Oorlog treedt uit de schaduw van de r
Net doen alsof je op vakantie
Gedenken in het spoor van de bevrijders
Uitwisseling
Wandelen op het Bevrijdingspad
Es wille
36 Zaterdag 1 november 2008 PZC
door Jan van Damme
Herinneringen gaan te voet. Als wande
laar heb je het goede tempo om stil te
staan. Dat is het mooie van het dit jaar
in september geopende bevrijdingspad op
Zuid-Beveland en Walcheren. Wandelen en ge
denken horen bijna van nature bij elkaar.
De route is in totaal 130 kilometer lang en
vraagt dus, als het afleggen van afstanden niet
het eerste doel is, om een meerdaagse mars.
Een belangrijk deel van het traject is toeganke
lijk gemaakt voor rolstoelgebruikers. Het pad
begint in de gemeente Kapelle. Tien jaar gele
den werden in de kernen Kapelle, Biezelinge,
Schore en Wemeldinge roestvrijstalen gedenk
tekens onthuld, die een bladzijde voorstellen
uit een opengeslagen boek dat nooit gesloten
mag worden. De Franse militaire begraafplaats
van Kapelle is een monument op zich, dat her
innert aan de meidagen van 1940, toen de Fran
sen erin slaagden de Duitse opmars te vertra
gen. Vlissinger Theo Klanke, die het pad uitzet
te, heeft de bevrijding weliswaar als hoofdthe
ma gekozen, maar schroomt niet een uitstapje
te maken als dat zo uitkomt. De begraafplaats
is daarvan een voorbeeld. Ook toeristische trek
kers als de stoomtrein Goes-Borsele krijgen
warme aandacht.
Op de Westerscheldedijk bij Hoedekenskerke
heeft de gedenksteen voor Robert Deprez wel
alles met de Tweede Wereldoorlog te maken.
Deprez was een Belgische piloot, die op 31
maart 1944 boven de Westerschelde werd neer
geschoten. In Nieuwdorp vertelt het museum
Infatuate over de Slag om de Schelde. Op 3 no
vember 1944 was het dorp het vertrekpunt
voor de Schotse troepen, die de oversteek waag
den naar Walcheren. Het onlangs geopende
Sloelijnviaduct over de A58 is naar die Mal-
lard-operatie van de Schotten vernoemd. Op
de Sloedam is de herdenkingsplaats dit jaar op-
nieuw ingericht. Er staan drie monumenten:
voor de in 1940 gesneuvelde Fransen, en voor
de in 1944 omgekomen Schotten en Canade
zen. Vanaf daar maakt de route een rondje Wal
cheren. De Atlantikwall en de inundatie zijn
belangrijke thema's. Het capitulatiemonument
staat naast de kerk van Vrouwenpolder.
De tijd van herdenken is
weer aangebroken. Zeeland
is 64 jaar geleden bevrijd.
Volgend jaar zijn mogelijk de
laatste plechtigheden met
veteranen. Herdenken wordt
dan herinneren.
De strijd in Zeeland aan
het eind van de TWee-
de Wereldoorlog heeft
jarenlang in de scha
duw van de overstromingsramp
van 1953 gestaan. Dat is volgens ge
deputeerde Harry van Waveren
(CDA, cultuur) de reden waarom
de Slag om de Schelde in het na
jaar van 1944 nooit de aandacht
heeft gekregen die de geallieerde
landing in Normandië en de opera
tie Market Garden wel ten deel vie
len. „Voor Zeeland ligt de scheids-
De bevrijding van grote de
len van Zeeland door de
Tweede Canadese Infante
riedivisie in het najaar van 1944,
biedt wellicht aanknopingspunten
voor een culturele uitwisseling tus
sen Zeeland en Canada.
Het sociaal-cultureel kennis- en
ontwikkelingscentrum Scoop gaat
daarvoor de mogelijkheden verken
nen. Opzet is dat volgend jaar, bij
de 65e herdenking van de Slag om
de Schelde, een begin met die cul
turele uitwisseling kan worden ge
maakt.
De verkenning wordt uitgevoerd
door Bram Buijze van de landelij
ke Raad voor Cultuur die twee da
gen in de week als adviseur bij
Scoop werkt. Hij was van 1998 tot
2002 cultureel attaché bij de Neder
landse ambassade in Canada. „We
zijn op zoek naar een nieuwe in
vulling van de band die de gevech
ten aan het eind van de oorlog tus
sen Zeeland en Canada is ont
staan. Een nieuwe invulling, want
aan de contacten met Canadese ve
teranen komt onherroepelijk een
eind. Er is bestaat zowel in Zee
land als in Canada behoefte aan de
relatie in stand te houden. Op een
meer eigentijdse manier, maar
Arnesteinweg 27
4330 EA Middelburg
T 0118 - 62 90 56
F 0118 - 63 47 16
E info@versluisenwilleboer.nl
- beglazing
- kunststof kozijnen
- aluminium kozijnen
- hardglazen deuren
en puien
www.versluisenwilleboer.nl - rolluiken en zonwering
Van maandag 3 tot en met vrijdag 7
november wordt in verschillende de
len van het land de inzet van instan
ties geoefend bij een dreigende wa
tersnoodramp. Zeeland is het eerst
aan de beurt. In een serie van zes ver
halen laat de PZC de voorbereidin
gen zien. Vandaag: deel vijf.
door René Schrger
Inwoners van Zeeland doen er
goed aan op een verjaardags
feestje alvast eens stekken te
steken bij familie in het oosten des
lands. Want bij een eventuele eva
cuatie van Zeeland in verband met
overstromingsgevaar, moeten we
toch de hoger gelegen delen van
Nederland opzoeken.
Het klinkt allemaal onwaarschijn
lijk, maar volgende week wordt
wel met zo'n situatie geoefend.
Maandag komt het Regionaal Be-
leids Team onder leiding van de
Terneuzense burgemeester Jan Lo-
nink en commissaris van de konin
gin Karla Peijs samen. Ook het ka
binet speelt mee met de oefening
in het Ministerieel Beleidsteam.
Ambtenaren en bestuurders zul
len, als de nood aan de man komt,
snel genoeg op hun post zijn.
Moeilijker is het de burgers te be
wegen maatregelen te treffen die
nodig zijn bij een naderende over
stroming. Oefenleider Marcel Mat-
thijsse wijst er op dat als zich bo
ven Schotland een hevige storm
aan het ontwikkelen is, er in Zee
land nog een stralend zonnetje
kan schijnen. Dan is het moeilijk
de mensen van de ernst van de si
tuatie te doordringen. Als name
lijk inderdaad heel Zeeland geëva
cueerd moet worden omdat tij
dens hevige storm en springtij een
waterstand van 6 meter boven
NAP verwacht wordt, is wel even
tijd nodig om dat allemaal in goe
de banen te leiden.
Zoals op bijgaande kaart te zien is,
moeten de meeste mensen in zo'n
overstromingssituatie uit Mid
den-Zeeland afgevoerd worden.
Dan worden de afritten van de
A58 afgesloten zodat je er alleen
maar met de auto op kan rijden
en ergens achter Tilburg er pas
weer afkunt.
Matthijsse wijst erop dat de over
heid de mensen niet van A tot Z
voorkauwt wat ze moeten doen.
Veel wordt overgelaten aan de keu-
EINDE
Vrouwenpolder
Oostkapelle
Veere
Westkapelle
Middelburg
Arnemuiden
Koudekerke
Kapelle
Nieuw-en
St. Joosland
Gedenkteken Kapelle.
Oost-
Souburg
Ritthem
Nieuwdorp
Biezelinge
loedekenskerke
Baarland
Domburg
Franse militaire begraafplaats Kapelle
Inundatiemonument
Veere.
Zoutelande
Vlissingen
Ovezande
Oudelande
Wandelsportorganisatie KNBLO heeft ter gelegenheid van haar 100-jarig
bestaan in elke provincie een jubileumwandeling uitgezet. In Zeeland loopt
dit 130 kilometer lange pad over Zuid-Beveland en Walcheren, langs locaties
die te maken hebben met de Tweede Wereldoorlog.
Drakentanden als tankversperring
bij Valkenisse.
Monument voor Franse Generaal
Deslaurens, gesneuveld 17 mei 1940.
PZC Donja Odijk bron KNBLO
