1
Een halve eeuw jekkere
Randstad snijdt
in de kosten
Verketterde euro went langzaam
36 I Vrijdag 7 november 2008 PZC
VIER VRAGEN OVER
GELD TERUG
mfr m
W aL. m
1
I i
I. 'Jü*
■ft.
pp -w
Uitzender kampt met
krimpende markten
in Europa en Amerika.
Nederlanders rekenen
steeds minder om
in guldens.
De klanten van de landbouwcoöperatie
^SËSÊÉÊÊÈkt*
CZAV krijgen een nakorting op mest, gewas
bescherming en veevoer. Dat kan oplopen
tot een paar duizend euro per bedrijf.
naam: Ko Francke
leeftijd: 44 jaar
woonplaats: Grijpskerke
beroep: adjunct-directeur landbouwcoöperatie
CZAV
Ir
OIEMEN - Uitzendbureau Randstad
gaat in de kosten snijden. Het be
drijf neemt hiervoor in het vierde
kwartaal een voorziening van 10
tot 15 miljoen euro. Waar er gesne
den gaat worden, wat dat betekent
voor de werkgelegenheid bij het
bedrijf en hoeveel de kostenbespa
ring moet opleveren, wilde be
stuursvoorzitter Ben Noteboom
gisteren niet zeggen.
„Het betekent dat we in de kosten
van verschillende activiteiten gaan
snijden", aldus de topman. „We ko
men 'daar zeker in het volgende
kwartaal gedetailleerd op terug."
De kostenreductie komt bovenop
de kostenvoordelen die het con
cern behaalt door de overname
van Vedior. Met de acquisitie
denkt Randstad op jaarbasis 130
miljoen euro te kunnen besparen.
Het terugbrengen van de kosten
van activiteiten van het gecombi
neerde bedrijf wordt ingegeven
door een verslechtering van de si
tuatie op de markten waarin Rand
stad opereert. Bedrijven snijden
door de financiële crisis en de drei
gende economische recessie mas
saal in de kosten. In een recessie
gooien bedrijven vaak als eerste de
uitzendkrachten eruit. Dat is bij
Randstad te zien in de steeds ster
ker dalende volumes. In de eerste
weken van oktober daalde het aan
tal ingehuurde uitzendkrachten
nog sterker dan al het geval was in
september. In september was de
omzet per werkdag 6 procent lager
dan vorig jaar, wat aangeeft dat het
aantal ingehuurde uitzendkrach
ten gedaald is.
Terwijl eerdere kwartalen een ge
leidelijke afname van de groei in
veel regio's lieten zien, is er vol
gens het concern nu sprake van
een duidelijke krimp. Zo heeft
Randstad in zijn markten in Euro
pa en Noord-Amerika te maken
met een afname. In Nederland
daalde de omzet met 2 procent, in
Noord-Amerika met 8 procent. In
Duitsland was nog wel sprake van
groei (9 procent), maar ook daar
dreigt een krimp.
Randstad boekte in het derde
kwartaal eenvijfde minder winst
vergeleken met vorig jaar. In dit cij
fer is de nettowinst van het overge
nomen Vedior van vorig jaar niet
meegenomen. De omzet daalde
met 3 procent tot 4,47 miljard eu
ro, vergeleken met de gecombi
neerde resultaten yan Vedior en
Randstad.
Ook het gecombineerde bedrijfsre
sultaat daalde, met 4 procent tot
242,4 procent.
door Ben Jansen
Goed nieuws voor de boeren?
„Denk ik wel. Op middelen tegen schimmels bedraagt de nakorting 6
procent, op middelen tegen insecten 5 procent en op onkruidbestrij
dingsmiddelen 1 procent. Daarnaast zijn er kortingen van 10 tot 15 euro
per ton op kunstmest en afnemers van veevoeders krijgen 1,50 euro per
ton terug, met daarnaast nog een korting van 1,5 procent. Voor wie veel
van dit soort producten bij ons heeft gekocht, kan dat 1500 tot 2000 eu
ro opleveren."
Dus voor die boeren wordt het een prima jaar?
„Nou, dat is maar betrekkelijk. Gewasbeschermingsmiddelen, meststof
fen en veevoeders zijn dit jaar flink duurder geworden. De korting die
we nu geven, is welbeschouwd dus niet meer dan een compensatie voor
de forse prijsstijgingen. Maar natuurlijk, alle beetjes helpen en onze klan
ten zullen deze kortingen zeker als een welkom voordeeltje beschou
wen."
Vorig jaar verraste de CZAV haar leden met een fikse nabetaling op graan.
Zit die er dit jaar weer aan te komen?
„Zoals de zaken er nu voorstaan, moet daar niet al te hard op op wor
den gerekend. De graanmarkt staat onder druk doordat vrijwel alle boe
ren, aangespoord door de uitstekende prijzen van vorig jaar, meer graan
hebben gezaaid. Het is moeilijk te voorspellen wat uiteindelijk de afreke
ning zal zijn. Daarbij speelt onder meer een rol wat de veevoederindus
trie doet. Die bepaalt in sterke mate de definitieve prijs. Maar ze wach
ten nog met inkopen. Daar zijn ze dit jaar nogal laat mee."
Heeft de minder hoge graanprijs dit jaar gevolgen voor het areaal in 2008?
„Dat valt wel mee. En wordt nu volop wintertwarwe gezaaid. Dat komt
mede omdat de omstandigheden ervoor gunstig zijn. Als ik kijk naar de
bestellingen voor zaad die we hebben binnengekregen, is er hooguit
sprake van een paar procenten minder. Er zijn trouwens ook weinig al
ternatieven. Aardappelen en uien doen het prijstechnisch ook al niet
best. Ik constateer dat alleen wat meer graszaad is ingezaaid. Nee, graan
blijft gewoon nodig als bestanddeel van het areaal."
Het begon als een handeltje
in lompen en oude metalen.
En groeide uit tot een alom
aanwezig sloopbedrijf. Op
Sturm en Dekker kan je
bouwen, ook al breekt het
al vijftig jaar alles af.
door Henk Postma
Wat als er niets meer
te redden valt?
„Dan moe Sturm
en Dekker mae
komme", zeggen ze op Walcheren.
Overal waar het Oostkapels sloop
bedrijf op het toneel verschijnt,
wordt het vastgoed Snel en Dege
lijk-opgeruimd.
Zo ook de gereformeerde kerk in
Meliskerke. Waar die precies
stond? „De eerste kerk als je het
dorp binnenkomt", had directeur
Jan Dekker tegen één van z'n slo
pers gezegd. De bijbels lagen nog
netjes op de banken. Die werden
alvast maar op een hoop gelegd.
Net toen de beuk erin ging, stak
de koster z'n hoofd om de hoek.
Wat of dat moest in z'n kerk?
Bleek dat de sloper het dorp van
uit de verkeerde kant was binnen
gereden.
De historie van het vijftigjarig be
drijf is doordrenkt van dat soort
smeuïge verhalen. Ze staan in een
lijvig jubileumboek 'slopers om op
te bouwen' dat vanochtend ten
doop wordt gehouden op de afde
ling puinrecycling aan de Klevers-
kerkseweg in Middelburg. Gedepu
teerde Toine Poppelaars neemt
dan het eerste exemplaar in ont
vangst. Het boek leest als een brok
sociale geschiedschrijving. Schrij
ver Jan Zwemer tekende de verha
len op uit de eerste hand: de harde
kern van noeste, en vooral ook rui
ge slopers, mannen die behalve
kerken ook fabrieken, boerderijen
en hele woonwijken tegen de vlak
te gooiden. Veelal met de blote
hand. Want meer dan wat ha
mers, beitels en houwelen hadden
ze die eerste jaren niet.
Tegenwoordig werken ze volgens
strenge arbeids- en milieuregels.
Er worden wielkranen, rupskra
nen, shovels, betonboren, puin-
vergruizers en zelfs robots ingezet.
Die hadden ze in de beginjaren
niet. Wel een kiepwagentje. „Va
der reed met dat Fordje achteruit
tegen zo'n muur en dan hoopte
hij dat er zo veel mogelijk op de
bak viel", vertelt Jaap Sturm in het
jubileumboek. Als zoon van grond
legger Willem Sturm was hij al in
z'n schooljaren op de sloop te vin
den. Sturm en Dekker doet al
gauw zo'n zeshonderd klussen per
jaar. Kaalsloop, maar ook het pre
ciezere werk: renovatiesloop en as
bestverwijdering. Dat was even an
ders toen de compagnons Willem
Sturm en Jan Dekker met hun
sloopbedrijfje begonnen. Sturm
was handelaar in lompen en oude
metalen, en zag al snel dat je maar
beter zelf kon gaan slopen, dan
met de bakfiets op zoek te gaan
naar handel. November 1958 be
gon hij aan zijn eerste klus: de ont
manteling van de kapitale buiten
plaats Schoonoord aan de Oude
Domburgseweg. Hij haalde er Jan
Dekker bij, een metselaar met wie
hij in Indië had gezeten. Op 10 no
vember schreef het tweetal hun
onderneming in bij de.Kamer van
Koophandel. Al snel hadden ze
een mannetje of vijf op de loon
lijst staan, veelal jonge avonturiers
uit familie- en kennissenkring.
Sturm en Dekker telt nu zo'n vijf
tig man personeel. Maar dreef al
die jaren op een kern van een man
netje of vijf: werklui die gewend
waren alles aan te pakken wat
voorhanden kwam, die nooit zeur
den dat iets niet kon, en tot aan
hun pensioen bleven jekkeren en
beulen, buffelen en bikken, conclu
deert Zwemer in het jubileum
boek.
Dat gold niet voor iedereen die op
de loonlijst stond. De meesten hiel
den het snel voor gezien. Het zwa
re, vaak vuile werk, schrikte menig
een af En dan had je nog de eigen
aardigheden van die twee directeu
ren, hun eigenzinnigheid, hun ge
drevenheid, hun haast en hun zui
nigheid. Willem Sturm liet nog
geen steen verloren gaan. „In die
tijd had je een zak friet voor een
kwartje en als je dan een Zeeuwse
mop liet liggen, dan zei hij: daè lei
weer een zak friet!"
De harde kern wist die krenterig
heid te waarderen. Want zo had
Jan Dekker, die de loonadministra
tie deed, altijd wel wat in reserve.
„Zo konden werklui worden aan
gehouden als er eens een aantal
weken geen werk was."
Sturm en Dekker spreidde snel de
vleugels uit. De komst van de in
dustrie in het Sloegebied bracht
handenvol werk mee. Alle boerde
rijen daar moesten wijken voor de
vooruitgang. Daar bleef het niet
bij. In 1962 stak het bedrijfje de
Westerschelde over om huizen te
slopen voor de verbreding van het
kanaal bij Terneuzen. Eén huisje
moest blijven staan, maar welk dat
nu precies was? Daar kwamen ze
pas achter toen het te laat was. Er
lag een 10.000 volts elektriciteitska
bel in. „We schoven er een hout
blok onder en kapten hem in één
keer door. Ging ineens, langs het
hele kanaal, het licht uit."
Waar gehakt wordt, vallen spaan
ders. Zoals bij Breskens, waar ze
met hun nieuwe vrachtwagen het
veerplein opreden. De lading ijze
ren pijpen was gaan schuiven, en
stak aan de zijkant naar buiten. De
enige die dat in de gaten had, was
de beambte in het tolhuisje. Hij
kon zich nog net uit de voeten ma
ken voordat zijn hok aan diggelen
ging „De guldens en rijksdaalders
spetterden alle kanten op."
In de ijskoude winter van 1967 had
iedereen vorstverlet. Bij Sturm en
Dekker deden ze daar niet aan.
Want bij graafwerkzaamheden in
het Sloegebied was de Fuchs in
het ongerede geraakt, één van de
Vooral in Vlissingen haalde Sturm en Dekker door de decennia heen hele
stadswijken neer. Hier de sloop van de Engelse kerk aan het westeinde van
de Paul Krugerstraat. foto Gemeentearchief Vlissingen
DEN HAAG - Nederlanders begin
nen langzaam maar zeker te wen
nen aan de eens zo verketterde eu
ro. Bijna zeven jaar na de invoe
ring van de munt die het biertje
volgens velen twee keer zo duur
heeft gemaakt, rekenen consumen
ten minder vaak om naar guldens.
Dat blijkt uit de euromonitor van
onderzoeksbureau GfK Panel Ser
vices. Drie op de vier Nederlan
ders zijn naar eigen zeggen inmid
dels gewend aan de euro. Vier jaar
geleden was nog maar de helft ge
wend aan de Europese munt. Ook
wordt er minder omgerekend naar
de gulden. In 2002 sloeg een op de
drie Nederlanders nog heel vaak
aan het cijferen in de supermarkt,
inmiddels is dat teruggelopen tot
een op de zes.
Toch is de hang naar de oude ver
trouwde gulden nog niet verdwe
nen. Bijna de helft van de Neder
landse huishoudens zou de vuurto
ren en de snip graag weer terug-,
zien.
Vooral lagere inkomens en gepen
sioneerden zijn de euro liever
kwijt dan rijk. Grotere bedragen
worden -door vrijwel iedereen wel
eens teruggerekend naar guldens
en bijna alle Nederlanders (89 pro
cent) vinden dat de prijzen zijn ge
stegen door de invoering van de
euro.
Voor het onderzoek ondervroeg
GfK Panel Services zesduizend
huishoudens naar hun mening
over de Europese munt.