wonen
i
Van Ikea
Peter Ghyczy's
Leven zonder hosta's
Sweet Cake
Wie heeft niet ooit
grommend een meubel
van het Zweedse
woonwarenhuis Ikea in
elkaar gezet?
De nieuwste trend is om
de gebruiksaanwijzing te
negeren en je eigen
Ikea-meubel te maken.
Hack Ikea!
door Renske Schriemer
PZC
Zaterdag 15 november 2008
7\
Waaraan zou een tuincentrum meer verdienen,
aan hosta's of slakkenkorrels? Ik denk aan het
laatste, want de plant koop je maar één keer en
slakkenkorrels je leven lang.
Iedereen die ongeschonden hosta's in de tuin wil hebben,
weet dat zijn geliefde planten te vuur en te zwaard verde
digd rrfbeten worden tegen slakkenvraat. De een investeert
in slakkenkorrels, de tweede legt een verdedigingswal van
kattenbakkorrels. Weer anderen voeren de strijd met den
nennaalden, sintels, koperdraad'of koffiedik.
Ik heb die slakkenoorlog altijd met enige verbazing bekeken.
Slakken zijn goede opruimers in de tuin. Als ze er niet zou
den zijn, zouden we al gauw tot onze enkels in het plantaar
dig afval staan: Bovendien lokken ze allerlei leuke dieren
naar de tuin, zoals spitsmuizen en egels. Maar goed, over
het nut van de slak kun je van mening verschillen. Wat ik
echter nooit heb begrepen, is waarom de slakkenhater zo no
dig hosta's moet planten. Voor zo iemand lijkt mij een tuin
zonder hosta's een bevrijding.
Er valt wel degelijk zonder hosta's te leven, lijkt mij. Er zijn
immers nogal wat bladplanten die hun functie kunnen over
nemen. Neem Darmera peltata. Het blad van die
plant lijkt op een paraplu die in de storm binnenste
buiten is gewaaid. Na een regenbui blijft er vaak een
plasje water in staan. Het blad is groot, rond en ge
schulpt en glimt als een spiegel. In het najaar kleurt
het vlammend oranjerood.
Darmera's zijn intrigerende planten. Hun wortel
stokken kruipen niet in, maar eerder óver de grond
en lijken op prehistorische reptielen. In het voorjaar
schiet de bloemstengel als een paddenstoel omhoog.
Darmera's bloeien met roze bloemen aan een kale
steel. Pas na de bloei verschijnt het blad.
Ook het blad van longkruid - Pulmonaria - lijkt op
dat van een hosta. Zelfs de bontbladige vormen die
je bij hosta's vaak tegenkomt, zijn bij longkruid te
vinden. Het verschil is dat slakken het ruwe, behaar
de blad van longkruid niet blieven. Longkruid is de
laatste jaren een cultplant geworden. Er verschijnen
steeds nieuwe variëteiten op de markt. Zo heeft 'Sil
ver Surprise' aluminiumkleurig blad met een onregelmatige,
groene rand. 'David Ward', een van de vroegstbloeiende
(soms al december) vaste planten, heeft appelgroen blad
met een crèmewitte rand.
Epimediums zijn schaduwplanten met samengesteld blad,
dat vaak gevlekt of gemarmerd is. In tegenstelling tot hosta's
blijven sommige soorten 's winters groen. Of liever, rood.
Zo kleurt het blad van Epimedium pinnatum ssp. colchicum
's winters leverkleurig rood. Datzelfde doet het blad van
sommige schoenlappers-
planten: Bergenia Sun-
ningdale is beroemd om
zijn winterkleur. Verder
zijn er varens, pioenro
zen en tientallen andere
bladplanten die hosta's
kunnen vervangen.
-
De meest briljante ideeën begin
nen met iets eenvoudigs. Vraag
het de Nederlandse ontwerper
Beerd van Stokkum. 'Eureka!
Dit is het!' Woorden van die
strekking zal hij hebben geroe--
pen toen hij op de monitor van
een collega een uitvergroot bak
vormpje voor een cupcake zag.
Zoals je bij McDonalds je ham
burgermenu kunt supersizen, zo
zou je zo'n vorm ook kunnen
opblazen. En zie daar de geboor
te van de cupcake in XL-formaat.
Van Stokkum heeft zijn ontwerp
in stevig kunststof op de markt
gebracht. Heel geschikt als kin
derbadje bijvoorbeeld. Of als
bloemenbak, hondenmand o&..
bedenk zelf maar. De cupcake is
in tien kleuren te koop en kost
145 euro. Een bijpassend kussen
in de vorm van een cakeje, voor
hond of poes, kost 110 euro.
www.beerdvanstokkum.com
wonen@wegener.nl
024-3650509
De vaas van Hella Jongerius kreeg De 'hangchair' van stoel Olie is een
een hoedje met tape. I ontwerp van Studio Niels en Sven.
Op internet is het een
trend: mensen die el
kaar tips en handlei
dingen van eigen
hacks aan de hand
doen. Op Ikeahacker.blogspot.com
bijvoorbeeld. Ene Ran deelt daar
met andere hackers (of in het Ne
derlands: krakers) hoe hij van de
dikke Lack-planken, een bekende
uit het Ikea-assortiment, een grote
salontafel maakte. Hij plakte drie
planken in twee verschillende kleu
ren (voor een leuk contrast) aan el
kaar. Van het onzichtbare wandbe-
vestigingssysteem maakte hij de
pootjes.
De voorbeelden op de hacksites
zijn legio en verrassend creatief
Zo maken mensen van twee sla
kommen en het plastic Ikealampje
Lampan een tafellamp met design
allure. Of een tv-meubel van nacht
kastjes. Of een zitbankje van klep-
kastjes. En ga zo maar door.
De meubels zijn niet alleen per
soonlijk en leuk om te zien, maar
vaak ook nog erg voordelig. Het
enige wat je ervoor nodig hebt, is
een Ikeacatalogus en wat handig
heid.
De hacktrend was eerder dit najaar
aanleiding voor het evenement
'Platform2i=Hacking IKEA'.
Platfornui is een culturele instel
ling uit Amsterdam, die altijd bezig
is met de toekomst, met leven in
de 21e eeuw. Het platform nodigde
kunstenaars, ontwerpers en 'gewo
ne gebruikers' uit een Ikeahack te
maken en ging op zoek naar de
leukste of beste hack. Tientallen
mensen stuurden hun eigen Ikea-
vondst in.
Waarom dit project? „Kijk maar
eens op straat als het grofvuildag
is, daar staat veel Ikea tussen. Ieder
een heeft het en gooit het regelma
tig weg. Het zijn blijkbaar geen
spullen die je meegeeft aan een vol
gende generatie. Als je dat massa
product hackt, wordt het ineens
persoonlijk", legt Dewi Pinatih van
Platform2i uit. „Als je zelf iets
nieuws maakt met Ikeaproducten,
laat je zien dat je niet alles voor lief
neemt. Dat je je afvraagt: wil ik het
wel zo gebruiken als het bedoeld
is? Of maak ik het tot wat ik nodig
heb? Mensen hebben massaal en
heel enthousiast gereageerd op de
wedstrijd. De persoonlijke creativi
teit spat er vanaf Ikea staat dicht
bij mensen, dat is duidelijk. En het
leuke is dat je in de hack vaak nog
wel de producten herkent."
Zo maakten Sander Kunst en Guus
Alders, twee studenten interieur
vormgeving aan de Katholieke Uni
versiteit in het Vlaamse Mechelen,
een buitenkeuken. Wie goed kijkt,
herkent in hun elegante opstelling
Peter Ghyczy ontwierp in de jaren zestig een ei dat
hem wereldberoemd zou maken bij liefhebbers van
modern design. Het ei wordt een
fauteuil als je het opent. Veertig jaar na de eerste leg
beleeft dit ei een revival als Garden Egg Chair.
door Wiel Beijer
Het ei van Peter Ghyczy
is een 15 kilo zwaar
technisch hoogstandje
van 84 bij 74 bij 45 cen
timeter (gesloten) of
84 bij 74 bij 98 centimeter (geo
pend), dat niet alleen opvallend
oogt, maar ook nog zitcomfort
biedt. Een niet altijd vanzelfspre
kende combinatie.
„Het is een belangrijk design
icoon", zegt Peter Ghyczy (67) in
het in 1972 door hem gestarte be
drijf Ghyczy Selection in Swalmen,
dat tegenwoordig door zijn zoon
Felix (34) wordt geleid. „Ik vind
zelf dat ik betere producten heb
ontworpen, maar door dit ei sta ik
wel in verschillende musea."
Het ei, aanvankelijk gedoopt als
'oeufzag in 1968 het levenslicht
in Duitsland. Het kostte 680 Mark.
Peter Ghyczy ontwierp destijd
voor het chemisch bedrijf Elasto-
gran GmbH meubels van de kunst
stof polyurethane. Toen de produ
cent in 1971 de complete polyuret
hane technologie inclusief machi
nepark aan de DDR verkocht en
het ontwerp van de plastic tuin
stoel er gratis bij leverde, volgde
massaproductie. De totale produc
tie bedroeg zo'n 14.000 stuks. Na
de oliecrisis van 1973 daalde de po-
