Boeken
'Alles hangt met elkaar samen'
Als je leven helemaal op zijn kop staat
f
PZC Donderdag 13 november 2008 21
Het creëren van zinnen, daar gaat het A. L. Snijders om bij het schrijven van zijn
zeer korte verhalen (zkv's). „Grote gedachten laat ik graag aan anderen."
door Joep van Ruiten foto CPD/PR
Kortgeleden vertelde A.L. Snijders tij
dens een lezing dat hij als schrijver
nooit ergens moeite voor heeft hoe
ven doen. Uitgevers, kranten, lezers,
belangstelling, het is hem allemaal komen aan
waaien. Prompt stapte na afloop een vrouw op
hem af om haar beklag te doen. Of hij wel wist
hoe oneerlijk het was. Zij ploeterde al jaren,
zonder enige media-aandacht of succes.
„Ik schrijf een half uurtje per dag", wrijft Snij
ders (pseudoniem van Peter Müller, 1937) het
er nog eens in. „Langer is niet nodig, want dan
is het af. Er hoeft ook geen eindredacteur meer
naar te kijken. Het is gewoon klaar. Om er voor
te zorgen dat ik echt niet meer dan een half
uur bezig ben, heb ik laatst een ijzeren krukje
aangeschaft dat niet lekker zit. Een half uur is
mooi genoeg. Kan ik daarna weer televisiekij
ken." Ander voorbeeld. Toen Snijders een paar
jaar geleden door het Dagblad van het Noor
den als columnist werd bedankt, haalde hij bij
wijze van spreken zijn schouders op. „Ik kreeg
een brief waarin de hoofdredacteur schreef dat
de krant wilde verjongen en verbreden. Er ston
den ook een paar spel- en schrijffouten in. Nou
ja, dacht ik, dan maar niet meer. Ik schrijf niet
voor de krant of voor anderen, ik schrijf op de
eerste plaats voor mijzelf."
En dus schreef Snijders door. De resultaten,
zijn zeer korte verhalen (zkv's), stuurde hij per
mail aan een groeiende groep trouwe lezers.
„Op een gegeven moment vroeg Paul Abels
van uitgeverij AfdH of hij die zkv's mocht bun
delen. Dat is toen Belangrijk is dat ik niet aan le
zers denk geworden. Eén van de bundels is bij
Pieter Steinz beland, zo'n beetje
de paus van de Nederlandse litera
tuur. Steinz heeft toen een lovend
stuk geschreven." Vervolgens klop
te de uitgever van De Bezige Bij,
Robbert Ammerlaan, aan. Of hij
misschien óók van die bejubelde
zkv's mocht uitgeven. „Dat heb ik
geweigerd, want die zkv's heb ik
aan AfdH beloofd", vertelt Snij
ders, „In december komt een
tweede bundel, Bordeaux met ijs.
In plaats daarvan geeft De Bezige
Bij nu mijn stukken uit die in re
gionale kranten hebben gestaan,
samen met brieven aan de hoofd
redacteur van het Deventer Dagblad."
Een luxepaard noemt Snijders zichzelf „Ik heb
nog nooit iets geprobeerd. Zelfs die stukjes
voor de krant... Ik schreefbrieven aan een
vriend. Die vriend liet er één lezen aan Jan Vrij
man van Het Parool en Vrijman zei dat het co
lumns waren. Later werd er een heel katern uit
Het Parool geschrapt en was ik de column weer
kwijt. Toen kwam het Deventer Dagblad. Alles
is toeval en alles hangt met elkaar samen. Maar
wat we ook proberen, we krijgen er geen grip
op." Ondertussen staat Snijders weer volop in
de belangstelling. In het kader van de campag
ne 'Nederland Leest' gaf hij een lezing, waarin
hij onder meer vertelde waarom Harry Mulisch
een overschat schrijver is.
„De ongelofelijke arrogantie van die man", zegt
hij, „De manier waarop hij steeds op de voor
grond treedt; het is echt heel erg dat die man
tot de iconen van Nederlandse literatuur wordt
gerekend." Wat volgt is een tirade waarin Nes-
cio een 'tien miljoen keer betere schrijver' dan
Mulisch wordt genoemd en waarin Mulisch
wordt verweten dat hij nooit afstand heeft ge
nomen van zijn communistische sympathieën.
„Ik heb de periode van Twee vrouwen meege
maakt. Ik heb hem zien opkomen. Ik heb ge
zien hoe hij door de media is gemaakt. Je zou
het geniaal kunnen noemen. Maar het allererg
ste is dat hij tussen de lezer en de literatuur in
is gaan staan."
Nadat ook Cor Boonstra en Rijkman Groenink
een veeg uit de pan hebben gekregen -
„Graaiers, en dan op televisie mooi weer spelen
met een grote collectie lp's van Thelonius
Monk, daar kan ik slecht tegen" -
zakt de woede langzaam maar ze
ker weg. Snijders vertelt nog wat
over zijn zkv's en de charme van
de korte baan. „Het is een kwestie
van weglaten wat niet nodig is. Het
gaat mij als schrijver om het creë
ren van zinnen", zegt hij. „Grote ge
dachten laat ik graag aan anderen."
Bordeaux
met ijs
Het werk van A.L. Snijders
wordt uitgegeven door De Bezige
Bij (Heimelijke vreugde 1 en 2) en
AfdH in Enschede (Belangrijk is
dat ik niet aan lezers denk en Bor
deaux met ijs).
A.L. Snijders (pseudoniem van Peter Müller): „Ik schrijf een half uurtje per dag. Langer
is niet nodig, want dan is het af."
Jordan Sonnenblick
Drums, girls dangerous pie.
Uitgeverij Lemniscaat
14,95 euro,
vanaf veertien jaar
door Hanneke van den Berg
Het komt niet vaak voor
dat je in een boek bij
de ene bladzijde hard
op moet lachen, om
een pagina verderop tranen in je
ogen te krijgen. Een auteur die zo
kan goochelen met de emoties
van de lezer, heeft zonder meer
een bijzondere stijl. Jordan Som
nenblick is één van de vier schrij
vers die bij uitgeverij Lemniscaat
het spits af mogen bijten van de
serie Made in the USA. Hierin
worden boeken opgenomen die
tot de mooiste tienerromans uit
hedendaags Amerika gerekend
worden.
Opvallend is dat in de Nederland
se vertaling de Engelse titel is blij
ven staan, maar dat zal vast ge
daan zijn om het Amerikaanse ka
rakter in stand te houden. Boven
dien bekt het wel lekker: Drums,
girls dangerous pie. De omslag is
ongetwijfeld ook aantrekkelijk
voor tieners. Maar nog veel be
langrijker is natuurlijk het ver
haal. Sonnenblick heeft een hef
tig onderwerp gekozen, maar
schrijft er met zoveel humor over
dat het toch goed
te verdragen is.
Steven is een tie
ner met een
enorm talent voor
drummen en een
gezonde belang
stelling voor meis
jes, vooral voor Re-
nee, de stoot van
de klas. Zijn vijfja
rige broertje is
een noodzakelijk
kwaad, dat hij
nou eenmaal om
zich heen moet
'M
dulden. Dat verandert op slag als
de kleine Jeffrey op een ochtend
van een kruk valt en een enorme
bloedneus krijgt die maar niet
over wil gaan. Hij wordt naar het
ziekenhuis gebracht, waar leuke
mie bij hem wordt geconstateerd.
In één klap staat het leven van
het hele gezin op
zijn kop. Moeder
zegt haar baan op,
omdat de vele zie
kenhuisbezoekjes
en het herstel na
de chemokuren
een dagtaak wor
den. Vader werkt
zich een slag in de
rondte omdat het
ziektekostenverze
keringstelsel in
Amerika nu een
maal niet is inge-
richt op dure, zie
ke kleuters. Zoonlief Steven
wordt grotendeels aan zijn lot
overgelaten. Omdat zijn ouders
het simpelweg niet kunnen op
brengen ook nog aandacht aan
hun oudste zoon te besteden.
Een onderwerp als dit vergt de
grootste omzichtigheid. Sonnen
blick gooit een belangrijk wapen
in de strijd en dat is humor. Ste
ven houdt ondanks alle plotselin
ge ellende zijn gevoel voor hu
mor, dat droger dan droog is en
daardoor het verhaal prima in
evenwicht houdt. „Afgezien van
onze drukte was het zo stil in de
straat dat je de huizenprijzen
bijna kon horen dalen", is zo'n ty
pische zin van Steven. Wie
Drums, girls dangerous pie net
uit heeft, zal beurse plekken heb
ben van het woeste achtbaanritje
dat je ondergaat als je dit boek
leest. Maar het is het waard.