KADO VAN PIET
Delta investeert fors in
productie zonnecellen
Dow Terneuzen
zet mes diep in
eigen organisatie
deOndernemerm
Hoe zet ik mijn bedrijf in ÉÊÊk
het middelpunt? HjijB
Bijna 100 miljoen voor
uitbreiding bij Solland
Solar in Heerlen.
Meld üw laatste nieuws aan de regio en méér.
Vestiging gaat tientallen
miljoenen bezuinigen
op operationele kosten.
ACTUELE KOERSEN
MÊÈÊÊÊÊÊÊtÊÊÊÊÈm'^
14 I Donderdag 13 november 2008 pzc
GA NAAR ONZE WINKELS EN KIJK OP WWW. PIETZOOMERS.i
door Ben Jansen
MIDDELBURG - Energiebedrijf Delta
wil 97 miljoen euro steken in een
nieuw type zonnecellen. Het geld
is bestemd voor een vierde produc
tielijn bij Delta-dochter Solland So
lar in Heerlen.
De nieuwe cel geleidt de opgewek
te stroom aan de achterzijde, waar
door het rendement 2 procent ho
ger is. Dat levert 9 procent meer
stroom op wanneer de cel wordt
verwerkt en geschakeld in een zon
nepaneel. Hierdoor komt volgens
Delta het moment dichterbij waar
op zonne-energie evenveel kost als
stroom die is opgewekt met gas,
kolen en kernsplitsing.
Vorige maand zei PvdA-Kamerlid
Diederik Samsom dat 'de zucht
van Delta naar kernenergie de ont
wikkeling van zonne-energie niet
mag blokkeren'. De investering is
Solland onderstreept dat dit ook
niet het geval is. Delta ziet de uit
breiding van de productie bij Sol
land als een stap naar 100 procent
duurzame energieopwekking.
In september ontstond beroering
bij Solland toen Delta de twee di
recteuren ontsloeg vanwege me
ningsverschillen over het beleid,
inmiddels heeft een van deze ma
nagers tijdelijk de leiding. De uit
breiding bij Solland levert twee
honderd banen op.
Het voorstel voor de investering
komt 15 december aan de orde in
de aandeelhoudersvergadering van -
Delta.
Home
Mijn Regio
Mijn Bedrijf Mijn Netwerk Services
deOndememer.nl is hét business-to-business platform van Nederland met de focus op de regio. U vindt er bijvoorbeeld regionaal
ondernemersnieuws, gemeentelijke en provinciale informatie, nieuws van bedrijven zelf en nog veel meer regionale informatie.
Meld u dus nu gratis aan bij de grootste regionale kennisbron voor ondernemers.
Gericht op succes
door Conny van Gremberghe
terneuzen - Dow Terneuzen
snijdt diep in de eigen organisatie.
Een projectgroep onder voorzitter
schap van vestigingsdirecteur
Peter Holicki bedacht een pakket
aan bezuinigingsmaatregelen dat
dit en komend jaar moeten wor
den uitgevoerd. Dow hoopt zo
tientallen miljoenen te bezuinigen
op de operationele kosten.
Volgens Holicki wordt de operatie
ingegeven door de mondiale eco
nomische crisis. „Dow boekte in
het derde kwartaal nog prima om
zetten en een redelijke winst,
maar de voorbije weken zien we
dat de afnemers van onze produc
ten in behoorlijk zwaar weer te
rechtgekomen zijn. Dat komt door
het dalende consumentenvertrou
wen, volgend op de financiële cri
sis. Vooral de auto-industrie, de
elektronica- en de bouwsector,
Holicki: „Dow moet ook in een
tijd van recessie de winstpositie
overeind houden. Dat kan door
onze kostenstructuur aan te pas
sen."
maar ook bijvoorbeeld de verpak
kingsindustrie kampen met een
sterke terugval in de productie.
Dat heeft voor Dow gevolgen. Af
hankelijk van het product zien we
een terugvallende vraag van tien
tot dertig procent", zegt Holicki.
Minder productafzet betekent in
de Dow-optiek minder winst. En
juist de winstpositie was de laatste
jaren fors verbeterd ten opzichte
van de jaren '90. Holicki: „Onze
winstpositie moeten we ook in
een tijd van recessie overeind hou
den. Dat kan door de kostenstruc
tuur aan te passen. Dat doen we
door korte-termijnmaatregelen te
nemen, ingrepen op de middellan
ge termijn 2009 en 2010 en maatre
gelen voor de lange termijn."
„Het gaat om ongeveer vijftig in
grepen, die mensen zullen voelen.
Zo mag er niet meer gereisd wor
den, komen er geen kerstbomen
voor het hoofdkantoor en gaan er
geen kerstkaarten de deuren uit."
Ingrijpender is een vacaturestop
voor administratief personeel, het
niet uitkeren van jubileumgratifica
ties, het opschorten van belonin
gen voor bijzondere prestaties en
het opschorten van promoties. Ho
licki: „Ik begrijp dat onze mensen
sommige ingrepen niet leuk vin
den, maar er is ook veel begrip."
AANDELEN
1 12 nov 249,25 -7,88
<.1 jaar terug
slot abs. versch.
X1j.
AEGON
3.76
-0.17
-71.09
Ahold. Kon.
8.40
-0.21
-14.11
Akzo Nobel
28.98
-0.37
-45.16
ArcelorMittal
16.09
-1.68
-66.80
ASML Holding
11.91
-0.63
-49.17
BAM Groep, Kon.
6.31
-0.31
-61.26
Corio
38.75
+0.29
-29.73
DSM, Kon.
20.16
-1.02
-43.75
Fortis
0.82
-0.08
-95.41
Fugro
25.69
-1.27
-57.08
Heineken
24.22
-0.13
-47.34
ING Groep
7.77
-0.32
-71.44
KPN, Kon.
10.45
+0.22
-17.30
Philips, Kon.
13.46
-0.55
-53.89
Randstad
15.55
-0.02
-52.71
Reed Elsevier
8.86
-0.44
-28.41
Royal Dutch Shell A
19.09
-0.79
-31.94
SBM Offshore
13.44
-0.63
-51.23
TNT
15.04
-0.11
-45.29
TomTom
5.43
-0.29
-90.18
Unibail-Rodamco
109.94
-0.08
-27.47
Unilever cert.
18.37
-0.25
-20.67
USG People
8.73
-0.33
-52.32
Wereldhave
63.82
+0.75
-14.60
Wolters Kluwer
13.50
-0.30
-37.00
AANDELEN
Aaiberts Industries
6.99
-0.20
-51.99
AMG
12.70
-2.23
-72.57
Arcadis
8.25
-1.09
49.49
ASM International
7.90
-0.41
-54.34
BinckBank
5.90
-0.25
48.34
Boskalis Westm.,Kon.
25.46
-0.64
-39.97
Crucell
10.62
-0.58
-17.80
CSM
10.03
-0.07
-57.80
Draka Holding
8.82
-0.39
-61.37
Eurocommercial Prop.
23.15
+0.55
-37.90
Heijmans
6.14
-0.38
-73.27
Imtech
12.82
-0.51
-28.58
LOGICA
0.85
"-0.07
-57.07
Nutreco Holding
25.73
-0.90
41.63
Oce
3.28
-0.14
-75.02
OPG Groep
10.54
-0.10
-54.03
Ordina
4.41
-0.24
-61.95
Pharming Group
0.75
-0.03
-77.88
Smit International
53.33
-0.33
-15.56
SNS Reaal
5.00
-0.28
-67.93
Ten Cate, Kon.
14.80
-1.20
-34.72
VastNed Retail
36.30
-0.70
46.22
Vopak, Kon.
26.24
-0.96
-3109
Wavin
2.86
-0.11
-69.18
Wessanen, Kon.
4.90
-0.12
-54.71
STIJGERS
Tie Holding
RoyalReesink
Eurocommercial Prop.
KPN, Kon.
BE Semiconductor Ind
DALERS
Blue Fox Enterprises
Kardan
AMG
Baan Company
Arcadis
DIVERSEN
Goud en Zilver
Goud onbewerkt
Goud bewerkt
Zilver onbewerkt
Zilver bewerkt
Olie
New York WTI spot
Wisselkoersen
Euro/US dollar
Euro/Brits pond
Euro/Japanse yen
vorig slot
0.09 0.10 11.11
71.00 73.00 2.82
22.60 23.15 2.43
10.23 10.45 2.13
1.79 1.82 1.68
0.83 0.69 -16.87
3.09 2.57 -16.83
14.93 12.70 -14.94
1.75 1.50 -14.29
9.34 8.25 -11.67
bied laat
18399.00 18853.00
1957900
230.00 262.00
280.00
slot
57.57
%1 j.
AANDELEN
slot abs. versch.
ABN Amro Hold. pref.
Accell Group 16.15
AmsterdamCommodities 3.60
Ajax
Air France-KLM
Alanheri
AMT Holding
Antonov
Baan Company
Ballast Nedam
BAM, Kon. Conv.pr.F
BAM, Kon, niet cnv.p
Batenburg Beheer
BE Semiconductor Ind
Begemann G,Kon.crt.A
Beter Bed
Bever Holding
Blue Fox Enterprises
Brill, Kon.
Brunei International
Grown Van Gelder
Ctac
De Nederlandse CMP
De Vries Robbé Groep
DICO international
DOCdata
DPA Flex Group
Eriks Group
EUR COM PROP 1/22
Exact Holding
Exendis
Fornix Biosciences
Galapagos
Gamma Holding
Gamma 5% P. Wd.
Gouda Vuurvast
Grontmij
Groothandelsgebouwen
HAL Trust Unit
Heineken Holding
HES Beheer
HITT
Holland Colours
Hunter Douglas Prf
Hunter Douglas
ICT Automatisering
ING Europe Bonus
ING LIRIC BRIC 11
ING Liric USA 2
ING Postb.China 2009
ING Top25 Garantie
InnoConcepts
5.75
10.66
9.00
450
0.21
1.50
14.31
19.02
1.82
7.80
5.49
0.69
9.60
6.80
2.65
12.01
0.14
5.14
2.97
29.50
1.38
14.93
1.00
7.08
3.95
13.45
58.09
22.39
17.00
3.50
25.96
17.01
5.90
1.2530 -0.0217 -14.0545
0.8231+0.0084+16.8429
121.8100 -2.9600 -23.6540
Jetix Europe
Kardan
Kas Bank
Kendrion
KPN Inkoop, Kon.
Van Lanschot
Macintosh Retail Gr.
Moolen Holding
NWE NEDAM HYP BK
Nedap
Neways Electronics
Nyloplast
Nyse Euronext
OctoPlus
33.35
89.55
5.99
13.25
2.57
11.03
10.95
44.00
8.67
3.11
16.70
4.34
20.16
0.94
*tj-
- -36.36
-0.32 -47.17
0.00 -11.33
-0.15 -30.30
-0.26 -52.89
0.00 -28.00
-0.11 -46.36
0.00 -75.29
-0.25 -21.88
-0.31 -54.21
- -56.67
- +28.14
+0.11 -33.67
+0.03 -48.15
- -39.02
+0.10 -58.06
0.00 -9.26
-0.14 -75.36
- -35.22
+0.09 -46.61
-0.08 -59.04
-0.17 -33.75
0.00 +9.18
0.00 -81.08
- -90.00
0.00 -20.31
0.00 -61.73
-^.39 -44.18
0.00
+0.19 -48.37
-0.10 -76.91
-0.16 -63.01
-0.04 -45.06
-0.60 -73.98
- -7.89
- -28.67
+0.13 -34.35
- -9.96
-0.71 -26.66
-0.33 -43.32
0.00 -19.05
-0.05 -31.50
0.00 -28.29
- -22.22
-1.77 -68.90
0.00 43.49
- -44.40
- -25.31
- -6.72
+0.10 -33.17
+0.30 40.71
-0.28 -53.24
-0.18 -28.65
-0.52 -80.41
+0.01 -54.42
-0.05 -39.80
-0.25 -37.77
-0.12 -61.94
-0.08 -7.44
- -5.71
+0.06 49.24
0.00 -65.96
- -9.28
+0.16 -66.74
0.00 -75.96
Oranjewoud
PEHAC
PB RENTE GAR112
PB RENTE GAR2 12
PB RENTE GAR3 14
PB RENTE GAR4 14
PHILIPS BUY BACK
Porceleyne Fles
Punch Graphix N.V.
Ourius
RoyalReesink
Rood Testhouse
Royal Dutch Shell B
RSDB
Samas
Schuitema
Simac Techniek
Sligro Food Group
SNS AEX Garantplan
SNS A?ie GarantPlan
SNS EuropaGarantPlan
Spyker Cars
Stern Groep
Super de Boer
Telegraaf Media Grp
Tie Holding
Tiscali
TKH Group
TMC
Nedfield
Unil. 4% Afl.C.Pr
Unil. 6% C.Pr.
Unil. Crt. 7% C.Pr.
Unil. 7% C.Pr.
Unilever
Unit 4 Aeresso
Vivenda Media Group
Wegener
4.90 -0.10
7.15 +0.01
21.03 +0.01
20.60 -0.16
19.09 -0.01
18.85 -0.03
2.49 -0.11
0.26 0.00
73.00 +2.00
0.18 -0.01
19.01 -1.00
18.27 -0.73
0.98 0.00
1.92 -Q.Ö3
16.76 +0.21
87.50 0.00
0.11 0.00
3.26 0.00
15.50 -0.40
166 -0.04
11.55 -0.77
0.10 +0.01
0.83 0.00
12.02 -0.87
9.01 +0.01
0.77 -0.02
18.29 -0.33
8.36 -0.58
0.05 0.00
-12.97
+2.00
-11.64
-6.58
-10.33
-3.08
-19.79
-57.44
-66.67
-29.43
-67.27
-31.50
48.54
-78.70
+20.45
-19.33
-30.46
-15.87
-27.46
-20.82
-57.69
+4.82
-55.59
-32.66
-51.88
-52.38
-57.93
-20.40
-33.26
-87.06
-19.41
-18.35
-9.22
-11.34
-20.86
-61.13
-80.77
-60.33
STAATSLENINCEN
slot
abs. versch.
xij.
2 3/4 nl 03-09
99.89
-0.08
+1.26
2.75 nl 05-09
99.98
-0.17
+1.59
3 3/4 nl 04-14
3 3/4 nl 99-09
102.44
100.80
+0.19
+0.15
+4.14
+1.11
3 nl 04-10
100.55
+0.08
+2.45
3.25 nl 05-15
3.75 nl 06-23
4 nl 05-37
98.31
94.24
93.60
+0.13
+0.25
+0.35
+4.09
+1.15
+1.64
4 nl 06-16
101.51
+0.26
+168
4 nl 08-11
102.52
+0.04
4 nl 08-18
99.82
+0.05
41/4 nl 03-13
104.84
+0.16
+3.49
41/2 nl 07-17
5 nl 01-11
103.90
+0.15
+1.62
105.44
+0.19
+1.83
5 nl 02-12
106.71
+0.19
+2.27
51/2 nl 98-28
112.10
+1.30
-1.14
5 1/2 nl 00-10
7 1 /2 nl 93-23
104.70
133.69
+0.14
+0.30
+0.73
-0.52
71/2 nl 95-10
106.44
+0.01
-1.22
AANDELEN
slot
abs. versch.
Xlj.
AEGON
3.76
-0.17
-71.09
Air Liquide
67.67
-1.21
-18.66
Allianz SE
55.48
-4.41
-61.48
ALSTOM
ArcelorMittal
36.36
16.10
-3.40
-1.71
-49.83
-67.23
AXA
14.17
-0.62
48.53
Banco Bilb.Viz.-Are.
Banco Santander SA
BASF
8.25
6.80
25.40
-0.30
-0.56
-0.78
-50.09
-54.09
-44.46
Bayer
40.04
-0.72
-26.87
BNP Paribas
45.77
-2.52
-35.86
Carrefour
Credit Agricole
Daimler AG
31.65
9.75
22.54
-0.05
-0.69
-1.13
-33.87
-56.10
-68.75
Danone
Deutsche Bank
Deutsche Boerse
Deutsche Telekom
E.On
43.24
25.31
59.63
11.12
27.75
+0.02
-1.89
+M1
-0.21
-1.81
-25.22
-70.00
48.31
-21.84
-38.38
Enel SpA
5.16
-0.14
-35.97
ENI
16.75
-0.56
-28.42
Fortis
0.82
-0.08
-95.41
France Telecom
GDFSuez
18.76
32.30
-0.49
-1.70
-24.80
-14.79
BANKPAPIER
Advieskoersen GWK Travelex van 12 Nov
(17.00 uur) tot 13 Nov (tot 17.00)
euro/amerik.dollar
euro/austr.dollar
euro/canadese dollar
euro/deense kroon
euro/engelse pond
euro/hong.forint
1,3629
2.0823
1,6597
8.1174
0.8918
297.3100
euro/israèl
:ong dollar 10,7000
:el
e yen
euro/nóorse kroon
euro/poolse zlotty
euro/tjech.koruna
euro/turkse lira
euro/zweedse kroon
euro/zwitserse frank
5.3700
1317500
9,5647
4,1590
27.7800
2,2733
10.9933
1.6170
(Advieskoersen - Bron: GWK Travelex)
INDEXEN
1,1700
1.6744
1,3361
6.5467
0,7654
231.8900
8,4100
4,1400
107,2900
7.7140
3,1960
21,7900
1,7730
8.8662
1.3900
All Share Index
Amst. AEX-index
Amst. AMX-index
Brussel Bel-20
Dow Jones
Euronext-100
Eurostoxx-50
Eurotop-100
Frankfort Dax-30
Hang Seng
Londen FTSE-100
Madrid lbex-35
Milaan Mibtel-30
Nasdaq Composite
Next-150
Nikkei-225
Parijs Cac40
S&P500
Zurich SM
slot
391.21
249.25
359.13
2057.46
8283.29
552.87
2400.74
1840.73
4620.80
13939.09
4182.02
8646.80
20944.00
1499.21
978.29
8695.51
3233.96
852.34
5702.86
abs. vetsch. 1j.
-12.84 49.66
-7.88 -50.97
-15.05 48.31
-75.78 48.89
410.67 -36.22
-16.59 43.85
-82.87 -44.21
-64.64 -41.93
-140.78 40.81
-101.81 -49.62
-64.67 -34.02
-265.10 45.19
498.00 45.69
-8169 -41.98
-22.58 46.64
113.79 42.78
-10145 -41.58
Generali Assicur
Iberdrola
ING Groep
Intesa Sanpaolo
19.00
5.55
7.77
2.34
-0.16
-0.18
-0.32
-0.17
-39.53
-52.65
-71.44
-55.08
LVMH
Munchner Ruckvers.
43.74
106.64
-0.02
+0.64
-45.88
-13.72
Nokia Oyj
10.35
-0.65
-60.18
Oreal (L)
Philips. Kon.
59.92
13.46
-025
-0.55
-31.52
-53.89
Renault
18.89
-1.71
-80.64
Repsol YPF
RWE
14.24
+0.02
46.30
64.50
-2.70
-31.75
Sa'nt-Gobain
28.16
-1.55
-59.66
Sanofi-Aventis
SAP
Schneider Electric
47.32
27.29
45.50
-0.39
+0.02
-1.79
-23.55
-22.32
-50.22
Siemens AG
Societe Generale
Telecom Italia SpA
Telefonica
Total
40.08
40.68
0.96
14.50
39.29
-1.07
-2.23
-0.01
-0.65
-1.07
-60.94
-57.40
-54.39
-35.81
-29.29
Unicredit SpA
1.87
+0.01
-65.58
Unilever cert.
Vinci
18.37
27.13
-0.25
-0.50
-20.67
49.98
Vivendi
19.34
-0.59
-34.06
Volkswagen
388.13
-1.87
+118.79
EURO
DOW
3MCo
ALCOA Inc
Amer.Express
AT&T Inc
Bank of America Corp
Boeing Co
Caterpillar Inc
Chevron Corp
Citigroup inc
Coca-Cola
DuPont de Nemours
ExxonMobil Corp
General Electric
General Motors
Hewlett-Packard
Home Depot
IBM
Intel Coa
Johnson Jol
JPMorgan Chase Co
iohnson
Kraft Foods lnc.-A
McDonald's Corp
Merck Co
Microsoft Corp
Pfizer Inc
Procter Gamble
United Technologies
Verizon Commun.
Wal-Mart Stores
Walt Disney Co
59.44
10.17
20.05
26.18
17.00
42.52
35.08
67.28
9.64
43.83
27.27
68.93
16.29
3.08
31.14
19.80
79.74
13.52
57.92
34.57
27.05
54.02
26.72
20.30
15.83
61.85
49.01
28.%
52.62
20.16
-2.94
-0.77
-235
-1.15
-1.69
-1.45
-1.79
-6.26
-1.16
-0.61
-1.49
-3.72
-1.52
+0.16
-111
-0.71
-3.00
-0.41
-1.63
-1.78
-0.99
-2.27
-0.83
-0.90
-0.94
-1.97
-2.79
-0.76
-2.13
-1.62
-24.97
-71.65
-64.25
-32.26
-61.35
-54.21
49.60
-21.10
-7128
-26.78
41.74
-18.46
-57.41
-90.00
-34.50.
-30.43
-21.40
46.54
-12.65
-18.45
-17.30
-7.72
-5128
-39.19
-31.23
-12.60
-33.71
-32.03
+21.47
-37.04
46.61
17733
40.78
-3145
AMSTERDAM - Angst onder beleg
gers voor een naderende recessie en te
genvallend bedrijfsnieuws bepaalden
gisteren opnieuw de stemming op de
Europese beurzen. De AEX-index sloot
met een verlies van 7,88 punten (3,1
procent) op 249,25 punten. De Mid-
Kap-index daalde 4 procent tot 359,13
punten. De graadmeters in Frankfurt,
Londen en Parijs leverden tussen 1,8 en
3,1 procent in.
Staalconcern ArcelorMittal, dat recent
een flinke productieverlaging aankon
digde, bungelde onderaan de AEX-in
dex met een verlies van 9,4 procent.
De banksector ging gebukt onder het
nieuws dat de Duitse hypotheekver
strekker Hypo Real in het derde kwar
taal een verlies leed van 3,1 miljard eu
ro. Hypo Real werd in Frankfurt afge
straft met een verlies van 12,8 procent.
In Amsterdam verloor ING 3,9 procent
en leverde Aegon 4,3 procent in. De
vastgoedsector wist zich als vrijwel eni
ge te onttrekken aan de negatieve ten
dens. De hoofdfondsen Corio en We-
reldhave schreven winsten bij van res
pectievelijk 0,8 en 1,2 procent.
WALLSTREET
new york - De stemming op Wall
Street is gisteren geleidelijk aan ver
slechterd, vooral door angst en onzeker
heid over de economische vooruitzich
ten. De Dow-Jonesindex sloot met een
verlies van 411,30 punten (4,7 pro
cent) op 8282,66 punten. De S&P
500-index zakte 46,65 punten tot
852,30 punten. Dat betekent een ver
lies van 5,2 procent. De Nasdaq verloor
5,2 procent.
Halverwege de handelsdag verslechter
de de stemming nadat de Amerikaanse
minister van Financiën Paulson, had la
ten weten terug te komen van een plan
om probleemhypotheken te kopen met
geld uit het Amerikaanse reddingspak
ket van 700 miljard dollar. In plaats
daarvan wil hij een nieuwe ronde van
kapitaalinjecties in financiële instellin
gen. De aandelenkoersen gingen over
de gehele linie achteruit, hoewel de fi
nancial in de hoek zaten waar zwaar
ste klappen vielen. Citigroup moest
een koersval incasseren van 10,7 pro
cent. American Express (min 10,5 pro
cent) was de op een na grootste daler.