materialen. Een leren
bovenwerk, leren binnenschoenen
(of het waterbestendige goretex),
een binnenzool, waarvan het ge
bruik bepaalt hoe soepel of stijf
die moet zijn en een stevig rubbe
ren loopvlak. Stootranden rond de
voet karakteriseren de schoen nog
meer."
De opbouw van een bergschoen
Schoenmaker Willem van Dalen. foto's Duncan Wijting
Cambreur, Benneveld 4 in Elim.
Tel. 0528 350552, www.cambreur.nl
Transport schoenen gaat per post.
Reageren? consument@wegener.nl
Soorten en merken
In Nederland zijn de Duitse
merken Lowa (Lodewijk Wag
ner), Hanwag (Hans Wagner en
broer van), Meindl en het Itali
aanse La Sportiva de meest
voorkomende merken. Volgens
Van Dalen zijn ze allemaal
goed. Zijn tip: Kies de schoen
die het lekkerste zit. Ga bij
voorkeur op een doordeweek
se dag, aan het begin van de
middag, naar een winkel om je
in alle rust te laten adviseren.
Bergschoenen zijn er grofweg
in vier klassen, onderverdeeld
in A, B, C en D. De C- en de
D-klasse zijn al meer voor klim
mers gespecialiseerde schoe
nen. De zolen zijn 'stijver' en
ze bieden de mogelijkheid
voor het bevestigen van klimij-
zers. Voor wandelingen zijn de
types A en B beter geschikt.
stelt Van Dalen in
staat zijn reparaties
te verrichten. Anders
dan de meeste modeschoe
nen zijn bergschoenen in onderde
len uit elkaar te halen. Kapotte
stukken worden met gevoel voor
het eindresultaat vervangen. „Je
krijgt een paar nieuwe terug, die al
zijn ingelopen. Bergschoenen zijn
iets waar mensen zich aan hech
ten. Vaak hebben ze ook een aar
dig bedrag gekost, 180 tot 200 euro
ben je zo kwijt. Bij zo'n schoen
loont het de moeite om in een re
paratie te investeren. Met nieuwe
zolen en nieuwe stootranden
kunnen ze weer acht tot
twaalf jaar mee." Voor een
uitgebreide renovatie moet je
op zo'n 100 euro rekenen, zegt
Van Dalen.
Op de reparatietafel liggen een
paar zwarte legerkisten. Eigenlijk
hebben ze de oorlog verloren,
maar de eigenaar wil dat niet ac
cepteren. „Ik ben eerlijk geweest
over de kosten en toch wilde hij
de reparatie. Nu ga ik er ook voor.
Hier ga ik ontzettend mijn best op
doen. Die schoenen worden weer
als nieuw."
Een militair als klant is een uitzon
dering bij Van Dalen. Zijn afne
mers zijn overwegend liefhebbers
van de zwaardere buitensporten.
Maar bergschoenen zie je ook
steeds vaker op kantoren en scho
len. Van Dalen vindt dat niet raar.
„In het begin is het even wennen. t
Het voelt stijf en zwaar aan je voe
ten. Je staat in een stevige schacht.
Maar als je er eenmaal aan gewend
bent, dan wil je eigenlijk nergens
anders meer op lopen."
